• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احمد بن محمد جیانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





احمد بن محمد جیانی (م. ۳۶۶ق) عالم و شاعر برجسته‌ای در قرن چهارم هجری قمری بود که در علوم شعر و لغت مهارت داشت. او به دلیل هجو یکی از حکمرانان وقت، به مدت هفت سال در زندان به سر برد و در همان دوران نیز به نگارش و سرودن ادامه داد. وی سرانجام در سال ۳۶۶ هجری قمری درگذشت.



ابوعمر احمد بن محمد بن فرج جیّانی‌ اندلسی، اهل جیّان (از شهرهای‌ اندلس) و از شاگردان قاسم بن اصبغ و حسن بن سعد بود.
او در شعر و لغت مهارت کافی داشت. جیّانی به سبب قصیده‌ای که در آن المستنصر باللّه اموی حکم بن عبدالرحمان بن محمد را هجو کرده بود در حدود سال ۳۵۹ هجری به زندان افتاد و در بند، رسائل و قصائد بسیاری پدید آورد.
[۲] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، جزء۵، ص۶۲.

وی هفت سال در زندان ماند و اهل علم برای کسب علوم به ویژه علم لغت به دیدار وی در بند می‌رفتند.


ابوعمر از نوادر عالمان و شاعران بود و در کتابت الحدائق خویش که برای المستنصر تالیف کرد همچون کتاب الزهره ابوبکر محمد بن داوود بن علی اصفهانی عمل کرد؛ با این تفاوت که ابوبکر کتاب خود را ۱۰۰ باب کرد و در هر باب ۱۰۰ بیت قرار داد؛ ولی ابوعمر آن را ۲۰۰ باب و در هر باب ۲۰۰ بیت ذکر کرد. او به غیر از کتاب الحدائق، اثر دیگری با عنوان المنتزین والقائمین بالاندلس واخبارهم نگاشته است.


بنا به گفته ابن بشکول، ابوعمر چون خبر درگذشت المستنصر را شنید از ناراحتی جان داد. درگذشت الحکم در سال ۳۶۶ هجری بوده است. (دیگر منابع:)


۱. ابن بشکوال، الصله، ج۱، ص۱۱.    
۲. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، جزء۵، ص۶۲.
۳. ابن بشکوال، الصله، ج۱، ص۱۱.    
۴. حمیدی، محمد بن فتوح، جذوه المقتبس، ص۱۰۴.    
۵. ابن بشکوال، الصله، ج۱، ص۱۱.    
۶. ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمه الدهر، ج۲، ص۱۸.    
۷. ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس، ص۱۵۱.    
۸. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادبا، ج۴، ص۲۳۶.    
۹. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۸، ص۵۱.    
۱۰. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۰۹.    
۱۱. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۱۴۳.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «احمد جیانی»، ج۲، ص۸۶.






جعبه ابزار