• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابن‌اهدل ابوبکر بن‌ ابی‌القاسم‌ یمنی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اِبْن‌ِ اَهْدَل‌، ابوبکر بن‌ ابی‌القاسم‌ بن‌ احمد بن‌ محمد یمنی‌ (۹۸۴- ۱۰۳۵ق‌/۱۵۷۶-۱۶۲۶م‌)، زاهد ، مدرس‌ ، مفتی‌ و شاعر است.



وی‌ از خاندان‌ اهدل‌ بود که‌ در تاریخ‌ به‌ تصوف‌ و تفقه‌ شهرت‌ دارند و سلسله‌ نسبش‌ با اختلاف‌ روایات‌ ، به‌ عون‌ بن‌ موسی‌ کاظم علیه السلام می‌رسد.
[۱] محبی‌ محمدامین‌، خلاصة الاثر، ج۱، ص۶۴، قاهره‌، ۱۲۸۴ق‌.
[۲] محبی‌ محمدامین‌، خلاصة الاثر، ج۱، ص۶۷، قاهره‌، ۱۲۸۴ق‌.



خود وی‌ زندگی‌ نامه‌اش‌ را در کتابی‌ به‌ نام‌ نفحة المندل‌ درج‌ کرده‌ و در آن‌ زادگاه‌ خویش‌ را حلّه شام‌ ، که‌ آرامگاه‌ نیاکانش‌ در آن‌ قرار داشته‌، ذکر کرده‌ است‌.
[۳] محبی‌ محمدامین‌، خلاصة الاثر، ج۱، ص۶۷، قاهره‌، ۱۲۸۴ق‌.
[۴] نامه دانشوران‌، قم‌، ج۶، ص۲۷۱-۲۷۲، دارالفکر.
وی‌، به‌ تصریح‌ خود، در ذیحجة ۹۸۸/ژانویه ۱۵۸۱ همراه‌ پدر از حله‌ به‌ قریه سلامه‌ رفت‌ و در آن‌جا قرآن‌ را از شیخ‌ صالح‌ احمد بن‌ ابراهیم‌ مزجاجی‌ فراگرفت‌، تا آن‌جا که‌ حافظ و قاری‌ و معلم‌ قرآن‌ شد، سپس‌ عازم‌ زبید گردید. در آن‌جا فقه‌ را از محمد بن‌ عباس‌ و نحو را از محمد بن‌ یحیی‌ آموخت‌ و از مشایخ‌ وقت‌ هم‌ چون‌ تاج‌الدین‌ نقشبندی‌ شفاهاً و کتباً اجازه‌ دریافت‌ داشت‌.
[۵] محبی‌ محمدامین‌، خلاصة الاثر، ج۱، ص۶۵-۶۶، قاهره‌، ۱۲۸۴ق‌.
[۶] نامه دانشوران‌، قم‌، ج۶، ص۲۷۲-۲۷۳، دارالفکر.



عناوین‌ آثار منظوم‌ و منثور او که‌ در منابع‌ مختلف‌ ذکر شده‌ به‌ قرار زیر است‌:
۱. الاحساب‌ العلیة فی‌ الانساب‌ الاهدلیة که‌ تاریخ‌ خاندان‌ اوست‌
[۷] بغدادی‌ اسماعیل‌، ایضاح‌ المکنون‌، ج۱، ص۳۲، استانبول‌، ۱۹۴۵-۱۹۴۷م‌.
۲. الدّرة الباهرة فی‌ التحدث‌ بشی‌ء من‌ نعم‌الله‌ الباطنة و الظاهرة که‌ در آن‌ ضمن‌ شرح‌ فوائد تصنیف‌، به‌ پاره‌ای‌ آثار خود نیز اشاره‌ کرده‌ است‌
[۸] نامه دانشوران‌، قم‌، ج۱، ص۲۷۴، دارالفکر.
[۹] بغدادی‌ اسماعیل‌، ایضاح‌ المکنون‌، ج۱، ص۴۵۶، استانبول‌، ۱۹۴۵-۱۹۴۷م‌.
۳. اصطلاحات‌ الصوفیة، که‌ منظوم‌ است‌
[۱۰] کحاله‌ عمررضا، معجم‌ المؤلفین‌، ج۳، ص۶۹، بیروت‌، ۱۳۷۶ق‌/۱۹۵۷م‌.
۴. البیان‌ و الاعلام‌ بمهمات‌ احکام‌ ارکان‌ الاسلام‌
[۱۱] بغدادی‌ اسماعیل‌، ایضاح‌ المکنون‌، ج۱، ص۲۰۷، استانبول‌، ۱۹۴۵-۱۹۴۷م‌.
۵. التعلیق‌ و المضبوط فیما للوضوء کالغسل‌ من‌ الشروط
[۱۲] بغدادی‌ اسماعیل‌، ایضاح‌ المکنون‌، ج۱، ص۲۹۸، استانبول‌، ۱۹۴۵-۱۹۴۷م‌.
۶. شرحان‌ علی‌ قصیدة ابن‌ بنت‌ المیلق‌؛ ۷. منظومة فی‌ السواک‌؛ ۸. نظم‌ التحریر فی‌ الفقه‌؛ ۹. نظم‌التحفة؛ ۱۰. نظم‌الورقات‌
[۱۳] نامه دانشوران‌، قم‌، ج۶، ص۲۷۴، دارالفکر.
۱۱. نفحةالمندل‌ فی‌ تراجم‌سادةالاهدل‌
[۱۴] بغدادی‌ اسماعیل‌، ایضاح‌ المکنون‌، ج۲، ص۶۷۱، استانبول‌، ۱۹۴۵-۱۹۴۷م‌.
[۱۵] بستانی‌ ف‌، ج۲، ص۳۵۷.
[۱۶] کحاله‌ عمررضا، معجم‌ المؤلفین‌، ج۳، ص۶۹، بیروت‌، ۱۳۷۶ق‌/۱۹۵۷م‌.
۱۲. الوفود.
[۱۷] بستانی‌ ف‌، ج۲، ص۳۵۲.



