• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احمد بن عمیر جومی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: احمد بن عمیر جومی (مقاله‌دوم).


ابن جوصا محدث و مولای‌ بنی‌ هاشم‌ و به‌ روایتی‌ مولای‌ محمد بن‌ صالح‌ بن‌ بیهس‌ کلابی‌ بود.


اِبْن‌ِ جَوصا، ابوالحسن‌ احمد بن‌ عمیر بن‌ یوسف‌ بن‌ موسی‌ دمشقی‌ (د ۳۲۰ق‌، ص۹۳۲م‌)، محدث‌ و مولای‌ بنی‌ هاشم‌ و به‌ روایتی‌ مولای‌ محمد بن‌ صالح‌ بن‌ بیهس‌ کلابی‌ بود و در زمان‌ خود از ارکان‌ حدیث ‌ شمرده‌ می‌شد.
[۱] علی‌ ابن‌ عساکر، تاریخ‌ مدینه دمشق‌، ج۱، ص۹۱، به‌ کوشش‌ عبدالغنی‌ الدقر و مطاع‌ الطرابیشی‌، دمشق‌، دارالفکر.
در شام ‌ و مصر به‌ تحصیل ‌ حدیث‌ پرداخت‌،
[۲] محمد ذهبی‌، تذکره الحفاظ، ج۳، ص۷۹۵، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۲- ۱۳۳۴ق‌.
چنانکه‌ او را در شام ‌ برابر ابن‌ عُقده ‌ در کوفه ‌ گفته‌اند.
[۳] علی‌ ابن‌ عساکر، تاریخ‌ مدینه دمشق‌، ج۷، ص۹۷، به‌ کوشش‌ عبدالغنی‌ الدقر و مطاع‌ الطرابیشی‌، دمشق‌، دارالفکر.


۱.۱ - مشایخ و راویان

از مشایخ‌ وی‌ می‌توان‌ از زبیر بن‌ بکار ، ابوتقی‌ هشام‌ بن‌ عبدالملک‌ و محمد بن‌ وزیر
[۴] علی‌ ابن‌ ماکولا، الاکمال‌، ج۳، ص۲۰۰، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۸۳ق‌، ص۱۹۶۳م‌.
[۵] علی‌ ابن‌ عساکر، تاریخ‌ مدینه دمشق‌، ج۷، ص۹۱-۹۲، به‌ کوشش‌ عبدالغنی‌ الدقر و مطاع‌ الطرابیشی‌، دمشق‌، دارالفکر.
و ابوجعفر احمد فارسی‌
[۶] علی‌ ابن‌ عساکر، تاریخ‌ مدینه دمشق‌، ج۷، ص۷۴، به‌ کوشش‌ عبدالغنی‌ الدقر و مطاع‌ الطرابیشی‌، دمشق‌، دارالفکر.
نام‌ برد.
از راویان‌ مشهور وی‌ کسانی‌ مانند: سلیمان‌ بن‌ احمد طبرانی‌
[۷] سلیمان طبرانی‌، المعجم‌ الصغیر، ج۱، ص۱۶، به‌ کوشش‌ عبدالرحمان‌ محمد عثمان‌، قاهره‌، ۱۳۸۸ق‌، ص ۱۹۶۸م‌.
و عبدالله‌ بن‌ عدی‌ جرجانی‌
[۸] عبدالله ابن‌ عدی‌، الکامل‌ فی‌ ضعفاء الرجال‌، ج۲، ص۸۵۸، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌، ص۱۹۸۵م‌.
بنا به‌ اظهار خودشان‌، و نیز ابو حاتم‌ محمد بن‌ حبّان‌ بُستی‌ و ابوبکر محمد بن‌ ابراهیم‌ بن‌ مقری‌ و ابوعلی‌ حسین‌ بن‌ علی‌ نیشابوری‌ قابل‌ ذکرند.
[۹] عبدالکریم‌ سمعانی‌، الانساب‌، ج۳، ص۴۱۴، به‌ کوشش‌ عبدالرحمان‌ بن‌ یحیی‌ یمانی‌، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۸۳ق‌، ص ۱۹۶۳م‌.

ابن‌ عساکر در تاریخ‌ دمشق‌ از ۵۲ تن‌ مشایخ ‌ و ۲۴ تن‌ راویان‌ وی‌ نام‌ برده‌ و چند حدیث ‌ به‌ واسطه‌ از وی‌ نقل‌ کرده‌ است‌.
[۱۰] علی‌ ابن‌ عساکر، تاریخ‌ مدینه دمشق‌، ج۱، ص‌ ۷۷- ۹۵، به‌ کوشش‌ عبدالغنی‌ الدقر و مطاع‌ الطرابیشی‌، دمشق‌، دارالفکر.

