ابوعثمان بکر بن محمد مازنی بصری شیبانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوعثمان بکر بن محمد
مازنی بصری شیبانی (م ۲۴۸ هـ)، از اساتید
ادبیات عرب، امام در
نحو و
لغت و از بزرگان اهل قلم در
بصره در
قرن سوم هجری قمری بوده است.
ابوعثمان بکر بن محمد بن حبیب بن بقیه
مازنی بصری شیبانی، منسوب به طایفه
مازن بن شیبان و از موالی
بنی سدوس و اهل بصره بود.
رجال‌نویسان و مورخان ابوعثمان را از پیش‌کسوتان و اساتید ادبیات عرب، امام در نحو و لغت و از بزرگان اهل قلم در بصره برشمرده
و گفته‌اند که ابوعثمان همیشه در مناظرات علمی پیروز میدان بود و با استاد خود اخفش نیز مناظراتی داشته که بر وی نیز چیره شده است.
مازنی در روایت نیز ید طولایی داشته
و فردی مورد اعتماد، با ورع، زاهد
و از شیعیان
امامیه بوده است.
بکر بن محمد محضر درس اساتید بزرگی چون
ابوعبیده،
اصمعی و
ابوزید انصاری علم نحو را فرا گرفت
و از آنان روایت کرده است. به علاوه، از اخفش نیز مسائلی را آموخت.
همچنین در ادب، او را از شاگردان و دست‌پروردگان
اسماعیل بن میثم به شمار آورده‌اند.
اشخاصی همانند
مبرّد،
فضل بن محمد یزیدی و
عبدالله بن سعد وراق از وی روایت کرده و از محضر وی بهره برده‌اند.
کتاب‌های مقدمه‌ای بر علم نحو و لغت
التصریف، ما یلحن فیه العامه، التعلیق تفسیر کتاب سیبویه، علل النحو، الدیباج علی خلیل من کتاب ابی عبیده، کتاب الالف و اللام، العروض، القوافی
الدیباج فی جوامع کتاب سیبویه کتاب فی القرآن
التفسیر و غریب القرآن آثار بکر
مازنی می‌باشد.
بکر
مازنی سرانجام در سال ۲۴۸هـ در بصره درگذشت.
سال‌های ۲۴۷،
۲۳۰ و ۲۴۹ هـ تاریخ‌های دیگری هستند که برای وفات او آورده‌اند.
پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۲۰۷، برگرفته از مقاله «ابوعثمان بکر بن محمد
مازنی».
