• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آيينه عباسی (کتاب)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


‌آیینه عَبّاسی‌، کتابی‌ کلامی در ردّ بر یهود و نصارا به‌ زبان‌ فارسی، نوشته ابواحمد محمد بن‌ عبدالنبی بن‌ عبدالصانع‌ محدث اخباری نیشابوری معروف‌ به‌ میرزا محمد اخباری (۱۱۷۸-۱۲۳۲ق/۱۷۶۴- ۱۸۱۶م) می‌باشد.


نام‌ کامل‌ کتاب‌، آیینه عباسی‌ در نمایش‌ حق‌شناسی‌ است‌ که‌ به‌ عنوان‌ «امالی‌ العباسی‌» یا «امالیة العباسی‌ فی‌ رد علی‌ النصاری‌» نیز یاد شده‌ است.
[۱] خوانساری‌، محمدباقر، روضات الجنات‌، ج۷، ص۱۲۸، قم‌، ۱۳۹۲ق.    
[۲] آقابزرگ‌ تهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعه، ج۲، ص۳۱۸.    
و به‌ اشاره عباس‌ میرزا، ولیعهد فتحعلی‌شاه، در پاسخ‌ ایرادهای‌ پادری‌ (= پدر روحانی، عنوانی‌ که‌ به‌ شیوخ‌ و علماء نصارا داده‌ می‌شد.) نوشته‌ شده‌ است.

نگارش‌ این‌ کتاب‌ در ۲۸ جمادی‌الثانی ۱۲۳۰ق/۷ ژوئن‌ ۱۸۱۵م‌ در کاظمین آغاز شده‌ و در ۳ شعبان همان‌ سال‌ (۱۱ ژوئیة ۱۸۱۵) به‌ پایان‌ رسیده‌ است.

آیینه عباسی‌ در ۵ فصل‌، با مقدمه‌ و مؤخره‌ای‌ بدین‌ ترتیب‌ تصنیف‌ شده‌ است‌: مقدمه‌، در تصور مطلب‌؛ فصل‌ اول‌، رد یهود؛ فصل‌ دوم‌، رد نصارا؛ فصل‌ سوم‌، در دو قسمت‌:
قسمت‌ اول‌، در عدم‌ اختصاص‌ نبوت به‌ حضرت‌ عیسی، قسمت‌ دوم‌، در باب‌ بشارت آن‌ حضرت‌ به‌ پیامبری رسول‌ اکرم؛ فصل‌ چهارم‌، در مذاهب‌ مجوس و فرقه‌های‌ آن‌؛ فصل‌ پنجم‌، در حقیقت‌ اسلام و اثبات‌ نبوت‌ خاصه.

شیوه نگارش‌ کتاب‌ همانند بیش‌تر ردیه‌ها، به‌ صورت‌ پرسش‌ و پاسخ‌ و با لحن‌ جدلی است.

نسخه‌های‌ خطی‌ این‌ کتاب در کتاب‌خانه آستان‌ قدس و کتاب‌خانه آیت‌الله‌ مرعشی موجود است.

خان‌بابا مشار چاپ شدن‌ این‌ کتاب‌ را یادآور شده‌، ولی‌ به‌ سال‌ و جای‌ چاپ‌ آن‌ اشاره‌ای‌ نکرده‌ است.
[۳] کتابخانه آیت‌آلله مرعشی‌، خطی‌، ج۱۰، ص۲۹۳-۲۹۴.
[۴] کتابخانه مرکزی‌، خطی‌، ج۱۱، ص۲۴۲۳-۲۴۲۴.
[۵] کتابخانه مشار، چاپی‌ فارسی‌، ص‌۲۱.
[۶] کتابخانه آستان قدس، خطی‌، ص‌۵۶۶.
[۷] منزوی‌، خطی‌، ج۲، ص۸۶۹.


(۱) آقابزرگ‌، الذریعة.
(۲) خوانساری‌، محمدباقر، روضات‌الجنات‌، قم‌، ۱۳۹۲ق.
(۳) مرعشی‌، خطی‌.
(۴) مرکزی‌، خطی‌.
(۵) مشار، چاپی‌ فارسی‌.
(۶) مشهد ۲، خطی‌.
(۷) منزوی‌، خطی‌.

۱. ↑ خوانساری‌، محمدباقر، روضات الجنات‌، ج۷، ص۱۲۸، قم‌، ۱۳۹۲ق.    
۲. ↑ آقابزرگ‌ تهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعه، ج۲، ص۳۱۸.    
۳. ↑ کتابخانه آیت‌آلله مرعشی‌، خطی‌، ج۱۰، ص۲۹۳-۲۹۴.
۴. ↑ کتابخانه مرکزی‌، خطی‌، ج۱۱، ص۲۴۲۳-۲۴۲۴.
۵. ↑ کتابخانه مشار، چاپی‌ فارسی‌، ص‌۲۱.
۶. ↑ کتابخانه آستان قدس، خطی‌، ص‌۵۶۶.
۷. ↑ منزوی‌، خطی‌، ج۲، ص۸۶۹.


دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «آیینه عباسی»، ج۲، شماره۵۷۶.    

رده‌های این صفحه : آثار میرزا محمد اخباری | ردیه‌ها بر مسیحیت | ردیه‌ها بر یهود | کتاب‌های کلامی قرن 12 (قمری) | کتاب‌های کلامی قرن 13 (قمری) | مقالات دانشنامه بزرگ اسلامی
جعبه ابزار