• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوسعید خلف بن ایوب عامری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابوسعید خلف بن ایوب عامری بلخی حنفی (حدود ۱۳۵-۲۰۵ هـ)، از فقها و محدثان حنفی و مفتیان مشرق زمین در قرن دوم و سوم هجری قمری بود.


ابوسعید خلف بن ایوب عامری بلخی حنفی، اهل بلخ بود.
[۱] ابن‌سعد بغدادی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۳۷۵.    
تاریخ دقیق ولادت وی معلوم نیست. ذهبی می‌نویسد: ابوسعید به هنگام مرگ حدود ۶۹ سال داشت و با توجه به این مطلب و سال درگذشت وی که از نظر ذهبی ۲۰۵ هـ است، باید ولادت وی در حدود ۱۳۵ هـ باشد.
[۲] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۴، ص۱۴۵.    

وی فقه را نزد قاضی ابویوسف و ابن‌ابی‌لیلی، و زهد را نزد ابراهیم ادهم فرا گرفت
[۳] ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۱، ص۵۸.    
[۴] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۲۱.    
و از افرادی چون عوف اعرابی و معمر بن راشد حدیث شنید
[۵] ابن‌ابی‌حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۳۷۰.    
[۶] بخاری، اسماعیل بن ابراهیم، التاریخ الکبیر، ج۳، ص۱۹۶.    
و محدثانی چون احمد بن حنبل، یحیی بن معین
[۷] ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۷۰.    
و ابوکریب از وی حدیث نقل کرده‌اند.
[۸] ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۱، ص۶۵۹.    
[۹] مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۸، ص۲۷۳.    

او را امام، فقیه، محدث و مفتی مشرق زمین به حساب آورده‌اند.
[۱۰] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۹، ص۵۴۱.    
[۱۱] عسقلانی، احمد بن علی، تقریب التهذیب، ج۱، ص۱۹۴.    
قرشی وی را در زمره فقها و محدثان حنفی ذکر کرده و زهد او را ستوده است.
[۱۲] ابن‌ابی‌الوفا، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۲۳۲.    
برخی او را صدوق و گروهی او را ضعیف و بعضی دیگر او را غالی و از مرجئه دانسته‌اند.
[۱۳] صفی‌الدین خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ج۱، ص۱۰۵.    
[۱۴] ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۲۲۸.    


خلف بن ایوب در سال ۲۰۳ هـ به نیشابور رفت.به نوشته ذهبی، وی در ماه رمضان سال ۲۰۵ در ۶۹ سالگی درگذشت.
[۱۵] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۴، ص۱۴۵.    
صفدی سال وفات او را ۲۱۵هـ
[۱۶] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۲۲.    
و ابن‌جوزی ۲۲۰ هـ نوشته است.
[۱۷] ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۱، ص۵۸.
[۱۸] بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۴۸.    


الاختیارات که کتابی فقهی است، اثر بر جای مانده از خلف بن ایوب است.
[۱۹] بغدادی، اسماعیل، ایضاح المکنون، ج۱، ص۴۸.    
[۲۰] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۰۴.    
[۲۱] بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۴۸.    


برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۲۲] محمد محروس عبداللطیف المدرس، مشایخ بلخ من الحنفیه، ج۱، ص۸۶.
[۲۳] اعلمی‌ حا‌ئری، محمدحسین‌، دائرة المعارف الشیعیة العامه، ج۹، ص۲۰۷.


۱. ↑ ابن‌سعد بغدادی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۳۷۵.    
۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۴، ص۱۴۵.    
۳. ↑ ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۱، ص۵۸.    
۴. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۲۱.    
۵. ↑ ابن‌ابی‌حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۳۷۰.    
۶. ↑ بخاری، اسماعیل بن ابراهیم، التاریخ الکبیر، ج۳، ص۱۹۶.    
۷. ↑ ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۷۰.    
۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۱، ص۶۵۹.    
۹. ↑ مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۸، ص۲۷۳.    
۱۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۹، ص۵۴۱.    
۱۱. ↑ عسقلانی، احمد بن علی، تقریب التهذیب، ج۱، ص۱۹۴.    
۱۲. ↑ ابن‌ابی‌الوفا، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۲۳۲.    
۱۳. ↑ صفی‌الدین خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ج۱، ص۱۰۵.    
۱۴. ↑ ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۲۲۸.    
۱۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۴، ص۱۴۵.    
۱۶. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۲۲.    
۱۷. ↑ ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۱، ص۵۸.
۱۸. ↑ بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۴۸.    
۱۹. ↑ بغدادی، اسماعیل، ایضاح المکنون، ج۱، ص۴۸.    
۲۰. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۰۴.    
۲۱. ↑ بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۴۸.    
۲۲. ↑ محمد محروس عبداللطیف المدرس، مشایخ بلخ من الحنفیه، ج۱، ص۸۶.
۲۳. ↑ اعلمی‌ حا‌ئری، محمدحسین‌، دائرة المعارف الشیعیة العامه، ج۹، ص۲۰۷.


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۱۶، برگرفته از مقاله «ابوسعید خلف بن ایوب عامری».


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 205 (قمری) | درگذشتگان سال 215 (قمری) | درگذشتگان سال 220 (قمری) | راویان صاحب کتاب | زادگان سال 135 (قمری) | علمای بلخ | فقهای حنفی قرن 2 (قمری) | فقهای حنفی قرن 3 (قمری) | محدثان اهل‌سنت قرن 2 (قمری) | محدثان اهل‌سنت قرن 3 (قمری)
جعبه ابزار