استراق سمع شیاطین (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یکی از گروه‌هایی خداوند در قرآن کریم از
استراق سمع آنان پرده بر می دارد
شیاطین هستند.
از آیاتی چند چنین استفاده می‌شود که شیاطین، برای شنود اخبار آسمانی کوشش می‌کردند.
۱) ولقد جعلنا فی السمآء بروجا وزینها للنظرین
وحفظنـها من کل شیطـن رجیم الا من استرق السمع
ما در آسمان
برج هائى قرار دادیم ، و آنرا براى بینندگان
تزیین کردیم .و آنرا از هر
شیطان مطرودى حفظ نمودیم .مگر آنها که
استراق سمع کنند.
۲) هل انبئکم علی من تنزل الشیـطین
یلقون السمع واکثرهم کـذبون.
آیا به شما خبر بدهم ، شیاطین بر چه کسى نازل مى شوند؟بر هر
دروغگوی گنهکار نازل مى گردند.آنها آنچه را مى شنوند (به دیگران ) القا مى کنند و اکثرشان دروغگو هستند.
۳) وحفظا من کل شیطـن مارد
لا یسمعون الی الملا الاعلی..
الا من خطف الخطفة...
ما آسمان پائین را با ستارگان تزیین کردیم .و آن را از هر شیطان خبیثى حفظ نمودیم .آنها نمى توانند به (سخنان )
فرشتگان عالم بالا گوش فرا دهند (و هرگاه چنین بخواهند) از هر سو هدف تیرها قرار مى گیرند! آنها به شدت به عقب رانده مى شوند، و براى آنان
عذاب دائم است .مگر آنها که در لحظه اى کوتاه براى
استراق سمع به آسمان نزدیک شوند که
شهاب ثاقب آنها را تعقیب مى کند!
در برهه‌ای از زمان شیاطین قدرت بر استماع و
استراق سمع گفتار فرشتگان داشتند.
وما تنزلت به الشیـطین
انهم عن السمع لمعزولون.
شیاطین و
جنیان این آیات را نازل نکردند.آنها از
استراق سمع (و شنیدن اخبار آسمانها) برکنارند.
خداوند در چند جا از طرد و منع شیاطین از شنود اخبار آسمانی خبر می دهد.
۱) وحفظنـها من کل شیطـن رجیم
الا من استرق السمع...
و آنرا از هر شیطان مطرودى حفظ نمودیم .مگر آنها که
استراق سمع کنند.
۲) وما تنزلت به الشیـطین
انهم عن السمع لمعزولون.
شیاطین و جنیان این آیات را نازل نکردند.آنها از
استراق سمع (و شنیدن اخبار آسمانها) برکنارند.
۳) وحفظا من کل شیطـن مارد
لا یسمعون الی الملا الاعلی..
دحورا ولهم عذاب واصب
الا من خطف الخطفة فاتبعه شهاب ثاقب.
و آن را از هر شیطان خبیثى حفظ نمودیم .آنها نمى توانند به (سخنان ) فرشتگان عالم بالا گوش فرا دهند (و هرگاه چنین بخواهند) از هر سو هدف تیرها قرار مى گیرند! آنها به شدت به عقب رانده مى شوند، و براى آنان عذاب دائم است .
و در
معانی الاخبار از برقى از پدرش از جدش از بزنطى از ابان از
امام صادق (علیه‌السلام) روايت كرده كه فرمود: ابليس آسمانهاى هفتگانه را در مى نورديد، تا آنكه
عیسی (علیه‌السلام) متولد شد و او از سه آسمان ممنوع گرديد. و باز او چهار آسمان را بالا مى رفت تا
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) متولد گرديد، در نتيجه از رفتن به همه آسمانها محروم شد و از آن به بعد شيطانها به وسيله
نجوم رانده مى شوند
خداوند شیاطین شنودکننده اخبار آسمانی را به وسیله شهاب‌ها تعقیب می کند.
۱) الا من استرق السمع فاتبعه شهاب مبین.
مگر آنها که
استراق سمع کنند که شهاب مبین آنان را تعقیب مى کند (و مى راند)
۲) الا من خطف الخطفة فاتبعه شهاب ثاقب.
مگر آنها که در لحظه اى کوتاه براى
استراق سمع به آسمان نزدیک شوند که شهاب ثاقب آنها را تعقیب مى کند!