یاقوت ‌ نیز از تعداد کثیری‌ از مشایخ‌ و راویان‌ وی‌ نام‌ برده‌ است‌.
[۱۱] یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان، ج۱، ص۶۱۵.
[۱۲] یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان، ج۱، ص۶۷۵.
[۱۳] یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان، ج۲، ص۲۷.
[۱۴] یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان، ج۲، ص۳۳.
[۱۵] یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان، ج۳، ص۱۲۰.
[۱۶] یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان، ج۳، ص۱۵۳.
[۱۷] یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان، ج۳، ص۲۸۱.
[۱۸] یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان، ج۴، ص۷۲۷.
[۱۹] یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان، ج۴، ص۸۵۹.
برخی‌ از رجالیان‌ چون‌ طبرانی ‌ وی‌ را توثیق ‌ کرده‌
[۲۰] محمد ذهبی‌، سیر اعلام‌ النبلاء، ج۱۵، ص۱۶، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۴ق‌، ص۱۹۸۴م‌.
و برخی‌ چون‌ دارقطنی ‌ او را ضعیف‌ شمرده‌اند.
[۲۱] علی‌ ابن‌ عساکر، تاریخ‌ مدینه دمشق‌، ج۷، ص۹۸، به‌ کوشش‌ عبدالغنی‌ الدقر و مطاع‌ الطرابیشی‌، دمشق‌، دارالفکر.


۱.۲ - آثار

از آثار او حدیث‌ ابن‌ جوصا است‌ که‌ جزئی‌ از آن‌ در کتابخانه ظاهریه‌
[۲۲] یاسین‌ محمد سواس‌، فهرس‌ مجامیع‌ المدرسه العمریه، ج۱، ص۲۹۸، کویت‌، ۱۴۰۸ق‌، ص ۱۹۸۷م‌.
موجود است ‌. کتابی‌ به‌ نام‌ مسند به‌ او منسوب‌ است‌ که‌ زبیدی‌ از آن‌ نام‌ برده‌ است‌
[۲۳] زبیدی‌، تاج‌ العروس‌، ج۴، ص۲۷۷.
و نیز موطأ ، مالک‌ را به‌ روایت‌ ابن‌ وهب‌ و ابن‌ قاسم ‌ جمع‌ کرده‌ است‌.
[۲۴] محمد ذهبی‌، سیر اعلام‌ النبلاء، ج۸، ص۷۸، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۴ق‌، ص۱۹۸۴م‌.


(۱) عبدالله ابن‌ عدی‌، الکامل‌ فی‌ ضعفاء الرجال‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌، ص۱۹۸۵م‌.
(۲) علی‌ ابن‌ عساکر، تاریخ‌ مدینه دمشق‌، به‌ کوشش‌ عبدالغنی‌ الدقر و مطاع‌ الطرابیشی‌، دمشق‌، دارالفکر.
(۳) علی‌ ابن‌ ماکولا، الاکمال‌، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۸۳ق‌، ص۱۹۶۳م‌.
(۴) محمد ذهبی‌، تذکره الحفاظ، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۲- ۱۳۳۴ق‌.
(۵) محمد ذهبی‌، سیر اعلام‌ النبلاء، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۴ق‌، ص۱۹۸۴م‌.
(۶) زبیدی‌، تاج‌ العروس‌.
(۷) عبدالکریم‌ سمعانی‌، الانساب‌، به‌ کوشش‌ عبدالرحمان‌ بن‌ یحیی‌ یمانی‌، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۸۳ق‌، ص ۱۹۶۳م‌.
(۸) یاسین‌ محمد سواس‌، فهرس‌ مجامیع‌ المدرسه العمریه، کویت‌، ۱۴۰۸ق‌، ص ۱۹۸۷م‌.
(۹) سلیمان طبرانی‌، المعجم‌ الصغیر، به‌ کوشش‌ عبدالرحمان‌ محمد عثمان‌، قاهره‌، ۱۳۸۸ق‌، ص ۱۹۶۸م‌.
(۱۰) کتابخانه ظاهریه‌، خطی‌.
(۱۱) یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان.

