ابواسحاق ابراهيم بن احمد غافقی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اِبْراهیم‌ِ غافِقی،
ابواسحاق بن احمد بن عیسی (۶۴۱ -۷۱۶ق/ ۱۲۴۳-۱۳۱۶م)، نحوی، قاری و فقیه مالکی است.
در
اِشبیله (سِویل) زاده شد و در سَبْتَه درگذشت و به همین سبب وی را
اشبیلی و سَبْتی گفته‌اند. علت انتساب او به غافق، از قلعه‌های نزدیک
اشبیلیه، دانسته نیست. اندک اطلاعی که از او هست، در همه مآخذ به یک‌سان تکرار شده است و آن نیز باید همان روایتی باشد که شاگرد وی
ابوالقاسم بن عمران حضرمی برای
ذهبی نقل کرده و
ابن حجر خلاصه آن را آورده است.
وی در آغاز کودکی، در
اشبیلیه می‌زیست و چون اسپانیایی‌ها بر آن شهر چیره شدند، وی را در ۶۴۶ق/۱۲۴۸م به سبته در ساحل
تونس بردند.
در تونس به آموختن
حدیث،
فقه و
نحو پرداخت و
قرآن را به ۷
قرائت فراگرفت و بعدها کتابی نیز درباره قرائت نافع نوشت، اما بیش‌تر به
صرف و نحو همت گماشت و کتاب
سیبویه را نزد استاد خواند و سرانجام به زباندانی در سراسر مغرب نامور شد. شرحی بر کتاب
الجمل زجاجی (د ۳۳۹ق/۹۵۰م) به وی نسبت داده‌اند.
(۱) ابن حجر عسقلانی، احمد، الدرر الکامنة، حیدرآباد دکن، ۱۳۹۲ق.
(۲) ابن عماد، عبدالحی، شذرات الذهب، قاهره، ۱۳۵۱ق.
(۳) تونکی، محمودحسن، معجم المصنفین، بیروت، ۱۳۴۴ق.
(۴) حاجی خلیفه، کشف الظنون، استانبول، ۱۹۴۱م.
(۵) سیوطی، جلال‌الدین، بغیة الوعاة، به کوشش محمدابوالفضل ابراهیم، قاهره، ۱۳۸۴ق.
(۶) یافعی، عبدالله، مرا¸ة الجنان، بیروت، ۱۳۹۰ق.
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابراهیم غافقی»، ج۲، ص۷۰۴.
