• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوعبدالله محمد بن عبدالرحمان تجیبی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابوعبدالله محمد بن عبدالرحمان تجیبی، مکنی به ابوعبدالهر، محدث و حافظ و مقری مالکی اندلسی در قرن ششم و هفتم بود.


تُجیبی، محمد بن عبدالرحمان، مکنی ' به ابوعبدالهر، محدث و حافظ و مقری مالکی اندلسی در قرن ششم و هفتم بود. وی به حافظ مرسی نیز شهرت دارد.
[۱] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۱۹۳.    

در ۵۴۰ در لَقَنْت در نزدیکی مرسیه به دنیا آمد
[۲] مقّری، احمد بن محمد، نفح الطّیب، ج۲، ص ۱۶۰ ۱۶۱، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۳۸۸/۱۹۶۸.    
[۳] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۲، ص۲۴ ۲۵، چاپ بشارعواد معروف و محیی هلال سرحان، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.    
برخی او را اهل اشبیلیه دانسته‌اند.
[۴] مقّری، احمد بن محمد، نفح الطّیب، ج۲، ص ۳۷۹، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۳۸۸/۱۹۶۸.    
[۵] بغدادی، اسماعیل، هدیة العارفین، ج ۲، ستون ۱۰۸، در حاجی خلیفه.    

علم قرائت و تجوید را از ابواحمد بن معط مُرسی و ابوحجّاج ثَغری و ابن فَرَس آموخت، سپس سفری طولانی به مشرق کرد؛ در بِجایه از عبدالحق حافظ اشبیلی حدیث شنید، در مکه از محدّثان بسیار دیگر (بیش از ۱۳۰ تن) استماع و کتابت حدیث نمود، و صحیح بخاری را روایت کرد.
تجیبی از ابوطاهر سِلَفی (متوفی ۵۷۶) بیش از دیگران روایت کرده و صدها کتاب و جزوه از احادیث به نقل از وی نگاشته است. وی سپس به تِلِمسان رفت و تا پایان عمر در آن‌جا به تألیف و روایت حدیث پرداخت.
افراد بسیاری از راه‌های دور برای استماع حدیث نزد او می‌آمدند. تجیبی را به عدالت و وثوق در ضبط حدیث ستوده‌اند.
وی در ۶۱۰ در تلمسان از دنیا رفت.
[۶] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۲، ص۲۵، چاپ بشارعواد معروف و محیی هلال سرحان، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.    
[۷] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۱۹۴.    
[۸] مقّری، احمد بن محمد، ج۲، ص ۱۶۰۱۶۱، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۳۸۸/۱۹۶۸.    
[۹] کتانی، محمد عبدالحی بن عبدالکبیر، فهرس الفهارس و الاثبات، ج۱، ص۲۶۴، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۴۰۲/ ۱۹۸۲.    
[۱۰] ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایة فی طبقات القرّاء، ج۲، ص۱۶۴، قاهره.    


آثار تجیبی در حدیث و موعظه و تراجم احوال است، از جملة آنهاست: چند اربعین در موضوعات مختلف به نام‌های اربعین حدیثا فی المواعظ، اربعین فی الفقر وفضله، اربعین فی الحب فی اللّه، اربعین فی (فضل) الصّلاة علی النبی؛ المعجم، درباره احوال مشایخ خود که در آن حکایات و اخبار فراوانی آورده است؛ مشیخة السلفی، در احوال استادش ابوطاهر سلفی؛ فضائل الاشهر الثلاثة رجب و شعبان و رمضان؛ فضل عشر ذی الحجّة؛ مناقب السبطین الحسن و الحسین (علیهماالسلام)؛ الفوائد الکبری؛ الفوائد الصغری؛ الترغیب فی الجهاد؛ و المواعظ والرقائق.
[۱۱] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۲، ص۲۵، چاپ بشارعواد معروف و محیی هلال سرحان، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.    
[۱۲] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۱۹۴.    
[۱۳] مقّری، احمد بن محمد، نفح الطّیب، ج ۲، ص ۱۶۱، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۳۸۸/۱۹۶۸.    
[۱۴] اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین،ج ۲، ستون ۱۰۹، در حاجی خلیفه.    
[۱۵] بغدادی، اسماعیل، ایضاح المکنون، ج۱، ستون ۲۸۲، در حاجی خلیفه.    
[۱۶] کتانی، محمد عبدالحی بن عبدالکبیر، فهرس الفهارس و الاثبات، ج۱، ص۲۶۴، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۴۰۲/ ۱۹۸۲.    
[۱۷] کتانی، محمد عبدالحی بن عبدالکبیر، فهرس الفهارس و الاثبات، ج۲، ص۶۳۳، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۴۰۲/ ۱۹۸۲.    


