اِبط (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اِبط (بکسر الف) از
مفردات نهج البلاغه به معنای زیر بغل، عبارت است از بالابردن دست به‌اندازه‌ای که زیر بغل دیده شود.
این کلمه توصیفی است از اندازه بالا رفتن دست.
حضرت امیر (علیه‌السلام) در
روز غدیر جهت امر
خلافت و جانشینی
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) از این کلمه استفاده نمود.
اِبط (بکسر اوّل) به معنای زیر بغل آمده است.
در
حدیث غدیر آمده:
«فَرَفَعَ يَدَيْهِ حَتَّى رُؤِيَ بَياضُ إِبِطَيْهما.» یعنی رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم)
دست علی (علیه‌السّلام) را بقدری بلند کرد، تا سفیدی زیر بغل هر دو دیده شد، جمع آن «آباط» است؛ که فقط یک بار در
نهج البلاغه به کار رفته است.
یکی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
آن حضرت در رابطه با کسب صفات خوب فرموده:
«أوصيكُمْ بِخَمْس لَوْ ضَرَبْتُمْ إِلَيْها آباطَ الاِْبِلِ لَكانَتْ لِذلِكَ أَهْلاً: لا يَرْجوَنَّ أَحَدٌ مِنْكُمْ إِلاّ رَبَّهُ، وَ لا يَخافَنَّ إِلاّ ذَنْبَهُ.» «شما را به پنج چيز سفارش مى‌كنم كه اگر براى تحصيل آن شتران راهوار را سوار شويد و در اطراف بيابان‌ها گردش كنيد سزاوار است. (
کنایه از اين كه هر
قدر زحمت براى آن بكشيد بجا است). جز به خدا اميد نداشته باشيد و جز از گناهانتان نترسيد.»
منظور زدن زیر بغل
شتر و راندن آن در مسافرت است.
فقط یک مورد از این مادّه در نهج البلاغه به کار رفته است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ابط»، ص۲۲.
