• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احمد بن عصمه بلخی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





احمد بن عِصْمَة بلخی (۲۳۹-۳۲۶ق) از مشاهیر و مفاخر بلخ در قرن سوم و چهارم هجری قمری، فقیه، محدث و صوفی برجسته‌ای بود که پیرو مذهب ابوحنیفه به شمار می‌رفت. وی در سال ۲۳۹ هجری قمری متولد شد و در سال ۳۲۶ یا ۳۳۶ هجری قمری درگذشت.



ابوالقاسم احمد بن عصمه صفّار بلخی معروف به حَمّ، نام پدرش را عقبه و دسته‌ای حمّ یا حام نیز گفته‌اند.
وی در سال ۲۳۹ زاده شد و از مشاهیر و مفاخر بلخ به شمار می‌رفت. دانش خویش را از استادانی چون ابوجعفر هندوانی و نصیر بن یحیی فراگرفت.
[۲] مدرس، محمد محروس عبداللطیف، مشایخ بلخ من الحنفیه، ج۱، ص۹۰.

بلخی فقیه و محدثی معروف و پیرو مذهب ابوحنیفه بود. او از صوفیان صاحب نام روزگار خویش بود و به گفته خویش از نظر فقهی و علمی به جایی رسیده بود که با برخی اقوال و فتاوای ابوحنیفه مخالفت می‌ورزید و در هزار مسئله فقهی آرایی خلاف ابوحنیفه داشت و به فتوای خود عمل می‌کرد.
[۵] مدرس، محمد محروس عبداللطیف، مشایخ بلخ من الحنفیه، ج۱، ص۹۰.



کسانی چون ابوعلی وزغنجی و احمد بن حسین مروزی از شاگردان وی بوده و فقه را از او فرا گرفته‌اند.


بلخی دارای آثار و تالیفاتی بوده که از آن جمله کتاب‌های:



بلخی سرانجام در سال ۳۲۶ یا ۳۳۶ هجری درگذشت. (دیگر منابع:)


۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۴، ص۱۸۵.    
۲. مدرس، محمد محروس عبداللطیف، مشایخ بلخ من الحنفیه، ج۱، ص۹۰.
۳. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهرالمضیئه، ج۱، ص۷۸.    
۴. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیه العارفین، ج۱، ص۶۱.    
۵. مدرس، محمد محروس عبداللطیف، مشایخ بلخ من الحنفیه، ج۱، ص۹۰.
۶. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۷، ص۲۸۳.    
۷. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهرالمضیئه، ج۱، ص۷۸.    
۸. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۱۱۳.
۹. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیه العارفین، ج۱، ص۶۱.    
۱۰. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۴، ص۱۸۵.    
۱۱. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۷۸.    
۱۲. تمیمی، تقی الدین بن عبدالقادر، الطبقات السنیه، ج۱، ص۱۱۷.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «احمد بلخی»، ج۲، ص۸۳.






جعبه ابزار