(۱) ابن جزری، غایة النهایة فی طبقات القرّاء، قاهره.
(۲) اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون، در حاجی خلیفه.
(۳) اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، در حاجی خلیفه.
(۴) محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، چاپ عمرعبدالسلام تدمری، حوادث و وفیات ۶۰۱ـ۶۱۰ه، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۷.
(۵) محمدبن احمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء، چاپ بشارعواد معروف و محیی هلال سرحان، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
(۶) خلیل بن ایبک صفدی، کتاب الوافی بالوفیات، چاپ س دیدرینغ، ویسبادن ۱۳۹۴/۱۹۷۴.
(۷) محمد عبدالحی بن عبدالکبیر کتانی، فهرس الفهارس و الاثبات، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۴۰۲/ ۱۹۸۲.
(۸) احمدبن محمد مقّری، نفح الطّیب، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۳۸۸/۱۹۶۸.

۱. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۱۹۳.    
۲. ↑ مقّری، احمد بن محمد، نفح الطّیب، ج۲، ص ۱۶۰ ۱۶۱، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۳۸۸/۱۹۶۸.    
۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۲، ص۲۴ ۲۵، چاپ بشارعواد معروف و محیی هلال سرحان، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.    
۴. ↑ مقّری، احمد بن محمد، نفح الطّیب، ج۲، ص ۳۷۹، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۳۸۸/۱۹۶۸.    
۵. ↑ بغدادی، اسماعیل، هدیة العارفین، ج ۲، ستون ۱۰۸، در حاجی خلیفه.    
۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۲، ص۲۵، چاپ بشارعواد معروف و محیی هلال سرحان، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.    
۷. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۱۹۴.    
۸. ↑ مقّری، احمد بن محمد، ج۲، ص ۱۶۰۱۶۱، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۳۸۸/۱۹۶۸.    
۹. ↑ کتانی، محمد عبدالحی بن عبدالکبیر، فهرس الفهارس و الاثبات، ج۱، ص۲۶۴، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۴۰۲/ ۱۹۸۲.    
۱۰. ↑ ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایة فی طبقات القرّاء، ج۲، ص۱۶۴، قاهره.    
۱۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۲، ص۲۵، چاپ بشارعواد معروف و محیی هلال سرحان، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.    
۱۲. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۱۹۴.    
۱۳. ↑ مقّری، احمد بن محمد، نفح الطّیب، ج ۲، ص ۱۶۱، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۳۸۸/۱۹۶۸.    
۱۴. ↑ اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین،ج ۲، ستون ۱۰۹، در حاجی خلیفه.    
۱۵. ↑ بغدادی، اسماعیل، ایضاح المکنون، ج۱، ستون ۲۸۲، در حاجی خلیفه.    
۱۶. ↑ کتانی، محمد عبدالحی بن عبدالکبیر، فهرس الفهارس و الاثبات، ج۱، ص۲۶۴، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۴۰۲/ ۱۹۸۲.    
۱۷. ↑ کتانی، محمد عبدالحی بن عبدالکبیر، فهرس الفهارس و الاثبات، ج۲، ص۶۳۳، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۴۰۲/ ۱۹۸۲.    


دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «تجیبی»، شماره۳۳۱۳.    


رده‌های این صفحه : شخصیت‌های قرن 6 (قمری) | شخصیت‌های قرن 7 (قمری) | عالمان تلمسانی | محدثان اهل‌سنت قرن 6 (قمری) | محدثان اهل‌سنت قرن 7 (قمری)
جعبه ابزار