إِنابه (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اِنَابه: (دَعَوْا رَبَّهُمْ مُّنیبینَ اِلَیْهِ) «اِنَابه» از مادّه
«نوب» به معنای بازگشت مکرّر به چیزی است؛ و اشاره لطیفی به این معنا می‌باشد که پایه و اساس در
فطرت انسان،
توحید و
خداپرستی است، و
شرک امر عارضی است که وقتی از آن قطع
امید می‌کند خواه ناخواه به سوی
ایمان و توحید بازمی‌گردد.
(وَ إِذَا مَسَّ النَّاسَ ضُرٌّ دَعَوْا رَبَّهُم مُّنِيبِينَ إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا أَذَاقَهُم مِّنْهُ رَحْمَةً إِذَا فَرِيقٌ مِّنْهُم بِرَبِّهِمْ يُشْرِكُونَ) (هنگامى كه رنج و زيانى به مردم برسد،
پروردگار خود را مى‌خوانند در حالى كه توبه‌كنان به سوى او باز مى‌گردند؛ امّا همين كه خداوند رحمتى از جانب خويش به آنان بچشاند و ناراحتى آنان برطرف شود، در آن هنگام گروهى از آنان براى پروردگارشان همتا قائل مى‌شوند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: تعبير به مس براى اين است كه، بر ناچيزى و مختصر بودن گرفتارى دلالت كند، و نكره آوردن ضرر و
رحمت نيز براى افاده اختصار و ناچيزى است، و معناى آيه اين است كه: چون مختصر ضررى از قبيل مرض، فقر و شدت، به انسان‌ها برسد، پروردگارشان را مى‌خوانند، در حالى كه به سوى او كه همان خداى سبحان است بازگشت مى‌كنند، و چون خداى تعالى مختصر رحمتى به ايشان بچشاند، ناگهان جمعى از اين مردم به پروردگارشان كه ديروز او را مى‌خواندند، و به ربوبيتش اعتراف مى‌كردند، شرك ورزيده و شريكها برايش مى‌تراشند. خلاصه مى‌خواهد بفرمايد: انسان طبيعتا كفرانگر نعمت‌هاست، هر چند كه در هنگام گرفتارى به
نعمت و ولى نعمت اقرار داشته باشد. و اگر فرموده: ناگهان جمعى از مردم براى اين است كه همه مردم چنين نيستند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «إِنابه»، ص۷۴.
