استعانت بنی‌اسرائیل (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آیات
قرآن نجات بنی اسرائیل را بسته به
استعانت از خدا می‌داند و
موسی نیز آنان را تحریک و تشویق به قیام علیه فرعون و استعانت از خدا و صبر در برابر شدائد می‌کند.
نجات بنی اسرائیل از دست فرعونیان و حاکمیت آنان بر
سرنوشت خویش، بسته به استعانت آنان از خدا است
وقال الملا من قوم فرعون... قال سنقتل ابنآءهم ونستحی نسآءهم وانا فوقهم قـهرون• قال موسی لقومه استعینوا بالله واصبروا ان الارض لله یورثها من یشآء من عباده والعـقبة للمتقین.
و
اشراف قوم فرعون (به او) گفتند: «آیا موسی و قومش را رها می‌کنی که در زمین
فساد کنند، و تو و خدایانت را رها سازد؟! » گفت: «بزودی پسرانشان را می‌کشیم، و دخترانشان را زنده نگه می‌داریم (تا به ما خدمت کنند) و ما بر آنها کاملا مسلطیم! » • موسی به قوم خود گفت: «از خدا یاری جویید، و
استقامت پیشه کنید، که زمین از آن خداست، و آن را به هر کس از بندگانش که بخواهد، واگذار می‌کند و سرانجام (نیک) برای پرهیزکاران است! »
موسی علیه‌السّلام به
بنی اسرائیل، سفارش می‌کند که برای رویارویی با فرعونیان از
خداوند کمک بخواهند.
وقال الملا من قوم فرعون اتذر موسی وقومه لیفسدوا فی الارض ویذرک وءالهتک قال سنقتل ابنآءهم ونستحی نسآءهم وانا فوقهم قـهرون• قال موسی لقومه استعینوا بالله..
موسی علیه‌السّلام در این جمله
بنی اسرائیل را بر
قیام و شورش علیه
فرعون بر می‌انگیزد و آنان را به استمداد و استعانت از خدای تعالی در رسیدن به هدف که همان رهایی از
اسارت و بندگی فرعون است توصیه می‌نماید، و آنان را به
صبر در برابر شدایدی که فرعون خط نشان آن را می‌کشد سفارش می‌کند. آری، صبر در برابر شداید راهنمای به سوی خیر و پیشتاز
فرج و
نجات است. موسی علیه‌السّلام در آخر کلام خود با جمله" ان الارض لله یورثها من یشاء" گفتار خود را
تعلیل می‌کند.
و حاصل این تعلیل این است که: اگر من این نوید را می‌دهم برای این است که فرعون مالک زمین نیست تا آن را به هر کس بخواهد بدهد و از هر کس بخواهد بگیرد، بلکه زمین ملک خدای سبحان است، او است که به هر کس بخواهد ملک و سلطنت در زمین را می‌دهد، و سنت او هم بر این جریان دارد که حسن عاقبت را به کسانی از بندگان خود اختصاص دهد که از او بترسند، و از او حساب ببرند، بنا بر این شما‌ای
بنی اسرائیل! اگر تقوا پیشه کنید، یعنی از خدای تعالی
استعانت جسته و در راه او در شداید صبر کنید خداوند این سرزمین را که امروز در دست فرعونیان است به دست شما خواهد سپرد.
موسی علیه‌السّلام به منظور فهماندن همین معنا دنباله کلام خود" ان الارض لله یورثها من یشاء من عباده" اضافه کرد که: " و العاقبة للمتقین"، و لفظ" عاقبة" در لغت به معنای دنباله هر چیز است، هم چنان که لفظ" البادئة" به معنای آن چیزی است که هر عمل و یا هر چیزی به آن ابتداء و شروع می‌شود.
و اگر بطور مطلق فرمود: " عاقبت از آن پرهیزکاران است" برای این بود که
سنت الهی بر این جریان دارد. آری، خدای تعالی نظام عالم را طوری قرار داده که هر نوعی از انواع موجودات به منتهای سیری که خداوند برایش معلوم کرده برسد، و سعادت مقدر خود را نائل گردد، حال انسان هم که یکی از انواع موجودات است حال همانها است، او نیز اگر در راهی قدم بگذارد که خداوند و
فطرت برایش ترسیم کرده و از انحراف از راه خدا یعنی از کفر به خدا و به آیات خدا و فساد انگیختن در زمین بپرهیزد خداوند به سوی
عاقبت نیک هدایتش نموده و به زندگی پاک زنده اش داشته و به سوی هر خیری که بخواهد ارشادش می‌کند.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۳۰۱، برگرفته از مقاله «استعانت بنی اسرائیل».
