ابویعقوب اسحاق بن حنین عبادی بغدادی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابویعقوب اسحاق بن حنین عبادی بغدادی نصرانی (۲۱۵-۲۹۸ هـ)، لغت‌شناس، شاعر، مترجم و از طبیبان سرآمد در
قرن سوم هجری قمری بوده است.
ابویعقوب اسحاق بن
حنین بن اسحاق عبادی بغدادی، مذهب‌اش نصرانی بود
و در طب سرآمدِ طبیبان عصر خود بود و همچون پدر خویش به ترجمه کتاب‌های یونانی و سریانی به عربی پرداخته است. وی در لغت عرب فصیح بود
و چون در عباد، محله‌ای در
حیره ساکن بود به او عبادی می‌گفتند.
عبادی به خدمت بعضی از
خلفای عباسی درآمد و در اواخر به سبب طبابتی که نمود، از دوستان و محرمان اسرار
قاسم بن عبیدالله وزیر
معتضد عباسی (خلافت ۲۷۹-۲۸۹ هـ) شد. وی شعر هم می‌سرود.
اسحاق بن حنین، به سال ۲۱۵ هـ در
بغداد به دنیا آمد.
ابویعقوب در اواخر عمرش فلج شد و در سال ۲۹۸ هـ در بغداد وفات یافت.
کتاب‌های زیر آثار اوست:
کتاب آداب الفلاسفه و نوادرهم، کتاب اختصار کتاب اقلیدس، کتاب
الادویة الموجوده بکل مکان، کتاب اصلاح
الادویه المسهله، کتاب اصلاح جوامع الاسکندرانیین علی شرح جالینوس لکتاب الفصول، کتاب ایساغوجی، کتاب صنعة العلاج، کتاب
فی النبض، کتاب المقولات، کتاب مقاله
فی التوحید، کتاب مقاله
فی الاشیاء التی تفید الصحة و الحفظ و تمنع من النسیان، کتاب مختصر صنعة العلاج بالحدید،
کتاب
الادویة المفرده علی الحروف، کتاب کناش الخف و کتاب تاریخ الاطبّاء.
کتبی که اسحاق ترجمه کرده، عبارت‌اند از:
الحروف طوبیقا (به سریانی)، سوفسطس اسطروشیا، فص الشعر، فص الخطابه، فص سوقسطیا، تفسیر الثانی من کتب ارسطالیس، عدد المقاییس، المحرک الاول لا یتحرک، ارسطراطیس
فی مداواة الامراض، الثلاثة الباقیه (
فی کتاب ما
ذکره فلاطن
فی طیماوس)، مختصر قاطیغوریاس،
باریمینیاس (العبارة)، الکون و الفساد، سریطوریقا (الخطابه)،
انور قطیقا (البرهان)، باری ارمینیاس (العبارة
فی المنطق)،
الالهیات،
النفس،
الجدل،
النبات
و المقالات الاربع
فی القضایا بالنجوم علی الحوادث.
کتبی که اسحاق آنها را اعراب‌گذاری کرده، عبارت‌اند از:
کتاب المعطیات
فی الهندسه
و کتاب المجسطی.
برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۱۶۸، برگرفته از مقاله «ابویعقوب اسحاق بن حنین عبادی».
