• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

إِدبار (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





اِدبار: (وَ اَدْبارَ السُّجُودِ)
«ادبار» (بر وزن اقبال)، در اینجا به معنای پشت کردن است و در آیات مورد بحث‌ «ادبار» (بر وزن ابزار)، جمع‌ «دبر» به معنای پشت می‌باشد. «ادبار السجود» به معنای بعد از سجده‌هاست؛ «ادبار النجوم» به معنای هنگام پشت کردن ستارگان است.



ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با إِدبار:

۱.۱ - آیه ۴۹ سوره ق

(وَمِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَأَدْبَارَ السُّجُودِ) (و در بخشى از شب او را تسبیح كن، و بعد از سجده‌ها).
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه ادبار جمع دبر است، و در عبارت است از منتهی الیه هر چیز، البته منتهی الیه آن و ما بعدش و گویا مراد از آن، تسبیح بعد از همه نمازها باشد، چون سجده، در آخر هر رکعت از نماز است، و قهرا با تعقیبات نمازهای پنجگانه منطبق‌ می‌شود. بعضی‌ گفته‌اند: مراد از آن نافله‌هایی است که هر نمازی دارد. و بعضی‌ گفته‌اند: مراد دو رکعت و یا چند رکعت نماز بعد از نماز مغرب است و بعضی‌ گفته‌اند: مراد از آن نماز وتر است که در آخر نافله‌های شب قرار دارد. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)

۱.۲ - آیه ۴۹ سوره طور

(وَمِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَإِدْبَارَ النُّجُومِ) (همچنين به هنگام شب او را تسبيح گوى و نيز به هنگام پشت كردن ستارگان و طلوع صبح).
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: یعنی در پاره‌ای از شب، پروردگار خود را تسبیح گوی و مراد از این تسبیح نماز شب است و بعضی‌ هم گفته‌اند: مراد از آن نماز مغرب و عشاء است و «ادبار النجوم»، بعضی‌ گفته‌اند: مراد از این جمله، وقت ادبار نجوم است، و آن هنگامی است که ستارگان در اثر روشنی صبح از نظر ناپدید می‌شوند، و مراد از تسبیح در این هنگام دو رکعت نماز مستحبی است که قبل از نماز صبح خوانده می‌شود. بعضی‌ گفته‌اند: مراد از آن، خود نماز صبح است. بعضی‌ دیگر گفته‌اند: مراد این است که صبح و شام و بدون غفلت خدای تعالی را تسبیح گوید. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)


۱. ق/سوره۵۰، آیه۴۰.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۰۷.    
۳. طور/سوره۵۲، آیه۴۹.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۳۰۰-۳۰۱.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۴۷۹.    
۶. ق/سوره۵۰، آیه۴۰.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۲۰.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۵۴۰.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۳۶۰.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۲۸۱.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۲۵.    
۱۲. طور/سوره۵۲، آیه۴۹.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۲۵.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۳۷.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۲۴.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۳۶۸.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۵۷.    



مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «إِدبار»، ص۳۳.    






جعبه ابزار