• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوعلی حسین بن محمد قبّانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابوعلی حسین بن محمد بن زیاد قبّانی نیشابوری عبدی (پس از ۲۱۰-۲۸۹ هـ)، از مورخان و محدثان بزرگ خراسان در قرن سوم هجری قمری بود، به گونه‌ای که از ارکان حدیث و حافظان موثق عصر خویش شمرده می‌شد.


ابوعلی حسین بن محمد بن زیاد قبّانی نیشابوری عبدی، از محدثان بزرگ خراسان بود و بعد از سال ۲۱۰ هـ به دنیا آمد.
[۱] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۵۱.    

از دوران کودکی و رشد وی چیزی در اختیار نیست، اما آورده‌اند که وی از اسحاق بن راهویه، منصور بن ابی‌مزاحم، سهل بن عثمان، عمرو بن زراره
[۲] سمعانی، عبدالکریم، الانساب، ج۱۰، ص۳۲۰.    
و ابراهیم بن محمد شافعی
[۳] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۱، ص۱۶۵.    
در مکه، مدینه، خراسان و عراق استماع حدیث کرده و محدثانی چون محمد بن اسماعیل بخاری، زکریا بن محمد بن بکّار و احمد بن محمد بن عبیده از وی نقل حدیث کرده‌اند.
قبّانی فردی محدث، مورخ و یکی از ارکان حدیث و حافظان موثق
[۴] عسقلانی، احمد بن علی، تقریب التهذیب، ج۱، ص۱۶۸.    
[۵] ابن‌اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۳، ص۱۲.    
عصر خویش در نیشابور بود و اصحاب حدیث در این شهر بعد از مسلم بن حجاج به او روی آوردند.
[۶] ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۳۷۴.    

وی ملازم با امام بخاری بوده و برای کسب حدیث، چنان‌که ذکر شد، سفرها نمود.
[۷] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۵۰۰.    


قبّانی در سال ۲۸۹ هـ درگذشت و ابوعبدالله بوشنجی بر وی نماز گزارد
[۸] حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، معرفة علوم الحدیث، ص۷۹.    
[۹] ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۶۵۸.    
[۱۰] ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۶۸۰.
[۱۱] صفی‌الدین خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ج۱، ص۸۴.    
و سپس در مقبره حسین بن معاذ به خاک سپرده شد.
[۱۲] مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۶، ص۴۷۸.    


کتاب‌های المسند، الابواب، التاریخ، الکنی
[۱۳] سمعانی، عبدالکریم، الانساب، ج۱۰، ص۳۲۰.    
[۱۴] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۱، ص۴۱۶.    
[۱۵] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۳۰.    
و اتباع الاتباع از قبّانی است.
[۱۶] زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۲، ص۲۵۳.    


۱. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۵۱.    
۲. ↑ سمعانی، عبدالکریم، الانساب، ج۱۰، ص۳۲۰.    
۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۱، ص۱۶۵.    
۴. ↑ عسقلانی، احمد بن علی، تقریب التهذیب، ج۱، ص۱۶۸.    
۵. ↑ ابن‌اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۳، ص۱۲.    
۶. ↑ ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۳۷۴.    
۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۵۰۰.    
۸. ↑ حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، معرفة علوم الحدیث، ص۷۹.    
۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۶۵۸.    
۱۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۶۸۰.
۱۱. ↑ صفی‌الدین خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ج۱، ص۸۴.    
۱۲. ↑ مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۶، ص۴۷۸.    
۱۳. ↑ سمعانی، عبدالکریم، الانساب، ج۱۰، ص۳۲۰.    
۱۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۱، ص۴۱۶.    
۱۵. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۳۰.    
۱۶. ↑ زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۲، ص۲۵۳.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۲۸۱، برگرفته از مقاله «ابوعلی حسین بن محمد بن زیاد قبّانی».


رده‌های این صفحه : حافظان حدیث اهل‌سنت قرن 3 (قمری) | درگذشتگان سال 289 (قمری) | راویان صاحب کتاب | زادگان قرن 3 (قمری) | محدثان اهل‌سنت قرن 3 (قمری) | مورخان اهل‌سنت قرن 3 (قمری)
جعبه ابزار