اجابت دعا (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در این مقاله
آیات مرتبط با اجابت
دعا معرفی می‌شوند.
خداوند، اجابت‌كننده دعاى
اهل ایمان و
عمل صالح:
«وَ يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ يَزِيدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ ...؛
و درخواست كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى نيك انجام داده‌اند مى‌پذيرد و از فضل خود بر آنها مى‌افزايد....»
اجابت دعا، موجب شناخت معبود راستين از معبودان دروغين:
۱. «إِنَّ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ عِبادٌ أَمْثالُكُمْ فَادْعُوهُمْ فَلْيَسْتَجِيبُوا لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ؛
كسانى را كه غير از خدا مى‌خوانيد (و پرستش مى‌كنيد)، بندگانى همچون خود شما هستند؛ آنها را بخوانيد، و اگر راست مى‌گوييد بايد به شما پاسخ دهند (و تقاضايتان را برآورند)!»
۲. «لَهُ دَعْوَةُ الْحَقِّ وَ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ لا يَسْتَجِيبُونَ لَهُمْ بِشَيْ‌ءٍ ...؛
دعوت حق و دعاى مستجاب از آن اوست؛ و كسانى را كه مشركان غير از او مى‌خوانند، هرگز به دعوت آنها پاسخ نمى‌گويند....»
۳. «وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ يَدْعُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ مَنْ لا يَسْتَجِيبُ لَهُ إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ وَ هُمْ عَنْ دُعائِهِمْ غافِلُونَ؛
چه كسى گمراهتر است از آن كس كه معبودى غير خدا را مى‌خواند كه تا قيامت هم به او پاسخ نمى‌گويد و از خواندن آنها كاملًا غافل است؟! و صداى آنها را هيچ نمى‌شنود!»
امام خمینی تاثیر دعا را در افراد عادی بیشتر از نماز می‌داند و معتقد است تکرار دعا برای نورانی شدن قلب، ملکه شدن ذکر خداوند برای انسان و در نهایت، اتحاد ذاکر با ذکر است.
ایشان یکی از آثار تکرار دعا را گشوده شدن
زبان قلب می‌داند تا قلب همراه
زبان ذاکر شود.
به باور امام خمینی دعا انسان را از ظلمت‌کده دنیا بیرون می‌سازد و نفس را از سرگشتگی‌ها خارج می‌کند و شخص قوت روحی می‌یابد و سبک‌بار می‌شود.
به اعتقاد ایشان زمانی دعا به اجابت می‌رسد که از ظاهر به باطن سرایت کند و اگر دعایی به
زبان، مطابق با
زبان استعداد باشد و آنچه به
زبان می‌گوید برخلاف آنچه در حال و دل می‌خواهد نباشد، مستجاب می‌شود و اگر مستجاب نشد، یا از
زبان استعداد صادر نشده است یا با نظام کلی عالم مخالفت و تعارض دارد، گاهی نیز این امر به جهت نبود بعضی شرایط و اسباب دعاست.
همچنین به اعتقاد امام خمینی اجابت دعا نقش مهمی در ساختن انسان‌ها و تربیت جامعه دارد و در حقیقت تمام خیرات و برکات از دعاست.
ایشان دعا را عبادتی می‌داند که با انقطاع از غیر و توجه به حق‌تعالی، انسان را از آتش و عذاب نجات می‌دهد و قلب او را نورانی می‌کند.
به باور وی، مضمون برخی دعاها سبب ازخودبی‌خود شدن قلب عارف می‌شود.
امام خمینی از جمله آثار اجابت دعا را، توجه به نقص ذاتی و تکوینی انسان و اینکه عین فقر و وابستگی به خدای متعال دارد، می‌داند؛ همچنین ناتوانی او در برابر شیطان و وسوسه‌های او، کمک خواستن از خداوند در زوال
حب نفس و
حب دنیا از قلب و آشنایی با توحید، درخواست
توکل،
صبر، مقاومت و توفیق، همچنین درخواست رفع حجاب‌های غلیظ و هم‌نشینی با پاکان و مخلصان می‌باشد.
ناتوانی خدايان دروغين، از اجابت دعا:
۱. «إِنَّ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ عِبادٌ أَمْثالُكُمْ فَادْعُوهُمْ فَلْيَسْتَجِيبُوا لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ؛
كسانى را كه غير از خدا مى‌خوانيد (و
پرستش مى‌كنيد)، بندگانى همچون خود شما هستند؛ آنها را بخوانيد، و اگر راست مى‌گوييد بايد به شما پاسخ دهند (و تقاضايتان را برآورند)!»
۲. «لَهُ دَعْوَةُ الْحَقِّ وَ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ لا يَسْتَجِيبُونَ لَهُمْ بِشَيْ‌ءٍ ...؛
دعوت حق و دعاى مستجاب از آن اوست؛ و كسانى را كه مشركان غير از او مى‌خوانند، هرگز به دعوت آنها پاسخ نمى‌گويند....»
۳. «قالُوا نَعْبُدُ أَصْناماً ... • قالَ هَلْ يَسْمَعُونَكُمْ إِذْ تَدْعُونَ؛
گفتند: بتهايى را مى‌پرستيم، ... گفت: آيا هنگامى كه آنها را مى‌خوانيد صداى شما رامى‌شنوند؟!»
۴. «وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ يَدْعُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ مَنْ لا يَسْتَجِيبُ لَهُ إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ وَ هُمْ عَنْ دُعائِهِمْ غافِلُونَ؛
چه كسى گمراهتر است از آن كس كه معبودى غير خدا را مى‌خواند كه تا
قیامت هم به او پاسخ نمى‌گويد و از خواندن آنها كاملًا غافل است؟! و صداى آنها را هيچ نمى‌شنود!»
اجابت دعا، منوط به
مشیّت الهی:
«بَلْ إِيَّاهُ تَدْعُونَ فَيَكْشِفُ ما تَدْعُونَ إِلَيْهِ إِنْ شاءَ وَ تَنْسَوْنَ ما تُشْرِكُونَ؛
بلكه تنها او را مى‌خوانيد؛ و او اگر بخواهد، مشكلى را كه بخاطر آن او را خوانده‌ايد، برطرف مى‌سازد؛ و آنچه را امروز همتاى خدا قرار مى‌دهيد، در آن روز فراموش خواهيد كرد.»
اجابت دعای آدم (قرآن)،
اجابت دعای ابراهیم (قرآن)،
اجابت دعای ابلیس (قرآن)،
اجابت دعای اصحاب کهف (قرآن)،
اجابت دعای اولواالالباب (قرآن)،
اجابت دعای ایوب (قرآن)،
اجابت دعای حاجیان (قرآن)،
اجابت دعای ربانیون (قرآن)،
اجابت دعای عیسی (قرآن)،
اجابت دعای لوط (قرآن)،
اجابت دعای موسی (قرآن)،
اجابت دعای نوح (قرآن)،
اجابت دعای هارون (قرآن)،
اجابت دعای همسر عمران (قرآن)،
اجابت دعای یوسف (قرآن)،
اجابت دعای یونس (قرآن)،
امید به اجابت دعا (قرآن)،
دعا برای اجابت دعا (قرآن)،
زمینه‌های اجابت دعا (قرآن)،
منشأ اجابت دعا (قرآن)،
موانع اجابت دعا (قرآن)،
وعده اجابت دعا (قرآن).
•
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۳، ص۴۹۹، برگرفته از مقاله «اجابت دعا». • دانشنامه امام خمینی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰ شمسی.
