حلم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حلم به کسر اول از
واژگان نهج البلاغه به معنای
بردباری و ضبط نفس در وقت
غضب است. این ماده بدین معنی ۲۷ بار در
نهج البلاغه آمده است.
حلم به کسر اول به معنای بردباری و ضبط نفس در وقت غضب است،
قاموس آن را بردباری و
عقل گفته است.
ظاهرا حلم از آثار عقل است نه خود عقل، چنانکه
راغب اصفهانی گفته است.
جمع حلم احلام آید. «
حلیم» بردبار.
«الحلم و الاناة توامان ینتجهما علوّ الهمّة» (بردباری و تاّنی دو همراه هستند، و نتیجه همت عالی می‌باشند).
(شرح‌های حکمت:
)
«اوّل عوض الحلیم من حلمه انّ الناس انصاره علی الجاهل» (اولین اثر حلم حلیم آنست که مردم بر علیه
جاهل طرفدار او هستند).
(شرح‌های حکمت:
)
«و لا یعی حدیثنا الّا صدور امینة و احلام رزینة» (احاديث و سخنان ما را جز سينه ها و حافظه‌هاى امانت‌پذير و عقل‌هاى سالم نگاه نخواهد داشت) (که احلام به معنی عقول است).
(شرح‌های خطبه:
)
این ماده بدین معنی ۲۷ بار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حلم»، ج۱، ص۲۹۸.
