ابن ماجه (دائرة‌المعارف‌مؤلفان‌اسلامی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوعبدالله محمد بن یزید بن ماجه قزوینی (
۲۰۹-
۲۷۳ق)، مشهور به ابن ماجه، از راویان و محدثان بزرگ
اهل‌سنت قرن سوم هجری قمری که کتاب وی با نام
سنن ابن ماجه یکی از
صحاح سته اهل‌سنت است.
ابوعبدالله محمد بن یزید بن ماجه قزوینی ربعی، مشهور به ابن ماجه، اهل
قزوین و از موالی ربیعه بود و نسبت ربعی وی به همین‌سبب است.
ولادت وی در سال ۲۰۹ق در این شهر بوده است.
به رغم شهرت ابن ماجه، منابع شرح‌حال وی بسیار اندک و دانسته‌ها درباره زندگی او ناچیز است.
وی پس از استماع از مشایخ زادگاه خود مانند
علی بن محمد طنافسی و
ابومحمد عمرو بن رافع راهی سفر شد و مدتی در
عراق به تحصیل پرداخت.
در
بغداد از شیوخی چون
ابوخیثمه و
زهیر بن حرب حدیث آموخت و سپس به
دمشق و
حمص رفت و مدتی در آنجا اقامت گزید. همچنین سفری به
مصر داشت و از مشایخ آن دیار بهره برد. در مدت حضور در
مکه و
مدینه از شماری از شیوخ آن دیار نیز دانش آموخت.
وی پس از این سفرهای علمی، به قزوین بازگشت و در آنجا به تدریس و تالیف پرداخت.
از جمله شاگردان وی افرادی چون
محمد بن عیسی ابهری،
علی بن ابراهیم قطّان و
احمد بن روح بغدادی را می‌توان نام برد.
وی را فردی راستگو و
موثق دانسته‌اند،
گرچه برخی ادعا کرده‌اند که در احادیث منقوله او روایات ضعیفی وجود دارد.
ابن ماجه به سال ۲۷۳ یا
۲۷۵ق در قزوین درگذشت.
در سوگ او شاعران مرثیه‌ها سرودند
و مزار او در قزوین تا مدت‌ها شناخته شده بود.
وی دارای آثار و تالیفاتی چون السنن، التاریخ و التفسیر بود.
کتاب السنن وی که به عنوان سنن ابن ماجه شهرت دارد، ششمین کتاب از صحاح ستّه اهل‌سنت در حدیث است که از قرن ششم رواج یافته است.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۲۸، برگرفته از مقاله «محمد قزوینی».
