ابن شاکر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوعبدالله محمد بن موسی بن شاکر منجم (م
۲۵۹ق)،
معروف به ابن شاکر، همراه برادرانش
احمد و حسن که به بنی موسی مشهور بودند در علوم مختلف زمان خویش از جمله هندسه، مکانیک
و چگونگی جابجایی اشیای سنگین،
موسیقی،
نجوم و علوم قدیمه مهارت داشته
و از نظر علمی نامور بودند.
ابوعبدالله محمد بن موسی بن شاکر منجم بغدادی، ابن شاکر، در
خراسان متولد شد
و در
بغداد رشد
و نمو کرد.
وی
و دو برادرش احمد
و حسن که نقشی جدی در تاریخ فرهنگ اسلامی آفریدند، به بنی موسی مشهورند
و همگی از نظر علمی نامورند. اینان در علوم مختلف زمان خویش از جمله هندسه، مکانیک
و چگونگی جابجایی اشیای سنگین، موسیقی، نجوم
و علوم قدیمه مهارت پیدا کردند.
زمان
مامون نمایندگانی جهت فراگیری علوم قدیمه به
روم فرستاده شدند که از جمله آنها بنی موسی بودند.
ذهبی مینویسد: مامون این سه برادر را برای کار در رصدخانه
و اندازهگیری مساحت دنیا به خدمت گرفت
و آنها توانستند مسافت کره زمین را در ۲۴ هزار میل محاسبه کنند. همو میافزاید: آنها صاحب ثروت
و اموال فراوانی بودند
و در راه دستیابی به هندسه
و تالیفاتی که در این زمینه نگاشته شده بود، تلاش فراوانی نمودند
و با فراخوانی مترجمان، آنها را به
عربی ترجمه کردند. محمد در نهایت به سال ۲۵۹ق از دنیا رفت.
از وی آثار بسیاری ذکر شده است که عبارتاند از: الحرکة الفلک الاولی
الشکل الهندسی الذی بیّن جالینوس امره اولیه العالم اصلاح هشت مقاله از آخر کتاب حیلة البرء کتاب الثلث کتاب علی مائیة الکلام الجزء
و معرفة مساحة الاشکال البسیطه و الکریه رسم المعمور من البلاد
مخروطات بلینوس
و کتاب فی اوّل العلل.
• پژوهشگاه فرهنگ
و معارف اسلامی، دائرة
المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۴۳، برگرفته از مقاله «محمد منجم».