احمد بن محمد برقی (مقاله‌دوم)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
احمد بن محمد برقی (پس از
۲۰۰-
۲۸۰ق)، از سران محدثان و علمای
امامیه و فردی
موثق بود. وی را از اصحاب
امام جواد و
امام هادی (علیهماالسلام) برشمرده‌اند، ولی روایتی به نقل از این بزرگان از او ثبت نشده است.
ابوجعفر احمد بن محمد بن خالد
برقی کوفی، در اصل کوفی بود. جد اعلای او محمد بن علی یکی از طرفداران
زید بن علی (علیه‌السّلام) بود که پس از قتل زید به وسیله
یوسف بن عمر ثقفی، والی
عراق زندانی و کشته شد و خالد که کودکی بیش نبود، به همراه پدرش عبدالرحمان به
برق
رود، از روستاهای
قم گریخته و در آنجا سکنی گزید،
از این رو به
برقی شهرت یافتند.
تاریخ دقیق ولادت احمد
برقی معلوم نیست، ولی بعضی بر اساس روایات او از برخی استادانش چون
ابن ابی عمیر،
بزنطی،
ابن فضال و
ابن محبوب، ولادت
برقی را پس از ۲۰۰ق دانسته‌اند.
ابوجعفر مهم‌ترین و مشهورترین کس در میان خاندان
برقی بود و او را از اصحاب امام جواد و امام هادی (علیهماالسلام) برشمرده‌اند، ولی روایتی به نقل از این بزرگان از او ثبت نشده است.
محدثانی مانند
سعد بن عبدالله،
محمد بن جعفر بن بطه و
محمد بن بندار قمی از وی روایت کرده‌اند.
ابوجعفر
برقی از سران محدثان و علمای امامیه و فردی موثق بود، هر چند روایت وی از ضعفا و اعتمادش بر
احادیث مرسل موجب شد که علمای معاصرش در قم بر وی خرده گیرند.
احمد بن محمد بن عیسی، رئیس قمیون به علت نامعلومی وی را از قم
تبعید کرد، ولی پس از مدتی او را به قم بازگرداند و از وی پوزش خواست و حتی در
تشییع جنازه برقی پابرهنه و بدون عمامه حاضر شد تا رفتار پیشین را جبران کند.
ابوجعفر سرانجام در سال ۲۸۰ق درگذشت.
آثار
برقی عبارت‌اند از:
• المحاسن؛ •التبلیغ و الرساله؛ •التراحم و التعاطف؛ •التبصره الرفاهیه الزّی الزینة؛ •المرافق المراشد؛ •الصیانه؛ •التحابه؛ •الفراسه؛ •الحقائق؛ •الاخوان؛ •الخصائص؛ •المآکل؛ •مصابیح الظلم؛ •المحبوبات؛ •المکروهات؛ •العویص؛ •الثواب؛ •العقاب؛ • المعیشه؛ • النساء؛ • الطیب؛ • العقوبات؛ • المشارب؛ • الشعر؛ • ادب النفس؛ • الطب؛ • الطبقات؛ • افاضل الاعمال؛ • اخص الاعمال؛ • المساجد الاربعه؛ • الرجال؛ • الهدایه؛ • المواعظ؛ • التحذیر؛ • التهذیب؛ • التحریف؛ • التسلیه؛ • ادب المعاشره؛ • مکارم الاخلاق؛ • مکارم الافعال
[مذام الاخلاق و مذام الافعال
]؛ • المواهب؛ • الحبوه؛ • الصفوه؛ • علل الحدیث؛ • معانی الحدیث و التحریف؛ • تفسیر الحدیث؛ • الفروق؛ • الاحتجاج الغرائب؛ • العجائب؛ • اللطائف؛ • المصالح؛ • المنافع فی الدواجن و الرواجن؛ • الشعر و الشعراء؛ • النجوم؛ • تعبیر الرؤیا؛ • الزجر و الفال؛ • صوم الایام؛ • السماء الارضین؛ • البلدان و المساحه؛ • الدعاء؛ • ذکر الکعبه؛ • الاجناس و الحیوان؛ • احادیث الجن و ابلیس؛ • فضل القرآن؛ • الازاهیر؛ • الاوامر و الزواجر؛ • ما خاطب الله به خلقه؛ • احکام الانبیا و الرسل؛ • الجمل؛ • حدّ اوّل الحکمة؛ • الاشکال و القرائن الریاضة؛ • الامثال؛ • الاوائل؛ • التاریخ؛ • الانساب؛ • النحو؛ • الاصفیة؛ • الافانین؛ • المغازی؛ • الروایه؛ • النوادر؛ •التهانی؛ • التعازی؛ • اخبار الاصم
الابلاغ؛ • المکاسب؛ • السفر؛ • الشواهد من کتاب الله؛ • المعاریض؛ • الشؤم الارکان؛ • اختلاف الحدیث؛ • الفهم؛ • الثواب؛ • العقل؛ • التخویف؛ • غریب کتب المحاسن؛ • المآثر و الاحساب؛ • الزهد و الموعظه؛ • النور و الرحمه؛ • التعیین و التاویل؛ • الامتحان؛ • العین؛ • العیافة و القیافه؛ • الطیره؛ • المنتجات؛ • الترغیب؛ • الدعابة و المزاح؛ • خلق السموات و الارض؛ • بدء خلق ابلیس و الجن؛ • بنات النبی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و ازواجه؛ • التبیان و جداول؛ • الحکمه.
(دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «احمد
برقی»، ج۱، ص۱۱۹-۱۲۰.
