• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اِستیثار (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: استبداد.


اِستیثار از مفردات نهج البلاغه به معنای استبداد است.
امام علی (علیه‌السلام) در رابطه با کشته شدن عثمان بن عفان از این کلمه استفاده نمود.



استیثار به معنای استبداد و به خود اختصاص دادن به کار رفته است.
در لغت آمده: «اَثَر عَلَی اَصحابِهِ اثرا: اَختارَ لِنَفسِهِ اشیاء.»


یکی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - الاَْثَرَةَ - خطبه ۳۰ (قتل عثمان)

آن‌ حضرت (علیه السلام) در رابطه با کشته شدن عثمان بن عفان خطاب به کشندگان او چنین فرمود:
«اسْتَأْثَرَ فَأَساءَ الاَْثَرَةَ، وَ جَزِعْتُمْ فَأَسَأْتُمُ الجَزَعَ، وَللهِ حُكْمٌ واقِعٌ في المُسْتَأْثِرِ وَ الجازعِ.»
«عثمان استبداد کرد استبداد بدی، نباید کار را به آن‌جا می‌رسانید تا بر علیه او قیام کنند، شما نیز کم صبری کردید کم صبری بدی، نمی‌بایست تا حدّ قتل پیش بروید، خدا دربارۀ هر دو حکمی دارد.» شاید نظر امام علی (علیه‌السلام) از دو حکم، اشاره به مقدّرات یا عذاب و ثواب در آخرت است.
چنان‌که در تبیین واژه اَثَرَه (مفردات‌نهج‌البلاغه) به این معنا اشاره شده است.



مواردی از این مادّه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.


۱. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۱۹۹.    
۲. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۴۱.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۶، خطبه ۳۰.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۷۲، خطبه ۳۰.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۷۳، خطبه ۳۰.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۳.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۶.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۲۶.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۲۳۶.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۲.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۲۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «استیثار»، ص۲۵.    






جعبه ابزار