• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آیه (معجزه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


دیگر کاربردها: آیه (ابهام‌زدایی).

معجزه پدیده‌ای خارق عادت است که خداوند آنرا بعنوان نشانه صدق ادعای انبیاء به ایشان عطا میکند.


«معجز»اسم فاعل از «اعجاز»، و تاء گرد آخر «ه» برای مبالغه است.
[۱] خویی، ابوالقاسم، ۱۲۷۸ - ۱۳۷۱، البیان فی تفسیرالقرآن، ص۳۳.    
[۲] بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، قاموس مطول للغة العربیة، ص۵۷۸.


تعریف‌های معجزه در اصطلاح متکلمان و اهل تفسیر عبارتند از:
۱. اثبات چیزی غیر عادی یا نفی چیزی عادی؛ در صورتی که خارق العاده باشد و با ادعا مطابقت کند.
[۳] زرقانی، محمد عبد العظیم، ۱۹۴۸- م، مناهل العرفان فی علوم القرآن، ج۱، ص۷۲.    

۲. معجزه آن است که مدعی منصبی از مناصب الهی آن را بیاورد که خرق عادت باشد و دیگران از آوردن آن عاجز باشند.
[۴] طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۸۲.    

۳. معجزه امری فراتر از عادت است که در مقام محاجه آورده می‌شود.
۴. معجزه عبارت است از امری خارج از عادت که دلالت کند امری ماوراء الطبیعه در طبیعت و امور مادی تصرف کرده است.
[۵] شرتونی، سعید، ۱۸۴۹ - ۱۹۱۲، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۷۴۷.
[۶] خویی، ابوالقاسم، ۱۲۷۸ - ۱۳۷۱، البیان فی تفسیرالقرآن، ص۸۹.    


در مجموع، کاری خارق العاده همراه با دعوی نبوت و تحدی است؛ به طوری که عجز دیگران از انجام مانند آن، بر صدق دعوی نبوت دلالت کند و حاکی از انجام آن کار به تایید الهی باشد.
[۷] سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۳۵۱.    
البته این کار خارق العاده باید داعی به خیر و سعادت باشد و مراد از آن نیز نه خودنمایی، بلکه فقط نشان دادن صدق مدعی رسالت و نبوت باشد. تفاوت معجزه و کرامت، در تحدی است که تحدی در معجزه هست؛ ولی در کرامت نیست.

معجزه را به دو قسم «معجزه حسی» و «معجزه عقلی» تقسیم کرده‌اند.
[۸] فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، ۷۲۹ - ۸۱۷ق، التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، ج۱، ص۶۵-۶۶.
[۹] معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۴، ص۲۳.
[۱۰] سبحانی، جعفر، برهان رسالت، ص۳۹.
[۱۱] سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۴، ص۳.    
[۱۲] جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، ج۲، ص۳۸۱.
[۱۳] ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۲۳۳.    
[۱۴] علامه حلی، حسن بن یوسف، ۶۴۸ - ۷۲۶ق، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ص۱۹۶.


۱. ↑ خویی، ابوالقاسم، ۱۲۷۸ - ۱۳۷۱، البیان فی تفسیرالقرآن، ص۳۳.    
۲. ↑ بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، قاموس مطول للغة العربیة، ص۵۷۸.
۳. ↑ زرقانی، محمد عبد العظیم، ۱۹۴۸- م، مناهل العرفان فی علوم القرآن، ج۱، ص۷۲.    
۴. ↑ طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۸۲.    
۵. ↑ شرتونی، سعید، ۱۸۴۹ - ۱۹۱۲، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۷۴۷.
۶. ↑ خویی، ابوالقاسم، ۱۲۷۸ - ۱۳۷۱، البیان فی تفسیرالقرآن، ص۸۹.    
۷. ↑ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۳۵۱.    
۸. ↑ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، ۷۲۹ - ۸۱۷ق، التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، ج۱، ص۶۵-۶۶.
۹. ↑ معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۴، ص۲۳.
۱۰. ↑ سبحانی، جعفر، برهان رسالت، ص۳۹.
۱۱. ↑ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۴، ص۳.    
۱۲. ↑ جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، ج۲، ص۳۸۱.
۱۳. ↑ ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۲۳۳.    
۱۴. ↑ علامه حلی، حسن بن یوسف، ۶۴۸ - ۷۲۶ق، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ص۱۹۶.


فرهنگ نامه علوم قرآن، برگرفته از مقاله «آیات معجزه».    




جعبه ابزار