• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احیاء علوم الدین (ترجمه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مشابه: احیاء علومالدین.

كتاب احياء علوم الدين در سال ۶۲۰ هجرى در شهر دهلى به فارسى ترجمه و در قرن اخير- به روايت مصحح مصرى كتاب المنقذ من الضلال - به زبانهاى انگليسى و فرانسه و اسپانيايى و چند زبان زنده ديگر نيز برگردانيده شده است.



۱. بزرگترين شرحى كه بر احياء غزالى نوشته‌اند اتحاف السادة المتقین بشرح اسرار احیاء علوم الدین نام دارد. اين شرح را صاحب فرهنگ بزرگ تاج العروس ، محمد بن محمد الحسینی الزبیدی، مشهور به مرتضی زبیدی، در سالهاى ۱۷۸۶ -۱۷۸۴ -۱۲۰۱ -۱۱۹۹ م در مصر نوشته و تا كنون سه بار به چاپ رسيده است: چاپ اول در شهر «فاس» (كشور مغرب) به سال ۱۸۸۳ -۱۳۰۱ م در ۱۳ مجلد، چاپ دوم در قاهره به سال ۱۸۹۳ -۱۳۱۱ م در ۱۰ مجلد، و چاپ سوم أخيرا در بيروت افست شده است.
۲. لباب احیاء علوم الدین ، تأليف احمد غزالی (متوفى ۱۱۲۵ -۵۲۰ م).
۳. منهاج القاصدین، تأليف ابن الجوزی (متوفى ۵۹۷- ۱۲۰۰ م).
۴. عین العلم و زین الحلم ، تأليف محمد بن عثمان البلخی (متوفى حدود ۱۳۹۷ -۸۰۰ م).
۵. روح الاحیاء، تأليف محيى الدين ابى زكريا یوسف بن محمد بن موسی الیمنی (متوفى ۱۱۶۲ -۵۵۸ م).
۶. الملخص، تأليف احمد بن محمد بن قدامة المقدسی (متوفى ۱۳۴۱ -۷۴۲ م).
۷. روح الاحیاء، تأليف محمد بن عبد الله الخوارزمی الشافعی (متوفى ۱۲۸۰ -۶۷۹ م).
۸. المرشد الامین إلی موعظة المؤمنین من احیاء علوم الدین، تأليف جمال الدین محمد بن سعید بن صالح القاسمی الدمشقى، در ۲ مجلد، كه سه بار در قاهره چاپ شده در سالهاى ۱۳۳۱، ۱۳۴۲، ۱۹۲۹ -۱۳۴۸ م.
۹. ذخیرة المنتهی فی علم الغیب و الخفاء، تأليف جمال الدین بن محمد الخوارزمی.
۱۰. عمل العلم یا کتاب العلم و العمل، با شرحى از آخوند بن موسی الکشمیری.
۱۱. احیاء الاحیاء، تأليف شمس الدین محمد بن علی البلالی (متوفى ۱۶۱۵ -۱۰۲۴ م).
۱۲. المغنى عن حمل الاسفار فى الاسفار فى تخريج ما فى الاحياء من الاخبار، تأليف عبد الرحیم بن الحسین العراقی (متوفى ۱۴۰۳ -۸۰۶ م).
۱۳. المحجة البیضاء فی احیاء الاحیاء، تأليف ملا محسن فیض کاشانی (متوفى ۱۶۸۰ -۱۰۹۱ م)، چاپ طهران، ۱۳۳۹.


