ابوعبدالله محمد طالب ابن‌حاج
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابْن‌ِ حاج،
ابوعبدالله محمد طالب
بن حمدون سلمی (د ۹
ذیحجه ۱۲۷۳ ق/ ۳۱ ژوئیه ۱۸۵۷ م)، مورخ، قاضی و فقیه مالکی است.
ابْن‌ِ حاج، از پدرش
حمدون و برادرش
محمد و
ابوعبدالله یازغی و
شیخ عبدالقادر کوهن و
احمد بن کیران و جز آنان
دانش آموخت.
از شاگردان و راویان وی
محمد بن احمد بنانی مراکشی،
ابوالعباس احمد بن محمد بن حمدون و
شیخ قاسم قادری قابل ذکرند.
۱-
الازهار الطیبة النشر فی المبادی العشر، فاس، ۱۳۱۷ ق.
۲-
حاشیة الدر الثمین، مصر، ۱۹۷۲م، که
زرکلی آن را حاشیه بر مختصر الدر الثمین شمرده است.
۳-
حاشیة علی شرح الاتقان و الاحکام، فاس، ۱۲۹۳ ق.
۴-
حاشیة علی شرح یحرق علی لامیة الافعال لابن مالک، فاس، ۱۳۱۵ ق و قاهره، ۱۳۱۸ ق.
۵-
حاشیة علی شرح میارة علی منظومة ابن عاشر، مصر، ۱۹۷۴ م.
۶-
العقد الجوهری من فتح الحی القیوم فی حل شرح الازهری علی مقدمة ابن آجروم، فاس، ۱۳۱۵ ق و مصر، ۱۳۱۹، ۱۳۲۱ ق.
۷-
کشف الخفاء و الغطاء، حاشیه بر اوضح المسالک، فاس، ۱۳۱۸ ق.
۱-
الاشراف علی بعضی من بفاس من مشاهیر الاشراف، که در خزانة رباط
و دارالکتب مصر
موجود است.
۲-
ریاض الورد الی ما انتهی الیه هذا الجوهر الفرد، رباط،
.
۳-
شرح المرشد المعین علی الضروری من علوم الدین، در
فقه.
۴-
نظم الدرر و اللال فی شرفاء عقبة بنی صوال، موجود در کتابخانه صبیحیة سلا در مغرب
و خزانة
احمدیه فاس.
آثاری از ابن حاج که فقط نام آنها باقی است:، عبارتند از؛
۱-
روض البهار فی ذکر جملة من شیوخنا الذین فضلهم اجلی من النهار، در تراجم و انساب
؛
۲ -
شرح احیاء المیت فی فضائل آل البیت سیوطی.
(۱)
محمد حجی، فهرس الخزانة العلمیة الصبیحیة بسلا، کویت، ۱۴۰۶ق.
(۲) زرکلی، اعلام.
(۳)
محمد کتانی، فهرس الفهارس، فاس، ۱۳۴۶ق.
(۴) عبدالله گنون، النبوغ المغربی فی الادب العربی، بیروت، ۱۳۹۵ق/۱۹۷۵م.
(۵) مختار وکیل، فهرست المخطوطات المصورة، قاهره، ۱۳۹۰ق/۱۹۷۰م.
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابن حاج»، ج۳،ص۱۰۶۷.
