محمد بن نصر مروزی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوعبدالله محمد بن نصر مروزی (
۲۰۲-
۲۹۴ق)، از محدثان، فقهای مشهور
شافعی مذهب و عالم به اختلاف آرا و فتاوای
صحابه در
قرن سوم هجری قمری بود.
ابوعبدالله محمد بن نصر بن حجاج مروزی، در سال ۲۰۲ق در
بغداد به دنیا آمد، اما در
نیشابور رشد و نمو یافت. پس از آن برای فراگیری علوم به بلاد مختلفی از قبیل
خراسان،
عراق،
حجاز،
شام و
مصر سفر کرد. زمانی نیز در نیشابور اقامت داشت و به
تجارت مشغول بود و در پایان، به سال
۲۷۵ق راهی
سمرقند شد و در آنجا ساکن گردید. مروزی از اساتید بسیاری همچون
محمد بن بکار،
محمد بن مهران،
یحیی بن یحیی و
هشام بن عمار علم حدیث را فرا گرفت و
فقه را در مصر از اصحاب و شاگردان
شافعی آموخت.
خطیب بغدادی می‌نویسد: مروزی
محدث فقیه و عالم‌ترین مردم به اختلاف آرا و فتاوای صحابه و علمای پس از ایشان در احکام بود و شاگردان بسیاری را تربیت کرد که از آن میان افرادی چون عبدالله بن محمد،
عثمان بن جعفر لبان و
محمد بن اسحاق را می‌توان نام برد.
ذهبی نیز مراتب علمی وی را ستوده و به نقل از
ابوبکر صیرفی از علمای شافعی می‌نویسد: کتاب القسامه مروزی دلالت دارد که او فقیه‌ترین فرد زمان خویش بود.
سبکی نیز او را در زمره دانشمندان برجسته شافعی ذکر کرده و او را به کثرت
علم و
زهد و
عبادت ستایش کرده است.
ابواسحاق شیرازی هم تصریح می‌کند که مروزی بالغ بر بیست سال به کتابت حدیث اشتغال داشت و در این مدت نظر مساعدی درباره امام شافعی نداشت، اما به جهت مسائلی که برایش پیش آمد به شافعی و آثار وی روی آورد.
به هر حال وی در
محرم سال ۲۹۴ق در سمرقند از دنیا رفت.
وی آثاری از خود بر جای گذاشت که عبارت‌اند از: تعظیم الصلاة قیام اللیل القسامه الصیام الورع
المسائل فی النجوم
الوتر
المسند ما خالف به ابوحنیفه علیاً و ابن مسعود و قیام رمضان.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۴۰، برگرفته از مقاله «محمد مروزی».
