• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

أَیْد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





أَیْد (به فتح الف و سکون یاء) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای نیرو، قوه و نیرومند کردن، است.
حضرت علی (علیه‌السلام) نسبت به ویژگی ستاره‌ها و شهاب‌های آسمانی این واژه استفاده نموده است.



أَیْد به معنای نیرو، قوه و نیرومند کردن آمده است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - بِأَيْدِهِ - خطبه ۹۰ (ستارگان)

امام (علیه‌السلام) نسبت به ستارگان و شهاب‌ها فرموده‌اند:
«وَ أَمْسَكَها مِنْ أَنْ تَمورَ في خَرْقِ الْهَواءِ بِأَيْدِهِ، وَ أَمَرَها أَنْ تَقِفَ مُسْتَسْلِمَةً لاَِمْرِهِ.»
«خدا آن‌ها را نگاه داشت از این‌که در شکاف و صحنه هوا موج بزنند، و فرمود تا در فضا بیایستند و تسلیم امر شوند.» چنان‌که خدای تعالی در قرآن در این خصوص فرموده است:
(وَ النُّجومَ مُسَخَّراتٍ بِاَمْرِهِ)


۲.۲ - أَيَّدَهُ - نامه ۲۸ (خطاب به معاویه)

همچنین آن حضرت (علیه‌السلام) خطاب به معاویه می‌نویسد:
«فَقَدْ أَتاني كِتابُكَ تَذْكُرُ (فيهِ) اصْطِفاءَ اللهِ تعالى مُحَمَّداً (صلى‌الله‌عليه‌وآله) لِدينِهِ، وَ تَأْييدَهُ إِيّاهُ بِمَنْ أَيَّدَهُ مِنْ أَصْحابِهِ.»
«امّا بعد! نامه ات رسيد، در آن يادآور شده‌اى كه خداوند محمّد صلى الله عليه و آله را براى دينش برگزيد و با اصحابش وى را تأييد كرد.»


از این ماده فقط همین سه مورد در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۸۹.    
۲. طریحی نجفی، فخر الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ص۴۸۶.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۸۸، خطبه ۹۰.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۱۶۶، خطبه ۸۹.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۲۸، خطبه ۹۱.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۸۵، خطبه ۹۱.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۲۹.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۳۳.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۴، ص۸۶.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۵۳.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۴۱۹.    
۱۲. نحل/سوره۱۶، آیه۱۲.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۱۸، نامه ۲۸.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۳۴، نامه ۲۸.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۸۵، نامه ۲۸.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۰۳.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۴۸.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۵۱.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۹، ص۳۸۷.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۹۲.    
۲۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۵، ص۱۸۱.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۶۹، ۱۹۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «اَید»، ص۱۰۶-۱۰۵.    






جعبه ابزار