أَحْقاب (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَحْقاب: (لَابِثِینَ فِیها اَحْقاباً)«اَحْقاب» جمع
«حقب» (بر وزن قفل) به معنای مدت نامعلومی از
زمان است.
بعضی آن را به هشتاد
سال، بعضی هفتاد و بعضی چهل سال تفسیر کرده‌اند؛ و چون از این تعبیر به نظر می‌آید که دوزخیان مدت‌هایی طولانی در
دوزخ می‌مانند، و سرانجام پایان می‌یابد، و این با آیات
خلود و
عذاب دائم تضاد دارد، هر کدام در تفسیر آن راهی را پوییده‌اند. معروف میان مفسران این است که منظور از
«اَحْقاب» در اینجا این است که مدت‌هایی طولانی و سالیان دراز پی در پی می‌آید و می‌گذرد، بی آن که پایان یابد؛ و هر زمانی که می‌گذرد، زمان دیگری جانشین آن می‌شود. در بعضی از
روایات نیز آمده است که این آیه درباره گنهکارانی است که سرانجام پاک می‌شوند و از دوزخ آزاد می‌گردند، نه
کافرانی که مخلّد در آتشند.
(لَابِثِينَ فِيهَا أَحْقَابًا) (مدت‌هاى طولانى در آن مى‌مانند).
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه أحقاب به معناى زمان‌هاى بسيار و روزگاران طولانى است كه آغاز و انجام آن مشخص نباشد.
و اين كلمه جمع است و اما در اينكه مفردش چيست؟ آيا حقب -به ضمه اول و سكون دوم است- و يا حقب- به دو ضمه- است، اختلاف كرده‌اند، و
حقب -به دو ضمه- در
قرآن کریم آمده، مى‌فرمايد:
(أَوْ أَمْضِيَ حُقُباً) (هر چند مدّت طولانى به راه خود ادامه دهم).
بعضى هم گفته‌اند: مفردش حقب -به فتح اول و سكون دوم- است، و واحد حقب هم حقبه -به كسر اول و سكون دوم- است.
راغب گفته: حق اين است كه حقبه به معناى مدت نامعلومى از
زمان است.
بعضى هم كلمه حقب را به هشتاد و يا هشتاد و چند سال تحديد كرده‌اند
و بعضى ديگر اضافه كرده‌اند كه: هر سال از اين حقب سيصد و شصت
روز و هر روزش برابر هزار
سال است و از بعضى ديگر نقل شده كه گفته‌اند: حقب به معناى چهل سال است و از بعضى ديگر آمده كه گفته‌اند: هفتاد سال است و أقوالى ديگر در معناى حقب گفته‌اند،
اما از خود قرآن كريم دليلى بر هيچ يك از اين تحديدها وارد نشده،
علم لغت هم چيزى در اين باب نگفته.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «أَحْقاب»، ص۲۸.
