• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احمد بن ابراهیم اسماعیلی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





احمد بن ابراهیم اسماعیلی (۲۷۷-۳۷۱ق) در سال ۲۷۷ یا ۲۹۷ هجری قمری در گرگان زاده شد. او برای کسب دانش به مناطق مختلف سفر کرد و از اساتید بسیاری علم آموخت. اسماعیلی شافعی مذهب بود، همچنین ایشان از فقها و محدثان بزرگ اهل سنت بود و در نیشابور مجالس علمی برگزار می‌کرد. او در نقل حدیث موثق شناخته می‌شد و کتاب‌های متعددی تألیف کرد و سرانجام در سال ۳۷۱ هجری در گرگان درگذشت.



ابوبکر احمد بن ابراهیم بن اسماعیل اسماعیلی جرجانی نیشابوری در سال ۲۷۷ یا ۲۹۷ هجری در گرگان زاده شد. برای کسب دانش به سرزمین‌ها و شهرهای گوناگون مانند حجاز، بغداد، بصره، کوفه، جزیره، اهواز و موصل مسافرت کرد و از افرادی همچون ابوعبدالرحمن احمد صوفی، محمد باهلی، محمد انصاری و طلحه بن ابی طلحه جرجانی علم آموخت. او که شافعی مذهب بود، فقه شافعی را نزد ابراهیم بن‌ هانی و مسند را در نسا ـ از شهرهای خراسان ـ نزد حسن بن سفیان شیبانی فرا گرفت.
[۵] سهمی، حمزة بن یوسف، تاریخ جرجان، ص۱۰۹.



اسماعیلی در عصر خویش فردی بی نظیر و از فقها و محدثان بزرگ اهل سنّت به شمار می‌رفت. مدتی که در نیشابور اقامت داشت، مجالس گوناگونی همچون قرائت، املای حدیث و کلام برپا کرده بود.
برخی وی را در نقل حدیث موثق دانسته و گفته‌اند مردم از سرزمین‌های گوناگون برای تحصیل علم نزد او می‌آمدند. او بین فقه، حدیث، اصول و ریاست دنیا و دین جمع کرده بود.
[۷] ابن عساکر، علی بن حسن، تبیین کذب المفترس، ص۱۹۳.

در مجالسی که حضور می‌یافت بر دیگران برتری داشت و آنچه از تفسیر، خبر، ضرب المثل، حکایت، شعر، اخبار نادر و دانش‌های دیگر می‌گفت، کسانی چون ابوبکر برقانی، ابوسعد مالینی، عبدالرحمان سجزی و احمدبن محمد خوارزمی آن را می‌نوشتند.


ابوبکر دارای کتاب‌های معجم الشیوخ، مسند عمر، الصحیح، الفرائد والعوالی بود.


ابوبکر در سال ۳۷۱ هجری در گرگان از دنیا رفت.
[۱۲] حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، ترجمه تاریخ نیشابور، ص۱۴۸.
در تاریخ درگذشت او اختلاف است. (دیگر منابع:
[۲۱] ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۲۰۳.
[۲۳] حسینی، ابوبکر بن هدایة‌الله، طبقات الشافعیه، ص۹۵.
[۳۴] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، ص۴۰۷.
)


۱. ابن عساکر، علی بن حسن، تبیین کذب المفتری، ص۱۹۳.    
۲. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۸۶.    
۳. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۸، ص۱۸۲.    
۴. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب، ج۱، ص۵۸.    
۵. سهمی، حمزة بن یوسف، تاریخ جرجان، ص۱۰۹.
۶. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۱۶۸.    
۷. ابن عساکر، علی بن حسن، تبیین کذب المفترس، ص۱۹۳.
۸. سهمی، حمزة بن یوسف،تاریخ جرجان، ص۴۲۸.    
۹. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیه العارفین، ج۱، ص۶۶.    
۱۰. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱، ص۱۳۵.    
۱۱. سهمی، حمزة بن یوسف،تاریخ جرجان، ص۱۱۵.    
۱۲. حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، ترجمه تاریخ نیشابور، ص۱۴۸.
۱۳. شیرازی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۱۶.    
۱۴. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۵۸.    
۱۵. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیه الکبری، ج۳، ص۷.    
۱۶. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۴، ص۱۴۰.    
۱۷. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۶، ص۱۳۵.    
۱۸. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۹۳.    
۱۹. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۶، ص۴۸۹.    
۲۰. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، طبقات الحفاظ، ص۳۸۲.    
۲۱. ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۲۰۳.
۲۲. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۱۳۷.    
۲۳. حسینی، ابوبکر بن هدایة‌الله، طبقات الشافعیه، ص۹۵.
۲۴. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۱۶۷.    
۲۵. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۱۱، ص۹۲.    
۲۶. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة والنهایه، ج۱۱، ص۲۹۸.    
۲۷. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآه الجنان، ج۲، ص۲۹۸.    
۲۸. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۴، ص۲۸۲.    
۲۹. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۲، ص۱۲۲.    
۳۰. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۱۶.    
۳۱. ذهبی، محمد بن احمد، تذکره الحفاظ، ج۳، ص۱۰۶.    
۳۲. ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۱۲۲.    
۳۳. ابن الوردی، عمر بن مظفر، تاریخ ابن وردی، ج۱، ص۲۹۵.    
۳۴. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، ص۴۰۷.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «احمد اسماعیلی»، ج۲، ص۷۱.





جعبه ابزار