ابراهیم امینی هروی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«صدرالدین ابراهیم امینی هروی» مردی
فاضل، مورخ و
شاعر بود و به علوم عصر خود تسلط داشت.
«صدرالدین ابراهیم امینی هروی»، (۸۸۲-/
ق)، فرزند میرک جلال الدین قاسم بن میرک محمد امین بن مولاناست و نسب دو سویه مادری‌اش از یک طرف، به
ابوسعید ابوالخیر عارف شهیر و از سویی دیگر، به
امیرعبدالهی بزرگ از نقبا و بزرگان شهر
مشهد می‌رسد.
امینی مردی فاضل، مورخ و شاعر بود و به علوم عصر خود تسلط داشت. در آغاز در
هرات به ندامت و ملازمت ابومنصور سلطان حسین میرزا بایقرا در آمد و با نشان دادن توانایی‌هایش توانست، به مقام صدارت خاصه همایونی دست یابد. وی در زمان سلطان حسین میرزا بر این منسب برقرار بود تا این که با هجوم شیبک خان ازبک بر خاک
خراسان مورد سرزنش واقع شد و انزوا را ترجیح داد.
سرانجام امینی هروی پس از رویارویی شاه اسماعیل اول و نیروهای ازبک خان و شکست نیروی ازبکان مورد توجه شاه اسماعیل قرار گرفت.
پس از پیوستن به دربار شاه اسماعیل در
سال ۹۲۷
ق در
۴۵ سالگی، بنا به دستور شاه اسماعیل ماموریت یافت تا تاریخ وقایع دوره صفوی به ویژه عصر شاه اسماعیل را به نگارش درآورد. حاصل کار او، «
فتوحات شاهی» است. کتاب او از نوع تاریخ‌های عمومی است که از بدو
خلقت بشر شروع شده و تا
سال ۹۲۰
ق را دربرمی گیرد.
فرجام این مورخ عصر نخستین شاه صفوی، با حمله ازبکان که منجر به
قتل او می‌شود، رقم می‌خورد. قاضی
احمد قمی در اثر خود بدین واقعه که در
سال ۹۴۱
ق اتفاق افتاده، اشاره کرده و می‌نویسد که جسد امینی هروی را در محله‌ای به نام گازرگاه در هرات به خاک سپرده‌اند.
علاوه بر «فتوحات شاهی»، از وی دو اثر با نام مناظره‌ی مهر و مکتوب و ترجمه دیوان
علی بن ابی طالب علیه‌السّلام به جای مانده است.
فتوحات شاهی (کتاب)
نرم افزار تاریخ اسلامی ایران، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