از روايات متعددى كه در تفسير آيات مورد بحث وارد شده استفاده مى شود كه ممنوع شدن شياطين از
صعود به آسمانها و رانده شدنشان بوسيله نجوم هنگام تولد پيامبر بود، و از بعضى از آنها استفاده مى شود كه به هنگام تولد عيسى تا حدى ممنوع شدند و پس از
تولد پیامبر بطور كامل ممنوع گشتند .
از مجموعه آنچه گفتيم چنين مى توان حدس زد كه" سماء" در اينجا به
مفهوم معنوى اشاره مى كند و كنايه از آسمان
حق و
ایمان و معنويت است.
و همواره شياطين در تلاشند تا به اين محدوده راه يابند و از طريق انواع وسوسه‌ها در دل مؤمنان راستين و حاميان حق نفوذ كنند.
اما مردان الهى و رهبران راه حق از
پیامبران و
امامان گرفته تا دانشمندان متعهد، با امواج نيرومند
علم و
تقوا يشان بر آنها هجوم مى برند و آنان را از نزديك شدن به اين آسمان مى رانند.
و در اينجا است كه مى توان رابطه و پيوندى ميان تولد
حضرت مسیح و از آن بالاتر تولد
حضرت محمد ص و طرد اين شياطين از آسمان پيدا كرد.
و نيز اينجا است كه مى توان ارتباط ميان
صعود به آسمان و آگاهى از اسرار را يافت- زيرا مى‌دانيم در اين آسمان مادى اخبار خاصى وجود ندارد جز شگفتيهاى خلقت كه حتى از روى زمين نيز قابل مطالعه است، امروز ديگر اين مساله قطعى شده است كه اين كرات آسمانى در اين فضاى بيكران پخش شده اند، قسمتى از آنها كرات مرده اى هستند، و بعضى زنده‌اند، و ساكنانى دارند، ولى شايد زندگى آنها با ما تفاوت بسيار داشته باشد.
اين موضوع نيز بسيار قابل ملاحظه است كه پيدايش
شهاب تنها در
جو زمین است كه بر اثر برخورد قطعات سنگ به هواى اطراف زمين و شعله ور شدن آنها پيدا مى شود و الا در بيرون جو زمين شهابى وجود ندارد البته در بيرون جو زمين سنگ هاى سرگردانى در حركتند ولى به آنها شهاب گفته نمى شود مگر زمانى كه وارد جو زمين گردد و داغ و شعله ور شود، و در برابر چشم انسان به صورت خط آتشى نمايان گردد به گونه‌اى كه تصور مى شود
ستاره اى است در حال حركت و اين را نيز مى دانيم كه انسان امروز بارها از اين جو زمين به خارج عبور كرده و بسيار از آن فراتر رفته و تا كره ماه رسيده است (توجه داشته باشيد كه جو زمين صد الى دويست كيلومتر بيشتر نيست، در حالى كه كره ماه بيش از سيصد هزار كيلومتر با ما فاصله دارد).
بنا بر اين اگر منظور همين شهاب مادى و آسمان مادى باشد، بايد پذيرفت كه اين منطقه براى دانشمندان بشر كشف شده و مطلب اسرار آميزى در آن وجود ندارد.
كوتاه سخن اينكه با قرائن و شواهد فراوانى كه ذكر كرديم به نظر مى رسد كه منظور از آسمان، آسمان حق و حقيقت است، و شياطين همان وسوسه گران هستند كه مى كوشند به اين آسمان راه يابند و
استراق سمع كنند و به اغواى مردم بپردازند، اما ستارگان و شهب يعنى رهبران الهى و دانشمندان با امواج نيرومند قلمشان آنها را به عقب مى رانند و طرد مى كنند.
ولى قرآن درياى بيكران است و ممكن است دانشمندان آينده در زمينه اين آيات به حقايق تازه اى دست يابند كه امروز به آن دست نيافته ايم.
شیاطین امکان دست یافتن به برخی اخبار پنهانی را دارا بودند.
هل انبئکم علی من تنزل الشیـطین
یلقون السمع واکثرهم کـذبون.
آیا به شما خبر بدهم ، شیاطین بر چه کسى نازل مى شوند؟بر هر دروغگوى گنهکار نازل مى گردند.آنها آنچه را مى شنوند (به دیگران ) القا مى کنند و اکثرشان دروغگو هستند.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۱۲۵، برگرفته از مقاله «استراق سمع شیاطین».
