• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آمادگی برای بلوغ

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


هرچند به موجب فقه اسلامی اصولا شمول احکام تکلیفی الزامی منوط به تحقق شرایطی از جمله بلوغ است، به نظر فقها تکالیف غیر الزامی، که وجوب یا حرمت را دربرندارد، شامل غیر بالغان می‌شود
[۱] مدارک الاحکام، سیدمحمد علی موسوی عاملی،ج۶، ص۴۲.    
[۲] عوائد الایام، احمد بن محمد مهدی نراقی، ص۲۶۹.    
؛ همچنین پاره‌ای مقررات الزامی در قرآن و احادیث در مورد کودکان ممیّز (کودکانی که به سن تمییز رسیده‌اند و سود و زیان خود را تشخیص می‌دهند
[۳] المصباح، ص۵۸۷، «مِزْتَه».
و نیز کودکان مراهِق (کودکانی که بلوغ آنها نزدیک است
[۴] ‌التبیان فی تفسیر القرآن، شیخ طوسی، ج۷، ص۷۴.    
[۵] جواهرالعقود، ج۲، ص۴۵۹.
آمده که اولیای آنها مامور شده‌اند که کودکان خود را به رعایت کردن آن احکام وادارند یا با آنان به مثابه بالغان رفتار کنند.


به نظر برخی دانشمندان، حکمت تشریع بسیاری از این تکالیف آن است که زمینه پیشگیری از اعتیاد به گناهان بزرگ پس از بلوغ فراهم آید و کودکان آماده ورود به دوره بلوغ شوند.
[۶] المبانی فی شرح العروة الوثقی، سيد أبوالقاسم خوئي و سيد محمد تقي خوئي ، ج۱، ص۸۸-۸۹، «النکاح».
[۷] بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۸۵، ص۱۳۴.    
شماری از این احکام از آیات قرآن استنباط شده‌اند؛ مانند وجوب اجازه گرفتن (استیذان) کودکان برای ورود به اتاق اولیای خود در سه وقت: پیش از نماز صبح ، در نیمروز هنگامی که آنان لباسهای خود را بیرون می‌آورند و پس از نماز عشاء :
[۸] التفسیر الکبیر، فخرالدین رازی، ج۲۴، ص۴۱۵.    
[۹] المبانی فی شرح العروة الوثقی، سید أبوالقاسم خوئی و سید محمد تقی خوئی، ج۲، ص۸۶-۸۷، «النکاح».    
[۱۰] المیزان فی تفسیر القرآن، سید محمد حسین طباطبایی، ج۱۵، ص۱۶۳-۱۶۴.    
«یـاَیُّهَا الَّذینَ ءامَنوا لِیَستَـذِنکُمُ الَّذینَ مَلَکَت اَیمـنُکُم والَّذینَ لَم یَبلُغُوا الحُلُمَ مِنکُم ثَلـثَ مَرّات مِن قَبلِ صَلوةِ الفَجرِ و حینَ تَضَعونَ ثیابَکُم مِنَ الظَّهیرَةِ و مِن بَعدِ صَلوةِ العِشاءِ ثَلـثُ عَورت لَکُم...» ،
[۱۱] نور/سوره۲۴، آیه۵۸.    
لزوم پوشش زنان در برابر پسر ممیز
[۱۲] المغنی، ج۷، ص۴۵۸.
[۱۳] المبانی فی شرح العروة الوثقی، سید أبوالقاسم خوئی و سید محمد تقی خوئی، ج۲، ص۷۱، «النکاح».    
[۱۴] الفقه الاسلامی، ج۷، ص۱۹.
به استناد آیه ۳۱ نور :
[۱۵] نور/سوره۲۴، آیه۳۱.    
«اَوِ الطِّفلِ الَّذینَ لَم یَظهَروا عَلی عَورتِ النِّساء» و وجوب پاسخ دادن به سلام کودک ممیز:
[۱۶] آیات الاحکام، ج۱، ص۲۳۴.
«... فَحَیّوا بِاَحسَنَ مِنها اَو رُدّوها».
[۱۷] نساء/سوره۴، آیه۸۶.    
برخی دیگر از این گونه احکام مانند ترغیب کودکان ممیز به انجام دادن عباداتی چون نماز و روزه در احادیث مقرر شده است،
[۱۸] مستدرک الوسائل، میرزا حسین نوری طبرسی، ج۳، ص۱۹.    
[۱۹] تهذیب الاحکام، شیخ طوسی،، ج۲، ص۳۸۰.    
[۲۰] مسند احمد، ج۲، ص۱۸۰.
افزون بر این، به نظر بسیاری از مفسران، آیه ۶ تحریم :
[۲۱] تحریم/سوره۶۶، آیه۶.    
«یـاَیُّهَا الَّذینَ ءامَنوا قوا اَنفُسَکُم واَهلیکُم نارًا...» اولیای کودکان را مامور ساخته تا با آموزش احکام شرعی و معارف دینی آنان را برای پذیرش مسئولیت مهم خود در هنگام بلوغ آماده کنند و بدین ترتیب آنها را از آتش دوزخ برهانند.
[۲۲] التفسیر الکبیر، فخرالدین رازی، ج۲۴، ص۴۱۸.    
[۲۳] المجموع، ج۱، ص۲۶.
[۲۴] التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج، وهبة الزحیلی، ج۱۸، ص۲۹۵.    


