اخلاص ابراهیم (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یکی از فضایل
حضرت ابراهیم علیه‌السلام که در که در
آیات متعددی به آن اشاره شده، «
اخلاص» است.
گرايش
خالصانه ابراهيم علیه‌السلام به
توحید و منزّه بودن او از
شرک:
۱. «مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَلاَ نَصْرَانِيًّا وَلَكِن كَانَ حَنِيفًا مُّسْلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ؛
ابراهيم نه يهودى بود و نه نصرانى؛ بلكه
موحّدی خالص و مسلمان بود؛ و هرگز از مشركان نبود.»
امام صادق علیه‌السلام درباره «حنيفاً مسلماً» مى‌فرمايد: «
خالص و
مخلص و بدون شائبه‌اى از بت‌پرستى.»
۲. «فَلَمَّا رَأَى الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هَذَا رَبِّي هَذَآ أَكْبَرُ فَلَمَّا أَفَلَتْ قَالَ يَا قَوْمِ إِنِّي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ • إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ حَنِيفًا وَمَا أَنَاْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ؛
و هنگامى كه
خورشید را ديد كه سينه افق را مى‌شكافت، گفت: اين پروردگار من است اين كه از همه بزرگتر است؟! امّا هنگامى كه
غروب كرد، گفت: اى قوم من! به يقين من از آنچه همتاى خدا قرار مى‌دهيد، بيزارم. من روى خود رابه سوى كسى متوجه كردم كه
آسمانها و
زمین را آفريده؛ در حالى كه ايمان من
خالص است؛ و از مشركان نيستم.»
۳. «... دِينًا قِيَمًا مِّلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ؛
... آيينى استوار (و ضامن سعادت دين و دنيا)؛ آيين ابراهيم؛ كه ايمانى
خالص داشت؛ و از مشركان نبود.»
۴. «إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلّهِ حَنِيفًا وَلَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ؛
ابراهيم به تنهايى امّتى بود مطيع فرمان خدا؛ خالى از هر گونه
انحراف؛ و از
مشرکان نبود»
۵. «وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا • قَالَ أَرَاغِبٌ أَنتَ عَنْ آلِهَتِي يَا إِبْراهِيمُ لَئِن لَّمْ تَنتَهِ لَأَرْجُمَنَّكَ وَاهْجُرْنِي مَلِيًّا • وَأَعْتَزِلُكُمْ وَمَا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ وَأَدْعُو رَبِّي عَسَى أَلَّا أَكُونَ بِدُعَاء رَبِّي شَقِيًّا؛
در اين كتاب، ابراهيم را ياد كن، كه او پيامبرى بسيار راستگو بود. گفت: او از شما، و آنچه غير خدا مى‌خوانيد، كناره‌گيرى مى‌كنم؛ و پروردگارم را مى‌خوانم؛ و اميدوارم در خواندن پروردگارم محروم و بى‌پاسخ نمانم!ى ابراهيم! آيا تو از معبودهاى من روى‌گردانى؟! اگر از اين كار دست برندارى، تو را
سنگسار مى‌كنم. و براى مدتى طولانى از من دور شو!»
اخلاص در
عبادت و پرهيز از شرک، فرمان خدا به ابراهيم علیه‌السلام:
«وَإِذْ بَوَّأْنَا لِإِبْرَاهِيمَ مَكَانَ الْبَيْتِ أَن لَّا تُشْرِكْ بِي شَيْئًا ...؛
به خاطر بياور زمانى را كه محل خانه كعبه را براى ابراهيم آماده ساختيم تا آن را بنا كند؛ و به او گفتيم: چيزى را همتاى من قرار مده؛ ....»
اعلام بيزارى ابراهيم علیه‌السلام از شرك و
اخلاص كامل او براى خدا:
«فَلَمَّا رَأَى الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هَذَا رَبِّي هَذَآ أَكْبَرُ فَلَمَّا أَفَلَتْ قَالَ يَا قَوْمِ إِنِّي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ • إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ حَنِيفًا وَمَا أَنَاْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ؛
و هنگامى كه خورشيد را ديد كه سينه افق را مى‌شكافت، گفت: اين پروردگار من است اين كه از همه بزرگتر است؟! امّا هنگامى كه غروب كرد، گفت: اى قوم من! به يقين من از آنچه همتاى خدا قرار مى‌دهيد، بيزارم. من روى خود رابه سوى كسى متوجه كردم كه آسمانها و زمين را آفريده؛ در حالى كه ايمان من
خالص است؛ و از مشركان نيستم.»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲، ص۱۳۱، برگرفته از مقاله «فضایل ابراهیم علیه‌السلام (اخلاص)».
