ابوینبغی عباس بن طرخان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوینبغی عباس بن طرخان (م پس از ۲۲۷ هـ)، از شاعران عصر
عباسیان در
قرن سوم هجری قمری بود.
ابوینبغی عباس بن
طرخان،
ابن‌ندیم و
ابن‌معتز از او با نام ابوینبغی،
و
ابن‌خردادبه با نام ابوتقی یاد کرده‌اند.
او در اوایل قرن سوم در
بغداد می‌زیست.
وی شاعر عامی‌گرای دوره عباسی بود و شعری یا ترانه‌ای فارسی نیز به وی نسبت داده‌اند که از نظر تاریخ پیدایش شعر فارسی اهمیت بسیار دارد.
ابن‌معتز نقل کرده که ابوینبغی شاعری بدزبان، فحّاش و بدیهه‌سرا، و با
ابن‌دورقی شاعر معروف، معاصر بود.
وی در هر محفل شعر می‌سرود و آبروی دیگران را می‌ریخت. گویند که خلیفه
واثق (خلافت ۲۲۷-۲۳۲ هـ) او را با حیله واداشت تا
فضل بن مروان را
هجو کند که این امر موجب شد که وی را زندانی کنند. او زمانی
یحیی بن خالد را نیز در حضور جمعی هجو کرد.
با این‌که بزرگان را از باب شوخی و مطایبه هجا می‌گفته، رشید (خلافت ۱۷۰-۱۹۳ هـ)،
امین (خلافت ۱۹۳-۱۹۸ هـ)،
مامون (خلافت ۱۹۸-۲۱۸ هـ) و
معتصم (خلافت ۲۱۸-۲۲۷ هـ) را مدح کرده است.
به گفته خودش، مدت ده سال متوالی با
آل برمک همراه بوده است.
ابوعبیدالله مرزبانی گزارشاتی از او در کتابی گردآوری کرده است.
اشعار ابوینبغی به قول ابن‌ندیم به ده ورق می‌رسد
که اینک تنها چهارده بیت از آن برجای مانده است.
وی سرانجام در کهن‌سالی در زندان درگذشت.
تاریخ دقیق وفات وی معلوم نیست.
صفدی مرگ او را در زندان معتصم عباسی پنداشته،
ولی ابن‌معتز مرگ او را در زمان حکومت واثق دانسته
که دومی از اعتبار بیشتری برخوردار می‌باشد.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۲۳، برگرفته از مقاله «عباس بن
طرخان».
