ابن‌رجبی شرف‌الدین ابوالحسن علی بن یوسف
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شرف
الدین ابوالحسن علی بن یوسف بن حیدره، یکی از مشاهیر
ابن‌رجبی می‌باشد؛ اِبْن‌ِ‌رَجَبی، عنوان دو برادر از پزشکان و دانشمندان مشهور
دمشق در سده‌های ۶ و ۷ق/۱۲ و ۱۳م است.
شرف
الدین ابوالحسن علی بن یوسف بن حیدره (۵۸۳ -۶۶۷ق/ ۱۱۸۷- ۱۲۶۹م، که سال تولد وی را ۵۷۳ق دانسته است).
از زندگی‌ِ او اطلاع مهمی در دست نیست و عمده آگاهی‌های ما درباره او، مطالبی است که
ابن ابی‌اصیبعه،
پزشک و نویسنده هم عصر او نقل کرده است.
شرف
الدین نزد پدرش و نیز
موفق‌الدین عبداللطیف بن یوسف بغدادی به تحصیل
طب پرداخت و از شیخ
علم‌الدین سخاوی و چند تن دیگر
ادب آموخت.
ابن ابی‌اصیبعه یادآور شده که شرف
الدین، گوشه‌نشینی و مطالعه کتاب و اطلاع بر آثار قدما و تحصیل
علم را بسیار دوست می‌داشت و البته همین معنی سبب شد که در طب و ادب سرآمدِ اقران خود شود.
شرف
الدین پس از آموختن طب، مدتی در بیمارستان کبیر
دمشق، ساخته
نورالدین زنگی، به طبابت پرداخت.
آنگاه بنا به
وصیت
مهذب‌الدین عبدالرحیم بن علی الدخوار، شاگرد پدرش، که خانه‌اش را به مدرسه بدل ساخته بود، در ۶۲۸ق به
تدریس طب پرداخت.
برخی نوشته‌اند که وی تا پایان عمر در آن‌جا به
تدریس مشغول بود،
ولی در کهن‌ترین مأخذ ما
آمده است که وی مدتی در مدرسه دخواریه به تدریس اشتغال داشت.
به هر حال از سال‌های پایان عمر وی اطلاعی به دست نیامد.
شرف
الدین سرانجام به بیماری
ذات‌الجنب در دمشق درگذشت.
پیکر او را در دامنه کوه قاسیون
به خاک سپردند.
شرف
الدین گذشته از آنکه در
طب نظری استاد بود و شاگردانی
تربیت کرد
و او را شیخ‌الاطباء لقب داده‌اند،
به
علم احکام نجوم نیز بسیار می‌پرداخت و گفته‌اند که مرگ خود را نیز پیش‌بینی کرد.
ابن ابی‌اصیبعه
سه اثر از شرف
الدین ابن‌رجبی بر شمرده است: کتاب
فی خلق الانسان و هیئه اعضائه و منفعتها، که گویا در نوع خود بی‌سابقه بوده است؛ حواشی بر
قانون ابن‌سینا؛ حواشی بر شرح ابن ابی‌صادق بر مسائل حنین بن اسحاق.
وی همچنین اشعاری از ابن‌رجبی شنیده و آن‌ها را در کتاب خود نقل کرده است.
از آثار یاد شده، ظاهراً اکنون نشانی در دست نیست.
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابن‌رجبی»، ج۳، ص۱۲۳۰.
