• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوالمواهب‌ حسن‌ بن‌ هبةالله‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابوالمواهب‌ حسن‌ بن‌ هبةالله‌ بن‌ محفوظ (۵۳۷ -۵۸۶ق‌/ ۱۱۴۲-۱۱۹۰م‌)، محدث‌ شافع است.


او که‌ نخست‌ نصرالله‌ نامیده‌ می‌شد،
[۱] ذهبی‌، محمد، المختصر المحتاج‌ الیه‌، ص۱۶۹، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
[۲] ذهبی‌، محمد، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۱، ص۲۶۴،، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
یکی‌ از معروف‌ترین‌ افراد خاندان‌ ابن‌ صصری‌ است‌.
وی‌ در دمشق‌ نزد ابوالفتح‌ نصرالله‌ بن‌ محمد لادقی‌ و ابن‌ قلانسی‌ حدیث‌ شنید و از حافظ ابوالقاسم‌ ابن‌ عساکر نیز حدیث‌ روایت‌ کرد.
[۳] منذری‌، عبدالعظیم‌، ج۱، ص۱۴۷، التکملة لوفیات‌ النقلة، به‌ کوشش‌ بشار عواد معروف‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۴م‌.
[۴] ذهبی‌، محمد، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۱، ص۲۶۵،، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.

حسن‌ بن‌ هبةالله‌ در پی‌ فراگیری‌ حدیث‌ سفرهای‌ متعددی‌ به‌ شام‌، عراق‌ و ایران‌ کرد و در این‌ سفرها نزد استادان‌ مشهور آن‌ روز به‌ آموختن‌ حدیث‌ و علوم‌ اسلامی‌ پرداخت‌.
وی‌ در حماة از محمد بن‌ ظفر، در حلب‌ از ابوطالب‌ بن‌ عجمی‌ و ابن‌ یاسر جیّانی‌، در موصل‌ از حسن‌ بن‌ علی‌ کعبی‌ و ابوعلی‌ حسن‌ بن‌ علی‌ بن‌ نصر موصلی‌
[۵] ذهبی‌، محمد، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۱، ص۲۶۵،، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
[۶] صفدی‌، خلیل‌، ج۱۲، ص۲۹۴، الوافی‌ بالوفیات‌، به‌ کوشش‌ هلموت‌ ریتر، بیروت‌، ۱۳۸۱ق‌/۱۴۰۸م‌.
[۷] منذری‌، عبدالعظیم‌، ج۱، ص۱۴۸، التکملة لوفیات‌ النقلة، به‌ کوشش‌ بشار عواد معروف‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۴م‌.
حدیث‌ شنید.
ابوالمواهب‌ دوبار به‌ بغداد رفت‌ که‌ سفر اول‌ او در ۵۶۸ق‌ بود.
[۸] ذهبی‌، محمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۱۳۵۹،، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۳-۱۳۳۴ق‌.

وی‌ در این‌ سفرها از ابن‌ شاتیل‌ و هبةالله‌ دقاق‌ و ابن‌ بطی‌ حدیث‌ فراگرفت‌ و در ادامه سفر خود به‌ ایران‌ آمد.
در همدان‌ از حافظ ابوالعلاء همدانی‌ و اسعد بن‌ عبدالکریم‌ بن‌ احمد همدانی‌، در تبریز از محمد بن‌ اسعد حَفَده عطاری‌ و در اصفهان‌ از ابوالحسن‌ علی بن‌ محمد ابن‌ احمد بن‌ مردویه‌، ابورشید دانیال‌، محمد بن‌ احمد بن‌ ماشاذه‌ و دیگران‌ حدیث‌ آموخت‌.
[۹] ذهبی‌، محمد، المختصر المحتاج‌ الیه‌، ص۱۶۹، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
[۱۰] ذهبی‌، محمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۱۳۵۹،، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۳-۱۳۳۴ق‌.
[۱۱] منذری‌، عبدالعظیم‌، ج۱، ص۱۴۷-۱۴۸، التکملة لوفیات‌ النقلة، به‌ کوشش‌ بشار عواد معروف‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۴م‌.

گفته‌ شده‌ که‌ حسن‌ بن‌ هبةالله‌ به‌ بیت المقدس‌ نیز سفر کرد و در حضور صلاح‌الدین‌ ایوبی‌ حدیث‌ شنید.
[۱۲] زبیدی‌، تاج‌العروس‌، ذیل‌ «شذا».
[۱۳] الموسوعة الفلسطینیة، ج۲، ص۲۳۹.