۱. اعلام الاحیاء بأغلاط الاحیاء، تأليف أبو الفرج عبد الرحمن بن الجوزی.
۲. احیاء میت الاحیاء فی الرد علی کتاب الاحیاء، كه حافظ ذهبى در كتاب تاريخ الإسلام از آن ياد كرده است.
۳. الضیاء المتلالی فی تعقیب الاحیاء للغزالی، تأليف محمد بن منیر الاسکندری (متوفى ۱۲۸۴ -۶۸۳ م).
۴. كتاب فقهاء تلمسان، تأليف ابی زکریا القلیعی بالاسکندریة و سؤاله عن احیاء.
۵. جواب ابی الفضل النحوی لفقهاء تلمسان - نسخه خطى اين دو كتاب (شماره‌هاى ۴ و ۵) در شهر رباط، كتابخانه عبد الحى الكتانى موجود است (مؤلفات الغزالى).
۶. الکشف و الانباء عن المترجم بالاحیاء، تأليف أبو عبد الله محمد ابن علی بن عمر ، المشهور بالمازرى (متوفى ۱۱۴۱ -۵۳۶ م).
۷. قاعدة فی الرد علی الغزالی فی التوکل، تأليف ابن تیمیه ، ابو العباس تقی الدین احمد بن عبد الحلیم (متوفى ۱۳۲۷ -۷۲۸ م).


۱. به گفته مرتضی زبیدی در مقدمه اتحاف، نخستين دفاع را خود غزالى از احياء كرده است، و با نگارش كتاب الاملاء على مشكل الاحياء به برخى از اعتراض‌هايى كه در زمان حياتش مطرح شده پاسخ گفته است. نام ديگر اين كتاب را الاجوبة المسکتة عن الأسئلة المبهتة ذكر كرده‌اند. كتاب الاملاء ... بر حاشيه اتحاف السادة، چاپ قاهره، ص ۴۱ به بعد چاپ شده است.
۲. تعريف الاحیاء بفضائل الاحیاء ، تأليف عبد القادر العیدروس (متوفى ۱۶۲۸ -۱۰۳۸ م).
۳. اين كتاب نيز بر حاشيه اتحاف السادة چاپ قاهره و حاشيه چندين چاپ از احياء علوم الدين مطبوع در قاهره چاپ شده است.
۴. رسالة فی بیان فضل احیاء علوم الدین، از مؤلفى ناشناخته. نسخه خطى آن در كتابخانه الازهر موجود است.
۵. تشیید الارکان فی لیس فی الامکان أبدع مما کان، تأليف جلال الدین سیوطی (متوفى ۱۵۰۵ -۹۱۱ م).
۶. رسالة فی الرد علی من اعترض علی الغزالی فى قوله: ان المسببات رتبت على الاسباب، از مؤلفى ناشناخته. نسخه‌اى از آن در دار الكتب المصريه موجود است.


از اين چند كتاب و رساله كه بگذريم، همه خلاصه كنندگان احياء و اكثر تذكره نويسان بزرگ بعد از غزالى را مى‌توان در شمار ستايشگران غزالى و كتاب احياء او جاى داد، مانند:
۱. عبد الغافر بن اسماعیل فارسی نیشابوری (۵۲ -۱۱۳۴۴۵۱ -۹ م) مؤلف كتاب السياق در تاريخ نيشابور، كه با غزالى معاصر بوده است.
۲. ابن عساکر مؤلف تاريخ هفتاد جلدى دمشق (۱۱۷۵ -۱۱۰۵ -۵۷۱ -۴۹۹ م).
۳. ابن خلکان، شمس الدین أبو العباس احمد (۱۲۸۲ -۱۲۱۱ -۶۸۱ -۶۰۸ م) مؤلف كتاب وفيات الاعيان و انباء أبناء الزمان.
۴. سبكى، تاج الدین أبو نصر عبد الوهاب (۱۳۶۹ -۱۳۲۶ -۷۷۱ -۷۲۷ م) مؤلف كتاب طبقات الشافعیة الکبری كه به تفصيل درباره غزالى و آثارش بحث كرده است.
۵. طاش کبری زاده (متوفى ۱۵۵۴ -۹۶۲ م) مؤلف كتاب مفتاح السعادة .


لیست نسخه‌های خطی این کتاب در جلد یک آمده است.
[۱] احياء علوم الدين، محمد خوارزمى، ج۱، ص۱۲.



۱. احياء علوم الدين، محمد خوارزمى، ج۱، ص۱۲.



نرم افزار عرفان، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.


رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب اخلاقی | کتب عرفانی




جعبه ابزار