ابلیس از جنیان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
به تصریح آیات
قرآن ابلیس موجودی از
جنس جن است.
ابلیس، به رغم حضور در میان
فرشتگان، موجودی از
جنس جن است.
واذ قلنا للملـئکة اسجدوا لادم فسجدوا الا ابلیس کان من الجن... «به یاد آرید زمانی را که به فرشتگان گفتیم: «برای
آدم سجده کنید!» آنها همگی سجده کردند جز ابلیس- که از جن بود- و از فرمان پروردگارش بیرون شد آیا (با این حال،) او و فرزندانش را به جای من اولیای خود انتخاب می کنید، در حالی که آنها
دشمن شما هستند؟! (فرمانبرداری از
شیطان و فرزندانش به جای
اطاعت خدا،) چه جایگزینی بدی است برای ستمکاران!»
این استثناء ممکن است این
توهم را به وجود آورد که ابلیس از
جنس فرشتگان بود، در حالی که فرشتگان معصومند، پس چگونه او راه طغیان و
کفر را پویید؟! لذا بلا فاصله اضافه می‌کند" او از جن بود، و سپس از فرمان پروردگارش خارج شد" (کان من الجن ففسق عن امر ربه).
او از فرشتگان نبود ولی به خاطر
بندگی و اطاعت و قرب به
پروردگار در صف فرشتگان جای گرفت، و حتی شاید معلم آنان بود، اما به خاطر یک ساعت
کبر و
غرور آن چنان سقوط کرد که همه سرمایه معنویت خود را از دست، داد و رانده ترین و منفورترین موجود در درگاه
خدا شد.
خدا در این آیه تصریح کرده که ابلیس از
جنس جن است.
کان من الجن: ابلیس از جن بود. برخی معتقد بودند که وی از جن نیست. از این جمله، استفاده می‌شود که وی از جن است. بنا بر این، جن، غیر از
ملائکه و غیر از
انسان است.
کسانی که ابلیس را از ملائکه می‌دانند می گویند: منظور این است که ابلیس از چشمها پنهان است.
برخی گفته اند: به گروهی از ملائکه که
خازن «جنان» (یعنی بهشتها) هستند، جن گفته می‌شود بنا بر این نام آنها را به «جنان» اضافه کرده اند، چنان که می گویند: کوفی و بصری و افرادی را که در این دو بلد زندگی می‌کنند اضافه به آنها می‌کنند.
کسانی که ابلیس را غیر از فرشتگان می‌دانند، این استدلالها را نپذیرفته، گویند: هر گاه «جن» گفته شود، نوع دیگری از
مخلوقات، بذهن می آید، نه ملائکه.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۹، ص۵۳۱، برگرفته از مقاله «ابلیس از جنیان».