ابوالمواهب‌ حاصل‌ سال‌ها سفر و پژوهش‌ را در ۵ اثر ذیل‌ به‌ ودیعه‌ نهاده‌ بود: معجم‌ الشیوخ‌ در ۱۶ جزء
[۱۴] سخاوی‌، محمد، الاعلان‌ بالتوبیخ‌، به‌ کوشش‌ فرانتس‌ روزنتال‌، بغداد، ۱۳۸۲ق‌/۱۹۶۳م‌.
رباعیات‌ التابعین‌
[۱۵] بغدادی‌، ایضاح‌، ج۱، ص۵۴۷.
عوالی‌ ابن‌ عیینه‌؛ فضائل‌ الصحابة؛ فضائل‌ بیت‌ المقدس‌ یا فضائل‌ القدس‌، که‌ تمامی‌ این‌ آثار در زمان‌ حیات‌ وی‌ در آتش‌سوزی‌ محله کلاسه دمشق‌ از بین‌ رفت‌.
[۱۶] ذهبی‌، محمد، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۱، ص۲۶۵،، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
[۱۷] صفدی‌، خلیل‌، ج۱۲، ص۲۹۳-۲۹۴، الوافی‌ بالوفیات‌، به‌ کوشش‌ هلموت‌ ریتر، بیروت‌، ۱۳۸۱ق‌/۱۴۰۸م‌.
[۱۸] بغدادی‌، ایضاح‌، ج۲، ص۱۳۰.
[۱۹] بغدادی‌، ایضاح‌، ج۲، ص۱۹۶.


وی‌ در دمشق‌ وفات‌ یافت‌ و در رکنیه‌ در دامنه قاسیون‌ به‌ خاک‌ سپرده‌ شد.
[۲۰] صفدی‌، خلیل‌، ج۱۲، ص۲۹۳-۲۹۴، الوافی‌ بالوفیات‌، به‌ کوشش‌ هلموت‌ ریتر، بیروت‌، ۱۳۸۱ق‌/۱۴۰۸م‌.
[۲۱] نعیمی‌، عبدالقادر، ج۲، ص۲۵۴، الدارس‌، به‌ کوشش‌ جعفر حسنی‌، دمشق‌، ۱۳۶۷ق‌/ ۱۹۸۴م‌.


۱. ↑ ذهبی‌، محمد، المختصر المحتاج‌ الیه‌، ص۱۶۹، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
۲. ↑ ذهبی‌، محمد، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۱، ص۲۶۴،، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
۳. ↑ منذری‌، عبدالعظیم‌، ج۱، ص۱۴۷، التکملة لوفیات‌ النقلة، به‌ کوشش‌ بشار عواد معروف‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۴م‌.
۴. ↑ ذهبی‌، محمد، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۱، ص۲۶۵،، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
۵. ↑ ذهبی‌، محمد، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۱، ص۲۶۵،، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
۶. ↑ صفدی‌، خلیل‌، ج۱۲، ص۲۹۴، الوافی‌ بالوفیات‌، به‌ کوشش‌ هلموت‌ ریتر، بیروت‌، ۱۳۸۱ق‌/۱۴۰۸م‌.
۷. ↑ منذری‌، عبدالعظیم‌، ج۱، ص۱۴۸، التکملة لوفیات‌ النقلة، به‌ کوشش‌ بشار عواد معروف‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۴م‌.
۸. ↑ ذهبی‌، محمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۱۳۵۹،، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۳-۱۳۳۴ق‌.
۹. ↑ ذهبی‌، محمد، المختصر المحتاج‌ الیه‌، ص۱۶۹، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
۱۰. ↑ ذهبی‌، محمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۱۳۵۹،، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۳-۱۳۳۴ق‌.
۱۱. ↑ منذری‌، عبدالعظیم‌، ج۱، ص۱۴۷-۱۴۸، التکملة لوفیات‌ النقلة، به‌ کوشش‌ بشار عواد معروف‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۴م‌.
۱۲. ↑ زبیدی‌، تاج‌العروس‌، ذیل‌ «شذا».
۱۳. ↑ الموسوعة الفلسطینیة، ج۲، ص۲۳۹.
۱۴. ↑ سخاوی‌، محمد، الاعلان‌ بالتوبیخ‌، به‌ کوشش‌ فرانتس‌ روزنتال‌، بغداد، ۱۳۸۲ق‌/۱۹۶۳م‌.
۱۵. ↑ بغدادی‌، ایضاح‌، ج۱، ص۵۴۷.
۱۶. ↑ ذهبی‌، محمد، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۱، ص۲۶۵،، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
۱۷. ↑ صفدی‌، خلیل‌، ج۱۲، ص۲۹۳-۲۹۴، الوافی‌ بالوفیات‌، به‌ کوشش‌ هلموت‌ ریتر، بیروت‌، ۱۳۸۱ق‌/۱۴۰۸م‌.
۱۸. ↑ بغدادی‌، ایضاح‌، ج۲، ص۱۳۰.
۱۹. ↑ بغدادی‌، ایضاح‌، ج۲، ص۱۹۶.
۲۰. ↑ صفدی‌، خلیل‌، ج۱۲، ص۲۹۳-۲۹۴، الوافی‌ بالوفیات‌، به‌ کوشش‌ هلموت‌ ریتر، بیروت‌، ۱۳۸۱ق‌/۱۴۰۸م‌.
۲۱. ↑ نعیمی‌، عبدالقادر، ج۲، ص۲۵۴، الدارس‌، به‌ کوشش‌ جعفر حسنی‌، دمشق‌، ۱۳۶۷ق‌/ ۱۹۸۴م‌.


دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابن صصری»، شماره۱۴۰۸.    


رده‌های این صفحه : تراجم | خاندان ها | علمای اهل سنت | علمای قرن پنجم | علمای قرن ششم | علمای قرن هشتم | علمای قرن هفتم | فقهای شافعی
جعبه ابزار