(۱) بستانی‌ ف‌.
(۲) بغدادی‌ اسماعیل‌، ایضاح‌ المکنون‌، استانبول‌، ۱۹۴۵-۱۹۴۷م‌.
(۳) کحاله‌ عمررضا، معجم‌ المؤلفین‌، بیروت‌، ۱۳۷۶ق‌/۱۹۵۷م‌.
(۴) محبی‌ محمدامین‌، خلاصة الاثر، قاهره‌، ۱۲۸۴ق‌.
(۵) نامه دانشوران‌، قم‌، دارالفکر.


۱. محبی‌ محمدامین‌، خلاصة الاثر، ج۱، ص۶۴، قاهره‌، ۱۲۸۴ق‌.
۲. محبی‌ محمدامین‌، خلاصة الاثر، ج۱، ص۶۷، قاهره‌، ۱۲۸۴ق‌.
۳. محبی‌ محمدامین‌، خلاصة الاثر، ج۱، ص۶۷، قاهره‌، ۱۲۸۴ق‌.
۴. نامه دانشوران‌، قم‌، ج۶، ص۲۷۱-۲۷۲، دارالفکر.
۵. محبی‌ محمدامین‌، خلاصة الاثر، ج۱، ص۶۵-۶۶، قاهره‌، ۱۲۸۴ق‌.
۶. نامه دانشوران‌، قم‌، ج۶، ص۲۷۲-۲۷۳، دارالفکر.
۷. بغدادی‌ اسماعیل‌، ایضاح‌ المکنون‌، ج۱، ص۳۲، استانبول‌، ۱۹۴۵-۱۹۴۷م‌.
۸. نامه دانشوران‌، قم‌، ج۱، ص۲۷۴، دارالفکر.
۹. بغدادی‌ اسماعیل‌، ایضاح‌ المکنون‌، ج۱، ص۴۵۶، استانبول‌، ۱۹۴۵-۱۹۴۷م‌.
۱۰. کحاله‌ عمررضا، معجم‌ المؤلفین‌، ج۳، ص۶۹، بیروت‌، ۱۳۷۶ق‌/۱۹۵۷م‌.
۱۱. بغدادی‌ اسماعیل‌، ایضاح‌ المکنون‌، ج۱، ص۲۰۷، استانبول‌، ۱۹۴۵-۱۹۴۷م‌.
۱۲. بغدادی‌ اسماعیل‌، ایضاح‌ المکنون‌، ج۱، ص۲۹۸، استانبول‌، ۱۹۴۵-۱۹۴۷م‌.
۱۳. نامه دانشوران‌، قم‌، ج۶، ص۲۷۴، دارالفکر.
۱۴. بغدادی‌ اسماعیل‌، ایضاح‌ المکنون‌، ج۲، ص۶۷۱، استانبول‌، ۱۹۴۵-۱۹۴۷م‌.
۱۵. بستانی‌ ف‌، ج۲، ص۳۵۷.
۱۶. کحاله‌ عمررضا، معجم‌ المؤلفین‌، ج۳، ص۶۹، بیروت‌، ۱۳۷۶ق‌/۱۹۵۷م‌.
۱۷. بستانی‌ ف‌، ج۲، ص۳۵۲.



دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابن اهدل ابوبکر»، ج۳، ص۹۱۹.    






جعبه ابزار