احمد سباعی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«احمد السباعی» از مورخان معاصر
سعودی است که به سال ۱۳۲۳ ق در
مکه زاده شد است.
در مکه، در مدارسی که شریف حسین بن علی تاسیس کرده بود، به تحصیل پرداخت. وی هم زمان به
حفظ قرآن مشغول شد و طی سه سال،
قرآن کریم را حفظ کرد. پس از آن به تحصیلات خود ادامه داد و هم زمان، به مطالعه آثار ادبی، داستانی و تاریخی پرداخت. سباعی، منهای شغل جاری خود، یک نویسنده، روزنامه نگار،
ادیب، شاعر و مورخ بود. نویسنده کتاب «
الحرکة الادبیه فی الجزیرة العربیة» به صراحت از وی به عنوان یک شاعر یاد کرده است.
نخستین کارهای مطبوعاتی وی، در نشریه ام القری و سپس صوت الحجاز بود که به همراه شماری از متفکران و نویسندگان آن نسل، در آن‌ها قلم می‌زد. همان زمان وی مقالات فراوانی با نام مستعار در این نشریات می‌نوشت. برخی از نام‌های مستعار وی عبارت بود از «س» «فتاة الحجاز»، «سباعی»، «ا. س»، «خدیجة»، «سمراء الجزیرة»، «ابواسامه»، و «فتاة».
وی از زاویه مطبوعاتی، در تعلیم و تربیت
زنان و گسترش دامنه آن، نقشی فعال ایفا کرد و در این باره، با استفاده از امکانات مطبوعات، فراوان نوشت و نقادی کرد. نخستین مقاله وی در این باره، «وحی الصحراء» بود که درباره لزوم تعلیم دختران نوشت. وی در نشریه قریش هم همیشه صفحه‌ای را اختصاص به زنان می‌داد و نام آن صفحه را «مجمع السیدات» گذاشته بود.
در واقع، نشریه قریش که متعلق به او بود، از دیگر مطبوعاتی است که صحنه‌ای برای قلم ادیبانه وی بود. در این نشریه، علاوه بر خود وی، شماری از نویسندگان مانند عبدالله خیاط، عبدالعزیز مؤمنة، و فؤاد عنقاوی هم در آن مطلب می‌نوشتند. سباعی در زمینه کار تئاتر نیز کوشا بود و در این باره، جایی را هم بنا کرد که تا به امروز به نام مسرح قریش فعال است. وی در برنامه‌های رادیویی نیز شرکت داشت و یکی از معروف‌ترین برنامه‌های وی «دعونا نمشی» بود که ضمن آن، مباحث اجتماعی و ادبی را مطرح می‌کرد.
سباعی چندی پیش از درگذشتش در تاریخ ۲۶/ ۱/ ۱۴۰۴ ق، طی مراسمی در
دانشگاه ملک سعود در
ریاض، موفق به دریافت جایزه حکومتی ادبیات شد و از وی تقدیر به عمل آمد.
وی به جز کتاب
تاریخ مکه که اثر مشهور اوست، آثار دیگری دارد که نوعا چیزی میان ادب و
تاریخ است.
او نخستین کسی است که مقالاتی تحت عنوان مدارسنا نوشت. وی همچنین نخستین کسی است که مباحث مطوفی را در مطبوعات مطرح کرد و نخستین کسی است که تاریخ را در قالب داستان بیان نمود.
از دیگر آثار وی، عبارتند از:
۱. فکرة، لجنة النشر العربیة
۲. ایامی، الکتاب العربی
السعودی،
۳. الامثال الشعبیة فی مدن الحجاز؛
۴.
فلسفة الجن؛
۵. المرشد الی الحج و الزیارة حرکة الحاج و مناسکة علی المذاهب الاربعة.
نرم افزارتراث۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
