ابوحمزه ثمالی (مقاله‌دوم)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوحمزه ثابت بن دینار ثمالی (م
۱۵۰ق)، از راویان و محدثان مورد اعتماد
شیعه و از اصحاب
امام سجاد،
امام باقر،
امام صادق و
امام کاظم (علیهم‌السّلام) بود و از آن بزرگواران حدیث شنیده و روایت کرده است.
ابوحمزه ثابت بن دینار ثمالی کوفی ازدی، ثمالی منسوب به بنی ثماله، تیره‌ای از
قبیله ازد است.
اما
شیخ صدوق وی را منسوب به
بنی ثعل، تیره‌ای از
قبیله طیّ دانسته و گفته است که چون
ابوحمزه در بین ثماله می‌زیست، به ثمالی معروف گشت.
ابوحمزه ثمالی از اصحاب امام سجاد، امام باقر، امام صادق و امام کاظم (علیهم‌السّلام) بود و از آن بزرگواران حدیث شنیده و روایت کرده است.
از روایتگرانی چون
انس،
شعبی و
اصبغ بن نباته نیز روایاتی نقل کرده است.
محدثان معروفی چون
هشام بن سالم،
مفضل بن عمر،
محمد بن مسلم،
وکیع و
ثوری از
ابوحمزه روایت کرده‌اند.
ابوحمزه از محدثان مورد اعتماد و
عادل بود
و افتخار خدمتگذاری امام سجاد (علیه‌السّلام) را داشت.
امام صادق (علیه‌السّلام) او را سلمان زمان خویش خطاب کرده
و در روایتی از
امام رضا (علیه‌السّلام)، وی لقمان زمان خویش دانسته شده است.
نجاشی می‌گوید که سه تن از پسران
ابوحمزه به نام‌های نوح، منصور و
حمزه در حادثه
قیام زید بن علی بن حسین (علیه‌السّلام) به همراه زید به
شهادت رسیدند.
وی پسران دیگری نیز داشته که از محدثان مورد اعتماد شیعه بوده‌اند.
آثار
ابوحمزه عبارت‌انداز:
- رسالة الحقوق
- کتاب تفسیر القرآن
- کتاب النوادر
- اصل
- و الزهد.
- دعای معروف ابوحمزه ثمالی نیز از جمله دعاهایی است که ابوحمزه آن را از امام سجاد (علیه‌السّلام) روایت کرده است.
ابوحمزه سرانجام در سال ۱۵۰ق درگذشت.
در تاریخ وفاتش اختلاف است.
(دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «ثابت ثمالی»، ج۱، ص۲۱۲-۲۱۳.
