أُفُقِ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أُفُقِ: (أُفُقِ الْمُبِينِ)«أُفُقِ» (به ضم الف و فاء) به معنای ناحیه و طرف است.
منظور از
افق مبین همان
افق اعلی و
افق آشكار كننده فرشتگان است كه
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) جبرئیل را در آن مشاهده كرد.
بعضى آيه ۷
سوره نجم را كه مى‌فرمايد:
(وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلى) شاهد بر اين
تفسیر دانسته‌اند، ولى در تفسير سوره نجم
بيان كرديم اين آيه همچون ساير آيات اين سوره
حقیقت ديگرى را بازگو مى‌كند كه با مراجعه به آن روشن خواهد شد.
بعضى نيز گفته‌اند: پيامبر جبرئيل را در صورت اصليش دو بار مشاهده كرد، يكى در آغاز بعثتش كه جبرئيل بر آن حضرت در
افق بالا ظاهر گشت، و تمامى شرق و غرب را پوشانده بود، و آن چنان عظمت داشت كه پيامبر به هيجان آمد.
به موردی از کاربرد «
أُفُقِ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَلَقَدْ رَآهُ بِالْأُفُقِ الْمُبِينِ) «به
یقین او جبرئيل را در
افق روشن ديده است.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
ضمیر فاعل در جمله «رَآهُ» به
کلمه صاحب ، و ضمير «ه» كه
ضمیر مفعول است به رسول كريم كه همان جبرئيل باشد بر مى‌گردد. و كلمه
افق مبين به معناى ناحيه ظاهر است، و ظاهرا اشاره باشد به آيه
(وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلى)و معناى آن اين است كه
سوگند مى‌خورم كه رسول اللَّه ((صلی‌الله‌علیه‌و‌آله)) جبرئيل را قبلا هم ديده بود، و جبرئيل آن زمان در
افق مبين، و ناحيه ظاهر قرار داشت، و آن همان
افق اعلى است،
افقى كه بلندتر از ساير
افق‌ها است، البته بلندى به آن معنايى كه مناسب با عالم ملائكه است.
بعضى گفته‌اند: معنايش اين است كه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) جبرئيل را به صورت اصليش در آن‌جا كه
خورشید طلوع مى‌كند كه همان
افق اعلى از ناحيه مشرق است ديده بود. ليكن اين حرف درست نيست، به دليل اين‌كه از لفظ آيه دليلى بر آن وجود ندارد، و مخصوصا دليلى كه دلالت كند بر اين‌كه جبرئيل را به صورت اصليش ديده وجود ندارد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «افق»، ج۱، ص۶۶.
