اثر (فلسفه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَثر به معنای نشان و در اصطلاح عبارت است از: آنچه از
فاعل در منفعل گذارده و یا
افاضه می‌شود.
اثر به در لغت به معنای نشان و نتیجه شی‌ء (Effect) بوده و جمع آن آثار است و در چند معنا استعمال می‌شود:
۱. به معنی نتیجه و آن چیزی است که از چیزی به دست آید.
۲. به معنی نشانه و آن علامتی است که دلالت بر چیزی می‌کند.
۳. به معنی خبر است و بر سخنان گذشته دلالت دارد نه بر عمل آنان.
۴. آنچه در پی شی‌ء بیاید که
فقها آن را حکم گویند.
اثَر در اصطلاح عبارت است از: آنچه از
فاعل در منفعل گذارده و یا افاضه می‌شود. حکمت مترتبۀ بر هر چیز را
اثر آن می‌نامند،
معلول هر علتی را
اثر آن گویند و غرض و غایت مترتب بر اشیاء را
اثر آنها نامند و کیفیتی که از فاعل مختار یا موجب در منفعل گذارده می‌شود
اثر می‌گویند.
لفظ
اثر گاهی به چیزی که تحقّق و فعلیت یافته است به اعتبار اینکه از چیز دیگر به وجود آمده، اطلاق می‌شود و از جهتی به معنی معلول به کار می‌رود. قانون
اثر (Loi de L'effet) در نظر (
تورندایک) عبارت است از اینکه: پیروزی در عمل منجر به تکرار آن و ناکامی در عمل منجر به ترک آن می‌شود.
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:
• جرجانی، میرسیدشریف، التعریفات.
• تهانوی، محمدعلی بن علی، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم.
• عبدالنبی، الاحمد نكری، دستور العلماء جامع العلوم فی اصطلاحات الفنون.
صلیبا، جمیل، فرهنگ فلسفی، ترجمه منوچهر صانعی دره‌بیدی، ص۱۱۴.
