• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ادریس (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ادریس: (وَاذْکُرْ فِی الْکِتَابِ اِدْرِیسَ)
طبق نقل بسیاری از مفسران، «ادریس» جد پدر نوح بوده است، نام او در تورات «اخنوخ» و در عربی «ادریس» آمده است که بعضی آن را از مادّه «درس» می‌دانند



به موردی (مواردی) از کاربرد ادریس در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - ادریس (آیه ۵۶ سوره مریم)

(وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِدْرِيسَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا)«و در اين کتاب، از ادريس نيز ياد كن، او بسيار راستگو و پیامبر بزرگى بود.»

۱.۲ - ادریس در المیزان و مجمع‌البیان

علامه طباطبایی در المیزان می‌فرماید: مفسرین گفته‌اند: نام ادريس پيغمبر اخنوخ بود، و او به‌طورى كه تورات‌ در سفر تکوین نوشته، يكى از اجداد نوح (علیه‌السلام) است، و اگر به ادريس معروف شده بدين جهت بوده كه بسيار مشغول به درس دادن بوده است.

۱.۳ - ادریس در تفسیر نمونه

بعضى معتقدند كه واژه «ادريس» اسمى است غير عربى، معرّب كلمه «أندرس» و سریانی است و آن از «الدّرس» كه واژه عربى است اشتقاق نيافته؛ زيرا اگر چنين بود چيزى كه موجب «غير منصرف»شدن آن باشد وجود نداشت (در حالى كه اين كلمه غیرمنصرف است)؛ زیرا او اولین کسی بود که با قلم خط نوشت و علاوه بر مقام نبوت به علم نجوم و حساب و هیئت احاطه داشت. در بعضی از فرهنگ‌های لغت آمده است که معجزه «ادریس» علم نجوم بوده و نیز عمرش را بسیار طولانی نوشته‌اند:
بمیر‌ای دوست پیش از مرگ اگر عمر ابد خواهی/که ادریس از چنین مردن بهشتی گشت پیش از ما
و نیز او نخستین کسی بود که طرز دوختن لباس را به انسان‌ ها آموخت.
در مورد این پیامبر بزرگ، قرآن تنها دوبار -آن هم با اشاره‌های کوتاه- سخن گفته است، یکی در آیه مورد بحث و دیگری در سوره انبیاء آیه ۸۵، و در روایات مختلف شرح مبسوطی درباره زندگی او نوشته شده است که نمی‌توان همه آن‌ها را معتبر دانست، به همین دلیل ما به اشاره بالا قناعت می‌کنیم و از این بحث می‌گذریم.


۱. مریم/سوره۱۹، آیه۵۶.    
۲. فرهنگ و معارف قرآن، اعلام القرآن، ج۲، ص۳۱.    
۳. مریم/سوره۱۹، آیه۵۶.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۰۹.    
۵. الألوسی، شهاب الدین، تفسیر روح المعانی - ط دار إحیاء التراث، ج۱۶، ص۱۰۵.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۸۴.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۶۴.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۸۱.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۸۰۱.    
۱۰. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ص۳۷۶.    
۱۱. سنایی غزنوی، دیوان    
۱۲. احمد دانشگر، فرهنگ دانشگر    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌ ط-دار الکتب الاسلامیه، ج۱۳، ص۱۰۲-۱۰۳ و ۴۸۳.    



شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «ادریس»، ج۲، ص۲۶-۲۷.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره مریم | لغات قرآن




جعبه ابزار