• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوبکر احمد بن حسین اصفهانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ابوبکر احمد بن حسین اصفهانی (۲۹۵-۳۸۱ق) از علما و قاریان برجسته قرن چهارم هجری قمری، اهل اصفهان و ساکن نیشابور بود. او در نیشابور به دنیا آمد و در شهرهای مختلفی چون سمرقند، بغداد، کوفه و دمشق به تحصیل علم قرائت و حدیث پرداخت. احمد بن حسین در نیشابور به تدریس مشغول شد و به عنوان پیشوای عصر خود در قرائت و رسمیت دهنده به قرائات ده گانه شناخته می‌شود. وی در سال ۳۸۱ هجری درگذشت.



ابوبکر احمد بن حسین بن مهران اصفهانی نیشابوری دینوری ملقب به ابن مهران،اصلش از اصفهان و ساکن نیشابور بود.
در سال ۲۹۵ هجری گویا در نیشابور به دنیا آمد. از دوران نوجوانی در نیشابور به کسب علم و دانش پرداخت و از بزرگان آن شهر چون ابوبکر بن خزیمه،احمد بن محمد ماسرجیسی، ابوالعباس سراج و مکی بن عبدان حدیث آموخت.


ابن مهران مدتی نیز در سمرقند به آموختن علم قرائت همت گماشت و از استادان آن دیار چون ابوبکر بن محمد بن محمد بن بخاری و ابوعلی محمد صفار بهره برد. سپس برای ادامه تحصیل رهسپار سرزمین‌های غربی شد و از قاریان بزرگ عراق و شام بهره گرفت. در بغداد و کوفه و دمشق از ابوبکر محمد بن حسن نقاش، زید بن علی عجلی و ابوالحسین اخرم و صوری علم قرائت آموخت و سپس به نیشابور بازگشت و به تدریس مشغول شد.


حاکم نیشابوری، ابن مسرور، ابوسعد احمد بن ابراهیم مقری و عبدالرحمان از ابن مهران روایت کرده‌اند و مهدی بن طراره نزد وی علم قرائت آموخت. رجال نویسان اهل سنّت او را پیشوای عصر خود در قرائت،رسمیت دهنده به قرائات ده گانه، مقری و محدث معرفی کرده‌اند.
[۴] مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ص۷۱۲.



آثاری به شرح ذیل به ابوبکر نسبت داده‌اند: الغایه، غرائب القرآن، الشامل، قرائة ابی عمرو، وقوف القرآن، الانفراد، شرح المعجم، شرح التحقیق، اختلاف عدد السور، رئوس الآیات، الوقف و الابتداء، قرائة عبد بن عمرو، علل کتاب المبسوط، آیات القرآن، الاتفاق والانفراد، المقطع والمبادی، المدات، الاستعاذه.


ابوبکر در سال ۳۸۱ هجری از دنیا رفت.(دیگر منابع:
[۸] حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، تاریخ نیشابور، ص۱۴۹.
[۱۹] جمعی از دانشمندان، فرهنگ زندگی نامه‌ها، ج۱، ص۷۷۴.
)


۱. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادبا، ج۱، ص۲۳۳.    
۲. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۳۸۶.    
۳. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۷۱، ص۹۱.    
۴. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ص۷۱۲.
۵. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادبا، ج۱، ص۲۳۳.    
۶. ابن جزری، محمد بن محمد، غایه النهایة، ج۱، ص۴۹.    
۷. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۴، ص۳۵۸.    
۸. حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، تاریخ نیشابور، ص۱۴۹.
۹. اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۳۳۷.    
۱۰. ابن منظور، محمد بن مکرم، مختصر تاریخ دمشق، ج۳، ص۵۵.    
۱۱. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۱۱۵.    
۱۲. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۷، ص۲۷.    
۱۳. ذهبی، محمد بن احمد، تذکره الحفاظ، ج۳، ص۱۲۲.    
۱۴. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة والنهایه، ج۱۱، ص۳۵۴.    
۱۵. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۱۵۷.    
۱۶. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۴، ص۴۲۴.    
۱۷. سیوطی، جلال الدین، طبقات المفسرین، ص۱۱۸.    
۱۸. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیه العارفین، ج۱، ص۶۷.    
۱۹. جمعی از دانشمندان، فرهنگ زندگی نامه‌ها، ج۱، ص۷۷۴.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «ابوبکر اصفهانی»، ج۲، ص۷۳.






جعبه ابزار