• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابان بن عبدالحمید لاحقی رقاشی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابان بن عبدالحمید بن لاحق بن عفیر لاحقی رقاشی، از موالی بنی رقاش بن ربیعه و اهل بصره بود. به گفته مورخان وی از شعرای مشهور نزد برامکه بوده و در نقل کتاب‌های منثور به شعر مزدوج تخصص داشته است.


ابان بن عبدالحمید بن لاحق بن عفیر لاحقی رقاشی، از موالی بنی رقاش بن ربیعه و اهل بصره بود.
[۱] ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۰، ص۸۷.    
[۲] زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۱، ص۲۷.    
[۳] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۵، ص۲۰۰.    
[۴] ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۳، ص۲۰۶.    
به بغداد مسافرت کرد و نزد برامکه مقام یافت. مورخان وی را شاعری مشهور نزد برامکه و مقدم در حفظ شعر و ادب دانسته و گفته‌اند که در نقل کتاب‌های منثور به شعر مزدوج تخصص داشته است. معروف است او حافظ قرآن و فقیه نیز بود
[۵] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۴۷.    
و با ابونواس شاعر معاصرش مشاجراتی نیز داشت. ابان، برامکه به خصوص جعفر برمکی را مدح کرد و آنان نیز مسئولیت تقسیم اموال در بین شاعران را به او واگذار کردند.
[۶] ابن‌معتز، عبدالله بن محمد، طبقات الشعراء (ابن معتز)، ص۲۰۲.    

لاحقی فردی متدین، اهل تهجد، متعبد و خیّر بود، چنان که وقتی یحیی بن خالد به جهت تنظیم کلیله و دمنه مبلغ ده هزار دینار به وی بخشید، نصف این مبلغ را صدقه داد.
[۷] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۳، ص۸۶.    


وی کتاب کلیله و دمنه را با دقت فراوان به نظم درآورد
[۸] ابن تغری بردی، يوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهره، ج۲، ص۱۶۷.
[۹] ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۰، ص۸۷.
و در چهار
[۱۰] ابن‌معتز، عبدالله بن محمد، طبقات الشعراء (ابن معتز)، ص۲۴۰ - ۲۴۱.    
یا چهارده هزار بیت به انجام رساند.
[۱۱] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۳، ص۸۶.    
[۱۲] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۴۴.    

از دیگر آثار او تنظیم کتاب‌های بوداسف و بلوهر، اردشیر، سیره انوشیروان، رسائل، حلم الهند، کتاب سندباد، کتاب مزدک، الصیام و الاعتکاف و قصیدة ذات الحلل می‌باشد.
[۱۳] ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست (الندیم)، ص۱۵۰.    
[۱۴] ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست (الندیم)، ص۱۹۸.    
[۱۵] آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۳۱.    


سرانجام ابان بن عبدالحمید در سال ۲۰۰ هـ درگذشت.
[۱۶] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱، ص۱.    


برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۱۷] سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ص۷۰.
[۱۸] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۲۲۱.
[۱۹] بطرس بستانی، ادباء العرب فی الاندلس و عصر الانبعاث، ج۳، ص۱۶۷.
[۲۰] علم‌الهدی، سیدمرتضی، الامالی، ج۱، ص۱۳۱.    
[۲۱] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۸، ص۲۴۲.    
[۲۲] ابن‌عبدربه، احمد بن محمد، العقد الفرید، ج۴، ص۲۸۶ - ۲۸۷.    


۱. ↑ ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۰، ص۸۷.    
۲. ↑ زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۱، ص۲۷.    
۳. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۵، ص۲۰۰.    
۴. ↑ ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۳، ص۲۰۶.    
۵. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۴۷.    
۶. ↑ ابن‌معتز، عبدالله بن محمد، طبقات الشعراء (ابن معتز)، ص۲۰۲.    
۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۳، ص۸۶.    
۸. ↑ ابن تغری بردی، يوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهره، ج۲، ص۱۶۷.
۹. ↑ ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۰، ص۸۷.
۱۰. ↑ ابن‌معتز، عبدالله بن محمد، طبقات الشعراء (ابن معتز)، ص۲۴۰ - ۲۴۱.    
۱۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۳، ص۸۶.    
۱۲. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۴۴.    
۱۳. ↑ ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست (الندیم)، ص۱۵۰.    
۱۴. ↑ ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست (الندیم)، ص۱۹۸.    
۱۵. ↑ آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۳۱.    
۱۶. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱، ص۱.    
۱۷. ↑ سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ص۷۰.
۱۸. ↑ دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۲۲۱.
۱۹. ↑ بطرس بستانی، ادباء العرب فی الاندلس و عصر الانبعاث، ج۳، ص۱۶۷.
۲۰. ↑ علم‌الهدی، سیدمرتضی، الامالی، ج۱، ص۱۳۱.    
۲۱. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۸، ص۲۴۲.    
۲۲. ↑ ابن‌عبدربه، احمد بن محمد، العقد الفرید، ج۴، ص۲۸۶ - ۲۸۷.    


پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۳، برگرفته از مقاله «ابان بن عبدالحمید بن لاحق بن عفیر لاحقی رقاشی».


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 200 (قمری) | شاعران بغداد قرن 2 (قمری)
جعبه ابزار