• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

است

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



«است» یکی از ادات رابطه غیر زمانی در زبان فارسی است.



یکی از رابطه‌های غیر زمانی «است» و مقابل آن «نیست» است.


قضیه حملیه علاوه بر موضوع و محمول به جزء دیگری نیاز دارد تا بیان‌کننده نفی یا اثباتِ نسبت حکمیه باشد. آن جزء دیگر در فارسی، ادات «است» و «نیست» و در یونانی «استین» است که رابطه غیر زمانی نامیده می‌شود، زیرا محمول را به طور مطلق برای موضوع اثبات یا از آن سلب می‌کند و نسبت حکمیه را به زمان خاصی محدود نمی‌سازد، بر خلاف «بود» و «نبود» که رابطه زمانی‌اند و نسبت را به زمان گذشته بر می‌گردانند.
رابطه غیر زمانی در زبان عربی ممکن است حذف شود و در زبان فارسی اصیل حذف نمی‌شود. ابن‌سینا می‌گوید: «و قد یحذف ذلک فی لغات، کما یحذف تارة فی لغة العرب… و قد لا یمکن حذفه فی بعض اللغات کما فی الفارسیة الاصلیة…».
[۲] فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال‌المیزان، ص۴۴.
[۴] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۵۴.
[۵] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۲۱.



۱. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، ج۱، ص۱۷.    
۲. فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال‌المیزان، ص۴۴.
۳. سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۱۱۲.    
۴. مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۵۴.
۵. خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۲۱.



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «است»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۰/۳۰.    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی




جعبه ابزار