۱. ↑ مدارک الاحکام، سیدمحمد علی موسوی عاملی،ج۶، ص۴۲.    
۲. ↑ عوائد الایام، احمد بن محمد مهدی نراقی، ص۲۶۹.    
۳. ↑ المصباح، ص۵۸۷، «مِزْتَه».
۴. ↑ ‌التبیان فی تفسیر القرآن، شیخ طوسی، ج۷، ص۷۴.    
۵. ↑ جواهرالعقود، ج۲، ص۴۵۹.
۶. ↑ المبانی فی شرح العروة الوثقی، سيد أبوالقاسم خوئي و سيد محمد تقي خوئي ، ج۱، ص۸۸-۸۹، «النکاح».
۷. ↑ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۸۵، ص۱۳۴.    
۸. ↑ التفسیر الکبیر، فخرالدین رازی، ج۲۴، ص۴۱۵.    
۹. ↑ المبانی فی شرح العروة الوثقی، سید أبوالقاسم خوئی و سید محمد تقی خوئی، ج۲، ص۸۶-۸۷، «النکاح».    
۱۰. ↑ المیزان فی تفسیر القرآن، سید محمد حسین طباطبایی، ج۱۵، ص۱۶۳-۱۶۴.    
۱۱. ↑ نور/سوره۲۴، آیه۵۸.    
۱۲. ↑ المغنی، ج۷، ص۴۵۸.
۱۳. ↑ المبانی فی شرح العروة الوثقی، سید أبوالقاسم خوئی و سید محمد تقی خوئی، ج۲، ص۷۱، «النکاح».    
۱۴. ↑ الفقه الاسلامی، ج۷، ص۱۹.
۱۵. ↑ نور/سوره۲۴، آیه۳۱.    
۱۶. ↑ آیات الاحکام، ج۱، ص۲۳۴.
۱۷. ↑ نساء/سوره۴، آیه۸۶.    
۱۸. ↑ مستدرک الوسائل، میرزا حسین نوری طبرسی، ج۳، ص۱۹.    
۱۹. ↑ تهذیب الاحکام، شیخ طوسی،، ج۲، ص۳۸۰.    
۲۰. ↑ مسند احمد، ج۲، ص۱۸۰.
۲۱. ↑ تحریم/سوره۶۶، آیه۶.    
۲۲. ↑ التفسیر الکبیر، فخرالدین رازی، ج۲۴، ص۴۱۸.    
۲۳. ↑ المجموع، ج۱، ص۲۶.
۲۴. ↑ التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج، وهبة الزحیلی، ج۱۸، ص۲۹۵.    


دائرةالمعارف قرآن کریم، جلد ششم، برگرفته از مقاله«آمادگی برای بلوغ».    




جعبه ابزار