• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابن هانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دیگر کاربردها: ابن هانی.

ابن هانی اندلسی (متوفای ۳۶۲ق)، از برجسته‌ترین شاعران شیعی قرن چهارم قمری در اندلس بود و نسبش به مهلب بن ابی‌صفره می‌رسد. او نزد معزلدین الله فاطمی از منزلت خاصی برخوردار بود و سرانجام به سال ۳۶۲ قمری درگذشت.



ابوالقاسم محمد بن ابراهیم بن هانی بن محمد بن سعدون ازدی اندلسی البیری، نسبش به مهلب بن ابی‌صفره می رسد و به ابن هانی اندلسی مشهور است تا از ابن هانیِ حکمی، مشهور به ابونواس بازشناخته شود.
ابن هانی اندلسی در یکی از روستاهای اشبیلیه به دنیا آمد و در آن جا رشد کرد. سپس همراه خانواده‌اش به شهر «البیره» در نزدیک «غرناطه»، نقل مکان کرد و در قرطبه دانش اندوخت. وی سرآمد شعرای مغرب بود. در نظر مردم مغرب، ابن هانی منزلتی همانند متنبّی در شرق داشت و هر دو با هم معاصر بودند. او شاعری نیکوسرا بود، اشعارش، مستحکم، در عین حال، روان، دل‌انگیز و موزون بود. معاصرانش، او را متنبّیِ مغرب لقب داده بودند.
ابن هانی، به ابن عبّاد، امیر اشبیلیه پیوست و به مقام و توجّه ویژه دست یافت. اندکی از عقاید فلسفی برگرفت، که مردم اشبیلیه به دشمنی با او برخاستند و تهمت بی‌دینی به او زدند و نزدیک بود به او آزار رسانند. ابن عباد را نیز متهم ساختند که در عقیده با او همراه است. سپس وی به مغرب رفت و آن جا به خدمت المعزلدین الله فاطمی در آمد. زمانی اندک در منصوریه، نزد او اقامت گزید و هنگامی که مصر به دست جوهر صقلی، سردار فاطمی کاملا فتح شد و المعزلدین الله به طرف مصر حرکت کرد، ابن هانی او را همراهی کرد.


ابن هانی سرانجام به سال ۳۶۲ قمری در ۳۶ سالگی درگذشت. برخی گفته‌اند: او را کشتند.
[۶] مؤنس، حسين، فجر الاندلس، ص۶۳.
[۸] سرور، محمد جمال‌الدين، تاریخ الدولة الفاطمیّه، ص۱۴۰.
[۹] الامین، حسن، دائرة المعارف الاسلامیه، ماده: «ابن هانی».
[۱۰] فروخ، عمر، تاریخ الادب العربی، ج ۴، ص ۲۶۶.



۱. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۴، ص۴۲۱.    
۲. ابن عماد، عبد الحی بن احمد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۴، ص۳۲۹.    
۳. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره، ج۴، ص۶۷.    
۴. ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، ج ۱۱، ص۳۰۸.    
۵. مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۴، ص۴۰.    
۶. مؤنس، حسين، فجر الاندلس، ص۶۳.
۷. زرکلی، خیرالدین، الأعلام، ج۷، ص۱۳۰.    
۸. سرور، محمد جمال‌الدين، تاریخ الدولة الفاطمیّه، ص۱۴۰.
۹. الامین، حسن، دائرة المعارف الاسلامیه، ماده: «ابن هانی».
۱۰. فروخ، عمر، تاریخ الادب العربی، ج ۴، ص ۲۶۶.



عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۲۸۸.





جعبه ابزار