آلاءِ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آلاءِ: (فَبِأَيِّ آلَاء)«آلاءِ» به معنای نعمت‌ها است.
«آلاء» جمع «ألا» يا «إلى» (بر وزن فعل) به معنای
نعمت است، گرچه بعضى از مطالبى كه در آيات پيشين آمده، از جمله مجازات و
هلاکت اقوام ديگر مصداق نعمت نيست، ولى از اين نظر كه درس عبرتى است براى ديگران، و نيز از اين نظر كه
خداوند مسلمين و حتى كفار عصر
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) را از اين امور مصون داشته نعمت بزرگى خواهد بود.
به موردی از کاربرد «آلاءِ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكَ تَتَمَارَى) «بگو: در كدام يک از نعمت‌هاى پروردگارت مى‌توانى ترديد كنى؟»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
کلمه «آلاء» جمع «الى» به معناى
نعمت است و كلمه «
تمارى» به معناى تشكک و خود را به طور مصنوعى مردد جلوه دادن است، و جمله متفرع بر ما قبل است كه افعالى را به
خدای تعالی نسبت مى‌داد.
و معناى آن اين است كه وقتى خداى تعالى همان كسى باشد كه اين
نظام بديع را پديد آورده و اين عالم را ايجاد كرده، و تدبير نموده، در انسان‌ها
خنده و
گریه و
مرگ و
حیات و هلاكت قرار داده، ديگر به كدام یک از نعمت‌هاى پروردگارت خود را مردد جلوه مى‌دهى، و در كدامش
شک مى‌كنى؟
و اگر مساله هلاكت و گرياندن امت‌هاى طاغيه را هم نعمت خوانده، با اين‌كه على الظاهر اين‌ها نقمت و ناگوارى است، براى اين بوده كه هر چند براى طاغيان
نقمت است ولى از آن‌جايى كه در پديد آمدن نظام اتم و عمومى كه در عالم جريان دارد، نظامى كه امور را به سوى استكمال خلق و رجوع كل به سوى خدا راه مى‌اندازد، دخالت دارد، نعمت است.
و خطاب در
آیه به همان كسى است كه اعراض كرد، و اندكى
انفاق نموده سپس از ادامه انفاق خوددارى نمود، ممكن هم هست خطاب به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) از باب پسرم به تو مى‌گويم همسايه تو بشنو بوده باشد، و به هر حال
استفهام در اين جمله استفهام انكارى است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «آلاء»، ج۱، ص۸۳.
