ارض مُقدّسه (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مُقَدَّسَه و أَرْضَ مُقَدَّسَه: (يا قَوْمِ ادْخُلُوا الأَرْضَ المُقَدَّسَةَ) واژه
«مقدسه» به معنی
«پاک شده» (از
شرک و آلودگی‌ها) و منظور از
«ارض مقدسه» آنچنان که در آیه مورد بحث آمده در میان
مفسران گفتگوست.
مفسران درباره تفسیر
ارض المقدسه، نظرات گوناگونی مطرح کرده‌اند:
که احتمال آخر بیشتر است.
به موردی از کاربرد
أَرْضَ مُقَدَّسَه در
قرآن، اشاره می‌شود:
(يا قَوْمِ ادْخُلُوا الأَرْضَ المُقَدَّسَةَ الَّتی كَتَبَ اللّهُ لَكُمْ وَ لا تَرْتَدُّوا عَلَى أَدْبارِكُمْ فَتَنقَلِبُوا خاسِرينَ) (اى قوم من! به سرزمين مقدّسى كه
خداوند براى شما معين كرده وارد شويد؛ و به پشت سرخود بازنگرديد و عقب‌نشينى نكنيد كه زيانكار خواهيد بود.»)
منظور از
«ارض مقدسه» آنچنان که در آیه مورد بحث آمده در میان مفسران گفتگوست. این آیه جریان ورود
بنی‌اسرائیل را به سرزمین مقدس چنین بیان می‌کند:
«
موسی به قوم خود گفت، ای قوم! به سرزمین مقدسی که خداوند برای شما مقرر داشته وارد شوید...»
در این که «ارض مقدسه» که در آیه فوق به آن اشاره شده چه نقطه‌ای است؟ بعضی آن را سرزمین بیت المقدس و بعضی شام و بعضی دیگر اردن یا فلسطین یا سرزمین طور می‌دانند، امّا بعید نیست که منظور از سرزمین مقدس تمام منطقه شامات باشد که با همه این احتمالات سازگار است، زیرا این منطقه به گواهی تاریخ، مهد
پیامبران الهی و سرزمین ظهور ادیان بزرگ و در طول تاریخ مدت‌ها مرکز
توحید و
خداپرستی و نشر تعلیمات انبیا بوده و به همین‌جهت نام سرزمین مقدس برای آن انتخاب شده است اگرچه گاهی به خصوص منطقه بیت المقدس نیز این نام اطلاق می‌شود.
و از جمله
(کتب اللّه لکم) استفاده می‌شود که خداوند چنین مقرر داشته بود که بنی‌اسرائیل در این سرزمین مقدس با آرامش و رفاه زندگی کنند (مشروط به این که آن را از لوث شرک و
بت‌پرستی پاک سازند و خودشان نیز از تعلیمات انبیا منحرف نشوند) امّا اگر این دستور را به کار نبندند زیان‌های سنگینی دامان آنها را خواهد گرفت.
بنابراین اگر ملاحظه می‌کنیم که نسلی از بنی‌اسرائیل که این آیه خطاب به آنها بود بالاخره موفق به ورود در این سرزمین مقدس نشدند، بلکه چهل سال در بیابان سرگردان ماندند و نسل آینده آنها این توفیق را یافت منافاتی با جمله «
(کتب اللّه لکم)» (خداوند برای شما مقرر داشته) ندارد، زیرا این تقدیر مشروط به شرایطی بود که آنها انجام ندادند، همان‌طور که در آیات بعد استفاده می‌شود.
در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
در اين آيه موسى به بنى‌اسرائيل دستور داده كه داخل در سرزمين مقدس شوند و خود آن جناب از وضع آنان پيش بينى كرده بود كه از اين دستور تمرد خواهند كرد و رفتن به آن سرزمين را نخواهند پذيرفت، به همين جهت امر خود را تاكيد كرد به اينكه مبادا سرپيچى كنيد، و دوباره به دوران سابق خود برگرديد كه اگر چنين كنيد زيانكار خواهيد شد... خداى سبحان در اين آيه سرزمين مورد نظر خود را به قداست توصيف كرده و مفسرين مقدس بودن آن سرزمين را تفسير كرده‌اند به سرزمينى كه به خاطر
سكونت انبياء و
مؤمنین در آن مطهر از شرك است، و در
قرآن كريم چيزى كه اين كلمه را
تفسیر كند و به ما بفهماند چرا آن سرزمين مقدس است وجود ندارد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مُقَدَّسَه و أَرْضَ مُقَدَّسَه»، ج۳، ص۵۸۸-۵۸۹.
