• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احمد بن محمد کلاباذی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





احمد بن محمد کلاباذی (۳۲۳-۳۹۸ق) از محدثان و حافظان قرن چهارم هجری قمری در بخارا بود. وی برای کسب علم و دانش به سرزمین‌های مرو، نیشابور، ری و عراق سفر کرد.



ابونصر احمد بن محمد بن حسین کلاباذی بخاری، محدّث، حافظ و از اهالی کَلاباذ (محلی در بخارا) بود که در سال ۳۲۳ هجری به دنیا آمد و در پی آموختن علم و دانش و شنیدن حدیث به سرزمین‌های مرو، نیشابور، ری و عراق مسافرت کرد.


ابونصر کلاباذی از بزرگانی چون ابویعلی عبدالمؤمن بن خلف نسَفی، هیثم بن کلیب شاشی، ابوجعفر محمد بن محمد بغدادی جمّال، عبدالله بن محمد بن یعقوب حارثی، احمد بن نصر بخاری و برخی دیگر بهره مند شد.
کلاباذی از محدثان بنام، حافظ‌ترین مردم ماوراءالنهر و فردی ثقه بود. در دوران حافظ ابوالحسن علی بن عمر دارقُطْنی (م. ۳۸۵ق) وارد بغداد شد و به نقل حدیث پرداخت. موقعیت و جایگاه ویژه کلاباذی سبب شد دارقطنی نیز از او روایت کند و به ستایش او بپردازد.
همچنین ابوعبدالله حاکم نیشابوری، حافظ ابوالعباس جعفر بن محمد مستغفری و حافظ احمد بن محمد بن ماما و برخی دیگر از او روایت کرده‌اند.


کلاباذی در ۲۳ یا ۲۶ جمادی الآخر سال ۳۹۸ پس از ۷۵ سال زندگی در بخارا از دنیا رفت.


ابونصر کتاب الهدایة والارشاد فی معرفة اهل الثقة والسداد الذین اخرج لهم البخاری فی جامعه (الارشاد فی رجال بخاری، صالکلام علی رجال البخاری) نوشته است. که نسخه‌های خطی آن در کتابخانه‌های گوناگون وجود دارد.
عبدالله بن عبدالرحمان بن جزری (م. ۵۶۲ق) این کتاب را تهذیب کرده و ابن قیسرانی (م. ۵۰۷ق) نیز در کتابی به نام الجمع بین کتابَیْ ابی نصر الکلاباذی و ابی بکر بن منجویه فی رجال البخاری و مسلم جمع کرده است.
[۱۳] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، جزء۱، ص۴۴۳.

(دیگر منابع:
[۲۲] حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، تاریخ نیشابور، ص۱۵۲.
[۲۴] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۵۵۵.
).

۱. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۶، ص۱۲۱.    
۲. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۵۳۳.    
۳. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۱، ص۱۸۰.    
۴. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۶، ص۱۲۱.    
۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۵۳۴.    
۶. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد،ج۶، ص۱۲۱.    
۷. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۱، ص۱۸۰.    
۸. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء،، ج۱۲، ص۵۳۳.    
۹. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۵۳۴.    
۱۰. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۷، ص۳۵۵.    
۱۱. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۶، ص۱۲۱.    
۱۲. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۵۳۴.    
۱۳. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، جزء۱، ص۴۴۳.
۱۴. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۴، ص۴۷۲.    
۱۵. ذهبی، محمد بن احمد، تذکره الحفاظ، ج۳، ص۱۵۴.    
۱۶. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، طبقات الحفاظ، ص۴۰۷.    
۱۷. قیسی، محمد بن عبدالله، توضیح المشتبه، ج۷، ص۳۴۸.    
۱۸. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۴، ص۲۱۰.    
۱۹. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۳، ص۱۲۲.    
۲۰. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۱۹۳.    
۲۱. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۴، ص۵۱۴.    
۲۲. حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، تاریخ نیشابور، ص۱۵۲.
۲۳. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۸۱.    
۲۴. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۵۵۵.
۲۵. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیه العارفین، ج۱، ص۶۹.    
۲۶. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۱۰.    
۲۷. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۹۵.    
۲۸. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۷۲۴.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «احمد کلاباذی»، ج۲، ص۱۱۷.






جعبه ابزار