ابوحبه عامر بن ثابت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عامربن ثابت بن نعمان
بن امیه از تیره بنی ثعلبة
بن عمرو
بن عوف و از اوسیان است.
عامر بن ثابت به کنیه اش شناخته میشود
که آن را ابوحبه، ابوحیه و ابوحنه آوردهاند که شاید برخی تصحیف شده باشد.
گروهی ابوحبه را صحیح تر دانستهاند.
در نام و نشان وی نیز اختلافهایی دیده میشود. او را مالک،
عامر،
عمرو،
عمیرو
ثابتخواندهاند و پدرش را عمرو،
عمیر،
ثابت،
عبدعمرو
و نعمان
گفتهاند. در میان اصحاب
رسول خدا (صل الله علیه و اله) افرادی دیگر نیز با این
کنیه دیده میشوند.
این اختلاف در نام و نشان
عامر بن ثابت شاید بر آمده از
شهرت وی به کنیه و وجود اصحاب هم کنیه او باشد.
ابوحبه
شهید در
احد را از تیره
بنی ثعلبة بن عمرو
بن عوف شمردهاند.
با کنار هم نهادن اطلاعات موجود در منابع، سلسله نسب او چنین است:
عامر بن ثابت بن نعمان
بن امیة
بن امرؤالقیس (برک)
بن ثعلبة
بن عمرو
بن عوف
بن مالک
بن اوس. ذکر این نسب در برخی از منابع،
هماهنگی آن با اطلاعات کتاب جمهرة انساب العرب،
و نیز نام بردن از ابی ضیاح
بن ثابت بن نعمان
بن امیة
بن..
به عنوان برادر وی
و نگاهی به نام اجداد عبدالله
بن جبیر، فرمانده تیراندازان سپاه
اسلام در
جنگ احد که از عمو زادگان او به شمار میآید،
ما را به این نکته رهنمون میشود که شهید در احد با کنیه ابوحبه، ابوحنه یا ابوحیه،
عامر بن ثابت بن نعمان است. از این رو، عنوان مالک
بن عمرو
بن ثابت بن کلفة
بن ثعلبه
یا عناوین مشابه
برای او درست به نظر نمیرسد.
به سبب سکونت ابوحبه در منطقه
بدر یا حضور وی در این
جنگ،
او را بدری خواندند و از آن رو که با اهالی
مدینه به یاری رسول خدا (صل الله علیه و اله) شتافت، وی را انصاری گفتند. برخی منابع نام او را در شمار
مسلمانان حاضر در جنگ بدر یاد کردهاند
؛ اما سمعانی حضور وی را در
جنگ بدر نمیپذیرد.
افزون بر گزارشهایی کوتاه از حضور او در بدر و شهادتش در احد، اطلاعاتی که ابعاد زندگی او را روشن کند، در دست نیست. گویا از وی فرزندی بر جا نماند.
در سلسله اسناد برخی از روایتها عنوان ابوحبه دیده میشود که فردی دیگر، جز ابوحبه شهید در احد است.
الاستیعاب فی معرفة الاصحاب: ابن عبدالبر (م. ۴۶۳ق.) ، به کوشش البجاوی، بیروت، دار الجیل، ۱۴۲۹ق؛ اسد الغابة فی معرفة الصحابه: ابن اثیر الجزری (م. ۶۳۰ق.) ، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹ق؛ الاصابة فی تمییز الصحابه: ابن حجر العسقلانی (م. ۸۵۲ق.) ، به کوشش علی محمد و دیگران، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق؛ الاکمال: ابن ماکولا (م. ۴۷۵ق.) ، بیروت، دار الکتب العربی، ۱۴۱۱ق؛ الانساب: عبدالکریم السمعانی (م. ۵۶۲ق.) ، به کوشش عبدالرحمان، حیدرآباد، مجلس دائرة المعارف العثمانیه، ۱۹۶۲م؛ انساب الاشراف: البلاذری (م. ۲۷۹ق.) ، به کوشش زکار و زرکلی، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۷ق؛ البدایة و النهایه: ابن کثیر (م. ۷۷۴ق.) ، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق؛ تاریخ خلیفه: خلیفة
بن خیاط (م. ۲۴۰ق.) ، به کوشش فواز، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق؛ تقریب التهذیب: ابن حجر العسقلانی (م. ۸۵۲ق.) ، به کوشش محمد عوامه، سوریه، دار الرشید، ۱۴۰۶ق؛ جمهرة انساب العرب: ابن حزم (م. ۴۵۶ق.) ، به کوشش گروهی از علما، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۳ق؛ جوامع السیرة النبویه: ابن حزم اندلسی (م. ۴۵۶ق.) ، بیروت، دار الکتب العلمیه؛ الدرر فی اختصار المغازی و السیر: ابن عبدالبر (م. ۴۶۳ق.) ، قاهره، وزارت اوقاف مصر، ۱۴۱۵ق؛ الروض الانف: السهیلی (م. ۵۱۸ق.) ، بیروت، دار احیاء التراث، ۱۴۱۲ق؛ السیرة النبویه: ابن هشام (م. ۲۱۸ق.) ، به کوشش السقاء و دیگران، بیروت، دار المعرفه؛ الطبقات الکبری: ابن سعد (م. ۲۳۰ق.) ، به کوشش محمد عبدالقادر، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق؛ عیون الاثر: ابن سید الناس (م. ۷۳۴ق.) ، به کوشش ابراهیم محمد، بیروت، دار القلم، ۱۴۱۴ق؛ غرر الفوائد المجموعه: یحیی
بن علی القرشی (م. ۶۶۲ق.) ، به کوشش محمد خرشافی، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۷ق؛ المغازی: الواقدی (م. ۲۰۷ق.) ، به کوشش مارسدن جونس، بیروت، اعلمی، ۱۴۰۹ق.
دانشنامه حج و حرمین شریفین، برگرفته از مقاله «ابوحبه عامر بن ثابت».