ابوزید تاجوری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تاجوری، ابوزید عبدالرحمان بن محمد بن احمد مغربی طرابلسی، مشهور به تاجوری (سدۀ ۱۰ق/۱۶م)، فقیه
مالکی و عالم علم میقات می‌باشد.
زادگاه وی احتمالاً تاجوره، در حومه شرقی
طرابلس غرب (پایتخت کنونی جمهوری
لیبی ) یا محله باب تاجورۀ این شهر (دروازۀ شرقی طرابلس) بوده است.
شاگرد نامدارش
بدرالدین قرافی (ه م) در کتاب توشیح الدیباج آورده است که تاجوری از شمس‌الدین لقانی (د ۹۳۵ق/ ۱۵۲۹م) و برادرش ناصرالدین لقانی (د ۹۵۸ق/ ۱۵۵۱م)
فقه آموخت. وی در روزگار سلطان سلیمان قانونی (حک ۹۲۶-۹۷۴ق/۱۵۲۰-۱۵۶۶م) به «روم» (متصرفات عثمانی در آسیای‌صغیر و شبه‌جزیرۀ بالکان)
سفر کرد. در این روزگار
زبان ترکی را فرا گرفت، هرچند که بدین زبان، مگر به ضرورت سخن نگفت. پس از آن به
قاهره رفت و در مدرسه عینیه در نزدیکی
الازهر به تدریس التهذیب برادعی، رساله ابن ابی زید و الموطأ مالک ــ که علاقه بسیار بدانها داشت ــ مشغول شد.
وی ظاهراً درحدود سال ۹۶۰ق/ ۱۵۵۳م درگذشت.
حاجی خلیفه تاریخ تألیف مقدمة التوتیة (یا رسالة فی فصول الاربع) تاجوری را۹۹۹ق/۱۵۹۱م دانسته است
که‌برخی آن را به عنوان سال
مرگ وی پذیرفته‌اند؛ زوتر در میان دست‌نوشته‌های آثار وی اشاراتی به سال
۹۸۱ق/ ۱۵۷۳م را یافته است. اما این تاریخ‌ها باتوجه به تاریخ نگارش توشیح الدیباج نادرست می‌نماید. باتوجه به سال مرگ شمس‌الدین لقانی و درنظر داشتن این نکته که این دو برادر دست کم در سالهای پایان عمر در قاهره به تدریس مشغول بوده‌اند،
می‌توان حدس زد که تاجوری در حدود سال ۹۱۵ق/ ۱۵۰۹م زاده شده، از دوران نوجوانی در
مصر تحت سلطۀ عثمانی می‌زیسته، و پس از مسافرت به دیگر متصرفات این امپراتوری، به مصر بازگشته، و در نیمه دوم سدۀ ۱۰ق درگذشته است.
۱. رسالة فی العمل بربع المقنطرات.
۲. مقدمة التوتیة فی المیقات یا رسالة فی الفصول الاربعة، دربارۀ تشخیص اوقات
نماز در فصول چهارگانه و تعیین سمت
قبله .
۳. شرحی‌بر الرسالة الفتحیة فی الاعمال الجیبیه سبط ماردینی. به گفته آلوارت تاجوری این کتاب را در ۹۴۴ق/ ۱۵۳۸م به پایان رسانده است.
۴. مناسک الحج.
(۱) بابا تنبکتی، احمد، نیل الابتهاج، به کوشش عبدالحمید عبدالله هرامه، طرابلس، ۱۴۰۹ق/ ۱۹۸۹م.
(۲) بدرالدین قرافی، محمد، توشیح الدیباج، به کوشش احمد شتیوی، بیروت، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.
(۳) حاجی خلیفه، کشف.
(۴) خدیویه، فهرست.
(۵) مخلوف، محمد، شجرةالنور الزکیة، قاهره، ۱۳۵۰ق.
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «تاجوری»، ج۱۴، شماره۵۶۸۱.