۱. ↑ علی‌ ابن‌ عساکر، تاریخ‌ مدینه دمشق‌، ج۱، ص۹۱، به‌ کوشش‌ عبدالغنی‌ الدقر و مطاع‌ الطرابیشی‌، دمشق‌، دارالفکر.
۲. ↑ محمد ذهبی‌، تذکره الحفاظ، ج۳، ص۷۹۵، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۲- ۱۳۳۴ق‌.
۳. ↑ علی‌ ابن‌ عساکر، تاریخ‌ مدینه دمشق‌، ج۷، ص۹۷، به‌ کوشش‌ عبدالغنی‌ الدقر و مطاع‌ الطرابیشی‌، دمشق‌، دارالفکر.
۴. ↑ علی‌ ابن‌ ماکولا، الاکمال‌، ج۳، ص۲۰۰، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۸۳ق‌، ص۱۹۶۳م‌.
۵. ↑ علی‌ ابن‌ عساکر، تاریخ‌ مدینه دمشق‌، ج۷، ص۹۱-۹۲، به‌ کوشش‌ عبدالغنی‌ الدقر و مطاع‌ الطرابیشی‌، دمشق‌، دارالفکر.
۶. ↑ علی‌ ابن‌ عساکر، تاریخ‌ مدینه دمشق‌، ج۷، ص۷۴، به‌ کوشش‌ عبدالغنی‌ الدقر و مطاع‌ الطرابیشی‌، دمشق‌، دارالفکر.
۷. ↑ سلیمان طبرانی‌، المعجم‌ الصغیر، ج۱، ص۱۶، به‌ کوشش‌ عبدالرحمان‌ محمد عثمان‌، قاهره‌، ۱۳۸۸ق‌، ص ۱۹۶۸م‌.
۸. ↑ عبدالله ابن‌ عدی‌، الکامل‌ فی‌ ضعفاء الرجال‌، ج۲، ص۸۵۸، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌، ص۱۹۸۵م‌.
۹. ↑ عبدالکریم‌ سمعانی‌، الانساب‌، ج۳، ص۴۱۴، به‌ کوشش‌ عبدالرحمان‌ بن‌ یحیی‌ یمانی‌، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۸۳ق‌، ص ۱۹۶۳م‌.
۱۰. ↑ علی‌ ابن‌ عساکر، تاریخ‌ مدینه دمشق‌، ج۱، ص‌ ۷۷- ۹۵، به‌ کوشش‌ عبدالغنی‌ الدقر و مطاع‌ الطرابیشی‌، دمشق‌، دارالفکر.
۱۱. ↑ یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان، ج۱، ص۶۱۵.
۱۲. ↑ یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان، ج۱، ص۶۷۵.
۱۳. ↑ یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان، ج۲، ص۲۷.
۱۴. ↑ یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان، ج۲، ص۳۳.
۱۵. ↑ یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان، ج۳، ص۱۲۰.
۱۶. ↑ یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان، ج۳، ص۱۵۳.
۱۷. ↑ یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان، ج۳، ص۲۸۱.
۱۸. ↑ یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان، ج۴، ص۷۲۷.
۱۹. ↑ یاقوت‌ حموی، بلدان‌ البلدان، ج۴، ص۸۵۹.
۲۰. ↑ محمد ذهبی‌، سیر اعلام‌ النبلاء، ج۱۵، ص۱۶، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۴ق‌، ص۱۹۸۴م‌.
۲۱. ↑ علی‌ ابن‌ عساکر، تاریخ‌ مدینه دمشق‌، ج۷، ص۹۸، به‌ کوشش‌ عبدالغنی‌ الدقر و مطاع‌ الطرابیشی‌، دمشق‌، دارالفکر.
۲۲. ↑ یاسین‌ محمد سواس‌، فهرس‌ مجامیع‌ المدرسه العمریه، ج۱، ص۲۹۸، کویت‌، ۱۴۰۸ق‌، ص ۱۹۸۷م‌.
۲۳. ↑ زبیدی‌، تاج‌ العروس‌، ج۴، ص۲۷۷.
۲۴. ↑ محمد ذهبی‌، سیر اعلام‌ النبلاء، ج۸، ص۷۸، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۴ق‌، ص۱۹۸۴م‌.


دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «بن جوصا»، ج۳، ص۱۰۵۱.    


رده‌های این صفحه : تراجم | حدیث شناسی | محدثین اهل سنت
جعبه ابزار